Chung tay bảo vệ nguồn nước sông Rế

Sông Rế cung cấp nguồn nước thô sản xuất nước sạch cho thành phố Hải Phòng, nhưng hiện chất lượng nước sông đang bị ô nhiễm.

Sông Rế cung cấp nguồn thô để sản xuất nước sạch, cung cấp nước sinh hoạt cho hơn 1 triệu người dân thành phố Hải Phòng. Ảnh: TRUNG KIÊN

Chất lượng nguồn nước suy giảm

Sông Rế thuộc hệ thống kênh An Kim Hải (nhánh 1) dài 9,5 km, là nguồn cung cấp nước thô phục vụ các nhà máy sản xuất nước sạch, cung cấp nước sinh hoạt hơn 1 triệu người dân thành phố Hải Phòng.

Qua rà soát mới đây của Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi An Hải, có tới 360 điểm xả thải của các doanh nghiệp và khu dân cư xuống kênh An Kim Hải khiến chất lượng nguồn nước suy giảm. "Đáng lo nhất là nước thải sinh hoạt tại các khu dân cư, chợ dân sinh chưa được thu gom, xử lý, được xả thải trực tiếp xuống kênh thủy lợi An Kim Hải rồi tràn vào sông Rế", Chủ tịch công ty Trần Quang Hoạt cho biết.

Cùng với đó, nguồn nước được lấy về từ tuyến kênh ở Phú Thái (cũ) để đưa vào hệ thống kênh An Kim Hải cấp cho sông Rế đang bị ô nhiễm nặng nề, nhất là đoạn từ cống Quảng Đạt tới ngã ba Kim Khê, khiến việc bổ sung nước vào hệ thống An Kim Hải nhiều thời điểm không thể thực hiện được.

Những ngày thành phố có mưa lớn, chất lượng nước sông Rế bị suy giảm do nước thải từ hệ thống thủy lợi tràn vào sông. Ảnh: TRUNG KIÊN

Ngoài ra, trạm bơm tiêu nước thải dân sinh tại cống Mỹ Tranh (phường An Dương) không được vận hành, hồ chứa nước thải xả trực tiếp vào sông Rế gây ô nhiễm nguồn nước. Theo số liệu của Công ty CP Cấp nước Hải Phòng mới đây, tại cửa cống xả Mỹ Tranh vào sông Rế, chỉ tiêu Amoni thường xuyên vượt quá 1,2 mg/l so với quy chuẩn 0,30mg/l.

Để bảo đảm chất lượng nguồn nước thô của sông Rế, từ đầu năm 2025 đến nay, Công ty Khai thác công trình thủy lợi An Hải cùng với các đơn vị liên quan lấy 620 mẫu xét nghiệm để kiểm tra, đánh giá chất lượng nguồn ở các sông nối vào sông Rế là sông Lạch Tray, sông Cấm sẵn sàng điều tiết, ngăn mặn xâm nhập. Phối hợp với các địa phương liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm và lấn chiếm hành lang kênh An Kim Hải, khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm.

Trong 10 tháng năm 2025, đơn vị kiểm tra, lập biên bản 33 trường hợp vi phạm; đã hoàn thành xử lý, giải tỏa 29 trường hợp, 4 trường hợp vi phạm đang tiếp tục xử lý. Công ty chủ động giám sát chặt việc xả thải, việc chấp hành các quy định xả thải vào công trình thủy lợi kết nối sông Rế của các doanh nghiệp đóng trên địa bàn.

Kỳ vọng giải pháp căn cơ, lâu dài

Nhà máy nước An Dương thuộc Công ty CP Cấp nước Hải Phòng sử dụng nguồn nước thô từ sông Rế sản xuất nước sạch phục vụ nhân dân thành phố. Ảnh: TRUNG KIÊN

Để hạn chế tác động gây ô nhiễm môi trường nước sông Rế, HĐND thành phố và thành huyện An Dương (trước đây) ban hành nghị quyết chuyên đề về bảo vệ, nâng cao chất lượng nguồn nước con sông này.

Riêng huyện An Dương (cũ) đầu tư kinh phí gần 100 tỷ đồng xây dựng công trình thu gom, tiêu thoát nước thải tại các điểm xả quan trọng và xây dựng các điểm thu gom, tiêu thoát nước thải tại cống Bà Nhị, thôn Vĩnh Khê và cống Cái Tắt. Tổ chức rà soát, lắp đặt đường ống để thu gom, xử lý nước thải đối với 720 hộ dân sinh sống ven sông Rế, chuyển hướng nước thải theo nhánh khác để xử lý…

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp trước mắt, bởi thực tế cho thấy nguồn nước sông Rế đang trong tình trạng báo động cao về ô nhiễm, cần phải có những giải pháp căn cơ, lâu dài.

Sông Rế đoạn qua địa bàn phường An Dương luôn đối mặt nguy cơ ô nhiễm từ nguồn nước thải sinh hoạt của các hộ dân sinh sống hai bên bờ sông. Ảnh: TRUNG KIÊN

Trước yêu cầu cấp bách trong việc bảo đảm an ninh nguồn nước và nâng cao chất lượng nguồn nước sông Rế, Dự án phát triển thành phố Hải Phòng thích ứng với biến đổi khí hậu được thiết kế riêng hợp phần (hợp phần 2) nâng cấp môi trường sông Rế.

Ông Phạm Văn Phong, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông và nông nghiệp Hải Phòng cho biết: Hợp phần 2 có 2 tiểu hợp phần gồm nâng cấp hạ tầng sông Rế và nâng cấp vệ sinh môi trường lưu vực sông Rế.

Trong đó, tiểu hợp phần nâng cấp hạ tầng sẽ thực hiện xây dựng tuyến đường dọc sông Rế với chiều dài khoảng 14,1km để quản lý cũng như tạo không gian bố trí hệ thống thu gom nước thải; nâng cấp xây dựng kè mới và cải tạo kè hiện trạng dài khoảng 11 km.

Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi An Hải kết hợp nhiều giải pháp vận hành, kiểm tra, xây dựng công trình để bảo vệ nguồn nước sông Rế. Ảnh: TRUNG KIÊN

Tiểu hợp phần nâng cấp vệ sinh môi trường lưu vực sông Rế sẽ xây dựng hệ thống cống bao thu gom nước thải 2 bên bờ sông Rế dài 17,3 km; 1,4 km cống áp lực, 12 trạm bơm nước thải; lắp đặt 11,6 km mạng lưới cống thu gom nước thải của hộ dân; xây dựng Nhà máy xử lý nước thải An Dương 1 công suất 10.000m3/ngày đêm...

Chủ tịch Công ty Khai thác công trình thủy lợi An Hải Trần Quang Hoạt đánh giá hợp phần 2 của dự án thực sự là giải pháp căn cơ, lâu dài, hiệu quả để giữ vững, nâng cao chất lượng nguồn nước sông Rế, cần sớm triển khai xây dựng.

Trước mắt, để bảo đảm trữ lượng cũng như chất lượng nguồn nước sông Rế phục vụ sản xuất nước sạch, công nghiệp và nông nghiệp trong mùa khô năm 2025, Công ty Khai thác công trình thủy lợi An Hải đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý, vận hành; thường xuyên giám sát, đánh giá chất lượng nước thông qua các trạm đo tự động và đo trực tiếp để lấy mẫu xét nghiệm chất lượng nước. "Đơn vị đề xuất nạo vét, đắp bờ, hạ thấp đáy kênh An Kim Hải (nhánh 1) và kênh Hòa Phong (phía tây Hải Phòng) để tăng khả năng tích trữ nước. Đồng thời xây dựng cống điều tiết Lê Thiện", ông Trần Quang Hoạt thông tin thêm.

PHẠM CƯỜNG

Nguồn: https://baohaiphong.vn/chung-tay-bao-ve-nguon-nuoc-song-re-527579.html