Cơ chế mới cho TP Hồ Chí Minh: "Cơ hội kim cương" và áp lực hành động

VTV.vn - Ngày 15/12, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Trần Lưu Quang đã chủ trì Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Đảng bộ khóa I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Ảnh: Thu Trang

Nhiều thuận lợi trong bối cảnh mới

Tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung thảo luận việc triển khai Nghị quyết 260 (Nghị quyết 98 mở rộng) vừa được Quốc hội thông qua, với nhiều cơ chế đặc thù nhằm mở rộng dư địa phát triển cho TP Hồ Chí Minh.

Trong bức tranh tổng thể, TP Hồ Chí Minh có trọng trách giữ vai trò đầu tàu kinh tế cả nước, vừa phải bứt phá để trở thành trung tâm khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời thử nghiệm các mô hình mới như Trung tâm Tài chính Quốc tế và khu thương mại tự do. Lãnh đạo thành phố nhấn mạnh tăng trưởng không chỉ là con số, mà phải được thể hiện qua chất lượng sống tốt hơn cho người dân và môi trường đầu tư thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Hội nghị đã chỉ ra những thuận lợi của TP Hồ Chí Minh trong bối cảnh mới: cơ chế, chính sách ngày càng thông thoáng, cải cách thủ tục hành chính tiếp tục được đẩy mạnh. Đặc biệt, Nghị quyết 260 được Bí thư Thành ủy đánh giá là "một phiên bản rất mới" và xem như "cơ hội kim cương" để thành phố tăng tốc đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số,

Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh - Trần Lưu Quang - phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Thu Trang)

Theo Bí thư Trần Lưu Quang, Nghị quyết 260 có 4 điểm lớn tạo lực đẩy trực tiếp cho phát triển. Thành phố được giữ lại 100% nguồn thu từ việc khai thác quỹ đất bên cạnh các dự án hạ tầng giao thông, qua đó tăng nguồn lực cho đầu tư. Thành phố chỉ lập một quy hoạch chung, hướng tới giảm chồng chéo và tăng tính thống nhất trong định hướng không gian đô thị. Cơ chế nhà đầu tư chiến lược được định nghĩa lại theo hướng thông thoáng hơn, gắn với các thủ tục như chỉ định thầu và quyết định đầu tư dự án. Ngoài Trung tâm Tài chính Quốc tế, TP Hồ Chí Minh còn có thêm khu thương mại tự do nhằm thu hút đầu tư, tăng kết nối với thế giới.

Bí thư Thành ủy cũng đề cập một tín hiệu đáng chú ý về vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp đã đạt được những thành quả vượt ngoài mong đợi. "Qua thăm dò, người dân cơ bản đồng thuận và bắt đầu cảm thấy vui hơn với phương thức phục vụ mới".

Chính quyền địa phương hai cấp bước đầu mang lại kết quả ngoài mong đợi

Những việc cần làm ngay

Bên cạnh những cơ hội "chưa từng có", hội nghị cũng tập trung thảo luận những tồn tại, vướng mắc mà TP Hồ Chí Minh đang đối mặt như: ùn tắc giao thông, ngập nước, ô nhiễm, xây dựng một thành phố không ma túy, xử lý các dự án tồn đọng và các vụ việc khiếu kiện kéo dài của người dân. TS Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh - cho biết, Viện đã xây dựng các kịch bản tăng trưởng của thành phố giai đoạn 2026 - 2030. Riêng năm 2026 có 3 kịch bản, trong đó kịch bản thuận lợi nhất đặt mục tiêu tăng trưởng 10,5% -11% nếu thành phố tận dụng tốt cơ chế, chính sách đặc thù cho các dự án cụ thể, đồng thời thúc đẩy dòng vốn từ các dự án trọng điểm có nhà đầu tư chiến lược tham gia với quy mô từ 10 tỷ USD mỗi dự án. Điều kiện then chốt để kịch bản này khả thi nằm ở việc tháo gỡ các "điểm nghẽn" của giải ngân đầu tư công và xử lý dự án tồn đọng, trong đó trọng tâm là bồi thường, giải phóng mặt bằng, nhất là các dự án giao thông và metro. Cùng lúc, việc Trung tâm Tài chính Quốc tế thu hút được dòng tiền và dòng vốn mới được kỳ vọng sẽ tạo thêm dư địa cho tăng trưởng cao.

TS Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TP Hồ Chí Minh - đưa ra phương án phát triển trong giai đoạn mới (Ảnh: Thu Trang)

Để tiến gần kịch bản tăng trưởng cao nhất, Viện Nghiên cứu Phát triển đề xuất thành phố tập trung chỉ đạo dứt điểm các vụ việc tồn đọng, nhất là liên quan đến các dự án. Đi kèm là việc duy trì các "đội đặc nhiệm" về giải phóng mặt bằng và chuyển đổi số nhằm hỗ trợ địa phương trong các khâu triển khai đầu tư công và làm việc với nhà đầu tư chiến lược. Một điểm nhấn khác là cơ chế phối hợp phải linh hoạt, trực tiếp theo tinh thần "đồng kiến tạo", cùng làm việc và cùng chia sẻ lợi ích - rủi ro với nhà đầu tư chiến lược để hạn chế tình trạng dự án bị kéo dài do thủ tục.

Phát biểu kết luận hội nghị, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang khẳng định, năm 2026 có hai mục tiêu lớn: giữ vững an ninh trật tự và giải quyết những vấn đề tồn đọng mà Tổng Bí thư đã giao. Ông nhìn nhận những khó khăn hiện hữu khi chính quyền địa phương còn lúng túng do khối lượng công việc quá lớn, nguồn nhân lực hạn chế và việc áp dụng khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số chưa thật sự trơn tru. Dù vậy, thông điệp được nhấn mạnh là phải chuyển nhanh từ "có nghị quyết" sang "làm ra kết quả", hành động quyết liệt ngay khi bước sang năm 2026 với tinh thần "Việc gì khó không né, việc gì cần không chậm, việc gì liên quan đến nhau thì không đùn đẩy".

TP Hồ Chí Minh đang đứng trước cơ hội phát triển mới (Ảnh: UBND Thành phố)

Trong nhóm giải pháp cần thực hiện sớm, Bí thư Thành ủy đề nghị các đơn vị chủ động đề xuất những cơ chế đặc biệt trong thẩm quyền của thành phố hoặc của Trung ương để tháo gỡ khó khăn, với nguyên tắc xuyên suốt là phải nghĩ đến lợi ích của người dân nhiều hơn.

Ông cũng yêu cầu rà soát, thống kê toàn bộ tài sản công, đặc biệt là nhà đất, đồng thời số hóa để hình thành cơ sở dữ liệu tài sản công của thành phố, coi đây là nguồn lực rất lớn và cần ưu tiên dành cho y tế, giáo dục, cây xanh. Về quy hoạch, thành phố được yêu cầu xây dựng nhanh quy hoạch chung, dự tính hoàn thành vào cuối năm 2026; trong thời gian chưa có quy hoạch chung thì điều chỉnh quy hoạch từng vùng theo hướng hợp lý, tránh xung đột và xáo trộn. Bài toán về mật độ dân cư cũng được giải theo hướng giãn dân ra các khu vực lân cận. Trước mắt thành phố chủ trương di rời các cơ sở y tế và giáo dục quy mô lớn ra Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu (trước đây).

Các đại biểu biểu quyết thông qua các nghị quyết của hội nghị (Ảnh: Thu Trang)

Về tổ chức bộ máy, yêu cầu sắp xếp và luân chuyển cán bộ theo hướng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, hài hòa với lợi ích chung. Bên cạnh đó, hội nghị nêu định hướng xây dựng cơ chế thưởng ngân sách trong năm tiếp theo cho các địa phương cấp xã, phường thực hiện tốt những phần việc quan trọng như đền bù, giải tỏa và xây dựng địa bàn không ma túy.

Nguồn: https://vtv.vn/co-che-moi-cho-tp-ho-chi-minh-co-hoi-kim-cuong-va-ap-luc-hanh-dong-100251215204046328.htm