Côn Đảo - niềm tự hào xanh của Việt Nam trên bản đồ thế giới

Từng là “địa ngục trần gian” một thời, Côn Đảo hôm nay đã viết nên câu chuyện hoàn toàn khác - câu chuyện về sự hồi sinh của thiên nhiên, của rừng, biển và sinh vật hoang dã.

Giữa đại dương mênh mông, Côn Đảo trở thành niềm tự hào khi Vườn quốc gia nơi đây chính thức được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN) công nhận vào Danh lục Xanh các khu bảo tồn và được quản lý hiệu quả.

Đây là vườn quốc gia - khu bảo tồn thứ ba của Việt Nam được vinh danh trong danh mục danh giá này, sánh vai cùng những khu bảo tồn hàng đầu thế giới.

Danh hiệu ấy không đến trong ngày một ngày hai, mà là thành quả của hơn hai thập kỷ gìn giữ, bảo tồn và kiên định với sứ mệnh bảo vệ hệ sinh thái rừng - biển nguyên vẹn nơi “hòn đảo ngọc” này.

Hành trình xanh từ rừng đến biển

Từ trung tâm thị trấn Côn Đảo, du khách sẽ đi theo con đường Võ Thị Sáu để đến trụ sở Vườn quốc gia Côn Đảo. Ở đây du khách sẽ được xem và tìm hiểu về sự đa dạng của thiên nhiên, động vật, thực vật Côn Đảo.

Côn Đảo nhìn từ trên cao.

Theo ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Vườn quốc gia Côn Đảo, vườn có tổng diện tích hơn 198,8 km², trong đó 58,8 km² là rừng và 140 km² là vùng biển. Nằm ngoài khơi phía Đông Nam của Việt Nam, thuộc địa giới hành chính thành phố Côn Đảo (TP.HCM), nơi đây có chức năng bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, điều tiết nguồn nước ngọt và phát triển du lịch sinh thái bền vững.

Ngay từ năm 1995, Vườn quốc gia Côn Đảo được Ngân hàng Thế giới đưa vào danh sách các khu vực biển quan trọng cần được bảo vệ toàn cầu. Sau đó, năm 2013, Côn Đảo được Ban Thư ký Công ước Ramsar công nhận là Khu đất ngập nước quan trọng quốc tế thứ 6 của Việt Nam, đồng thời là khu Ramsar biển đảo đầu tiên của đất nước.

Hiếm có nơi nào trên thế giới lại hội tụ được cả bốn hệ sinh thái rừng - biển đặc sắc như ở Côn Đảo: rừng mưa nhiệt đới, rừng ngập mặn, thảm cỏ biển và rạn san hô.

Các rạn san hô ở Côn Đảo được xem là cổ xưa nhất Việt Nam, phân bố tại vùng nước nông quanh các đảo, với diện tích khoảng 1,8ha, ghi nhận hơn 340 loài san hô thuộc 61 giống và 17 họ.

Trong khi đó, rừng ngập mặn dù chỉ chiếm khoảng 30ha - lại là một trong những khu rừng nguyên sinh hiếm hoi còn sót lại của Việt Nam. Xen giữa các khu vực cát, sỏi và bãi triều, những mảng xanh này trở thành “bức tường sinh học” quan trọng, giúp bảo vệ đảo trước biến đổi khí hậu và xâm thực biển.

Không chỉ vậy, hệ sinh thái biển Côn Đảo được đánh giá là một trong những vùng phong phú nhất Việt Nam, với 1.321 loài sinh vật biển đã được thống kê, trong đó 37 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam. Đây cũng là bãi đẻ trứng quan trọng của rùa biển, đặc biệt là rùa xanh, được bảo tồn nghiêm ngặt suốt nhiều năm qua.

“Vườn quốc gia Côn Đảo là mô hình điển hình về sự cân bằng giữa bảo tồn và phát triển. Chúng tôi luôn đặt mục tiêu giữ được hệ sinh thái nguyên bản, đồng thời tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương”, ông Nguyễn Khắc Pho chia sẻ.

Các cá thể bồ câu Nicoba được chăm sóc tại Vườn quốc gia Côn Đảo. (Ảnh: Vườn quốc gia Côn Đảo)

Để có được danh hiệu Danh lục Xanh IUCN, Vườn quốc gia Côn Đảo phải đáp ứng hơn 50 tiêu chí nghiêm ngặt về quản lý, bảo tồn, tính minh bạch, hiệu quả hoạt động và sự tham gia của cộng đồng.

Các kế hoạch quản lý của Vườn tập trung vào bảo vệ tài nguyên rừng, phục hồi san hô, giám sát đa dạng sinh học và cứu hộ các loài nguy cấp. Trong đó nổi bật là chương trình cứu hộ rùa biển, được tổ chức liên tục mỗi mùa sinh sản, giúp hàng chục nghìn rùa con được thả về biển mỗi năm.

Song song, Vườn còn triển khai phục hồi rạn san hô cứng, quan trắc cỏ biển, ngăn chặn rác thải nhựa đại dương, và tăng cường tuần tra chống săn bắt động vật hoang dã.

Đặc biệt, Côn Đảo chú trọng kết hợp bảo tồn với phát triển cộng đồng. Người dân được khuyến khích tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, du lịch sinh thái, thay vì khai thác tự phát.

Nhờ đó, sức ép lên tài nguyên rừng - biển giảm đáng kể, tạo nên mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên, đúng với triết lý phát triển bền vững mà thế giới hướng đến.

Vinh danh xứng đáng và cơ hội vươn xa

Theo đánh giá của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN), việc Côn Đảo được đưa vào Danh lục Xanh là sự ghi nhận quốc tế đối với hiệu quả quản lý và kết quả bảo tồn xuất sắc của Việt Nam. Cùng với Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà (Lâm Đồng) và Khu bảo tồn thiên nhiên Vân Long (Ninh Bình), Côn Đảo góp phần khẳng định vị thế của Việt Nam trong nỗ lực toàn cầu bảo vệ thiên nhiên.

“Được IUCN công nhận là niềm tự hào không chỉ của Côn Đảo mà còn của cả Việt Nam. Đây là minh chứng rằng công tác bảo tồn tại Côn Đảo đang được thực hiện hiệu quả, minh bạch và bền vững. Từ đây, Côn Đảo sánh vai cùng các khu bảo tồn hàng đầu thế giới trong mạng lưới Green List của IUCN", ông Nguyễn Khắc Pho nhấn mạnh.

Không chỉ là danh hiệu, Danh lục Xanh mở ra cơ hội mới cho du lịch Côn Đảo - hướng đến du lịch sinh thái có trách nhiệm, thu hút những du khách yêu thiên nhiên, tôn trọng môi trường và muốn chung tay bảo vệ hành tinh xanh.

Khách du lịch thích thú khi trải nghiệm du lịch xanh tại Côn Đảo.

Danh hiệu quốc tế này như “tấm hộ chiếu xanh” đưa hình ảnh Côn Đảo đến gần hơn với bạn bè thế giới. Với hệ sinh thái nguyên sơ, bãi biển hoang dã, rừng xanh rì rào và đại dương đầy sức sống, Côn Đảo đang được định vị là biểu tượng du lịch xanh của Việt Nam - nơi con người đến không chỉ để nghỉ dưỡng, mà còn để học cách tôn trọng và sống hòa hợp với thiên nhiên.

Các tour du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Côn Đảo đang ngày càng được ưa chuộng: Du khách có thể cùng kiểm lâm thả rùa con về biển, khám phá rừng nguyên sinh, lặn ngắm san hô, hay tham quan vùng rừng ngập mặn - những trải nghiệm vừa hấp dẫn vừa đầy ý nghĩa nhân văn.

Chính quyền địa phương cũng đang triển khai quy hoạch phát triển du lịch sinh thái bền vững, trong đó nhấn mạnh: Mọi hoạt động đầu tư, khai thác, kinh doanh đều phải gắn với bảo vệ môi trường và bảo tồn hệ sinh thái.

Côn Đảo vì thế không chỉ là “thiên đường nghỉ dưỡng”, mà còn là “phòng thí nghiệm xanh” - nơi hội tụ tinh thần của du lịch trách nhiệm, bảo tồn thiên nhiên, và phát triển hài hòa con người - môi trường. bảo tồn bền vững - biểu tượng của một Việt Nam trách nhiệm, thân thiện và xanh mãi với thời gian.

Nguồn:https://vtcnews.vn/con-dao-niem-tu-hao-xanh-cua-viet-nam-tren-ban-do-the-gioi-ar985466.html