Cụ thể hóa các quy định về kê khai tài sản để phòng ngừa tham nhũng từ gốc

Sáng 5/11, góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng, các ĐBQH tổ 6 (Đoàn ĐBQH các tỉnh Lạng Sơn, Đồng Nai, TP. Huế) đề xuất cần cụ thể hóa hơn các quy định về kê khai tài sản, cũng như ứng dụng công nghệ trong giám sát nhằm phòng ngừa tham nhũng hiệu quả, thực chất.

Phòng ngừa tham nhũng từ gốc để củng cố niềm tin của nhân dân

Các ĐBQH Tổ 6 cho rằng, việc sửa đổi Luật lần này không chỉ là hoàn thiện kỹ thuật lập pháp, mà còn là bước củng cố niềm tin của Nhân dân vào quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực – bảo đảm sự trong sạch của bộ máy và niềm tin của cử tri. Tuy nhiên, một số quy định cần được rà soát, cụ thể hóa rõ hơn để bảo đảm tính minh bạch, khả thi.

ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) phát biểu thảo luận tại tổ 6. Ảnh: Hồ Long

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế), dù Luật hiện hành đã có nhiều quy định tiến bộ, nhưng thực tiễn cho thấy vẫn còn khoảng trống trong việc kiểm soát xung đột lợi ích, minh bạch tài sản, thu nhập và trách nhiệm người đứng đầu. Theo đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần rà soát, làm rõ hơn khái niệm “xung đột lợi ích” để bảo đảm tính khả thi và tránh tình trạng “vừa đá bóng, vừa thổi còi” trong thực thi công vụ.

Về minh bạch tài sản, thu nhập, đại biểu cho rằng việc kê khai điện tử và công khai kết quả xác minh là hướng đi phù hợp, song cần bổ sung quy định bảo đảm an toàn thông tin cá nhân và trách nhiệm giải trình khi có chênh lệch bất thường. “Kê khai phải thực chất, không mang tính hình thức; quan trọng hơn là phải có cơ chế giám sát độc lập, liên thông dữ liệu để phát hiện dấu hiệu bất minh”, đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Nguyễn Thị Sửu cũng lưu ý đến trách nhiệm nêu gương và xử lý người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng, tiêu cực trong cơ quan, đơn vị. Đại biểu cho rằng, cần quy định cụ thể hơn về tiêu chí đánh giá mức độ vi phạm, phân định rõ trách nhiệm hành chính, kỷ luật và hình sự để tránh “vùng xám” trong xử lý.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị tăng cường cơ chế kiểm soát quyền lực thông qua công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình của cán bộ, công chức; đồng thời, gắn kết chặt chẽ công tác phòng, chống tham nhũng với chuyển đổi số và cải cách hành chính. Theo đại biểu, ứng dụng công nghệ trong giám sát ngân sách, đấu thầu, đầu tư công sẽ là công cụ hiệu quả giúp giảm thiểu cơ hội phát sinh tham nhũng.

Về cơ chế phối hợp, đại biểu cho rằng cần làm rõ vai trò chủ trì của Thanh tra Chính phủ và sự tham gia của MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội, cơ quan báo chí trong giám sát, phản biện xã hội về phòng, chống tham nhũng. “Không chỉ xử lý, mà quan trọng hơn là xây dựng văn hóa liêm chính trong đội ngũ cán bộ, công chức,” đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Nguyễn Tuấn Anh (Đồng Nai) phát biểu thảo luận tại tổ 6 sáng 5/11. Ảnh: Hồ Long

Đồng tình với ý kiến trên, một số ĐBQH cũng cho rằng, việc sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng là rất cần thiết, là bước cơ bản, hạn chế những bất cập, giải tỏa những băn khoăn trăn trở của cán bộ đảng viên, nhân dân. Tuy nhiên, do thủ tục kê khai hiện nay khá rườm rà, tốn kém công sức đối với cơ quan kiểm soát tài sản, nhưng kết quả thực tế không cao, thậm chí "hồ sơ kê khai tài sản không đúng" vẫn xảy ra nên đề nghị ban soạn thảo rà soát thật kỹ lưỡng các điều khoản, cụ thể hóa hơn các quy định về kê khai tài sản, cũng như ứng dụng công nghệ trong giám sát nhằm phòng ngừa tham nhũng hiệu quả, thực chất.

Quy định cụ thể hơn về kê khai tài sản để bảo đảm tính minh bạch, khả thi

Góp ý tại khoản 1, điểm a, Điều 35 dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng chống tham nhũng, ĐBQH Phan Viết Lượng (Đồng Nai) coi đây là bước hoàn thiện, rõ ràng và cụ thể hơn trong phạm vi tài sản phải kê khai. Tuy nhiên, bày tỏ băn khoăn với cụm quy định tiếp theo: “công trình xây dựng và tài sản khác gắn liền với đất, nhà ở, công trình xây dựng”, đại biểu cho rằng cách diễn đạt này chưa tường minh.

ĐBQH Phan Viết Lượng (Đồng Nai) phát biểu tại thảo luận tổ 6 sáng ngày 5/11. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu đặt vấn đề: liệu công trình xây dựng được đề cập có bắt buộc phải thuộc sở hữu của người kê khai hay có thể nằm trên đất của người khác? Theo đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát, chỉnh lý lại nội dung này để tránh chồng chéo và bảo đảm tính rõ ràng trong thực thi.

Về ngưỡng kê khai tài sản, ĐBQH Phan Viết Lượng đồng thuận với việc nâng mức từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng nhằm phù hợp với mặt bằng thu nhập hiện nay. Song, đại biểu cho rằng mức này vẫn có thể xem xét điều chỉnh cao hơn, bởi thu nhập của nhiều cán bộ, đảng viên hiện nay đã ở mức từ 500 đến 600 triệu đồng mỗi năm, việc duy trì ngưỡng kê khai quá thấp sẽ gây hình thức, không phản ánh đúng thực tế.

Đề cập đến Điều 40 của dự thảo Luật về theo dõi biến động tài sản, thu nhập, đại biểu chỉ ra sự bất hợp lý giữa hai ngưỡng quy định: một mặt, người kê khai phải khai báo tài sản từ 150 triệu đồng trở lên; nhưng mặt khác, chỉ khi phát hiện biến động từ 1 tỷ đồng trở lên mà chưa kê khai thì mới bị yêu cầu xác minh, bổ sung thông tin. Theo đại biểu, cách quy định này có thể dẫn đến bỏ sót các biến động nhỏ nhưng thường xuyên, gây kẽ hở trong kiểm soát. Ông đề nghị cần có cơ chế xác minh ngay khi phát hiện tài sản chưa kê khai từ ngưỡng 150 triệu đồng, thay vì chờ đến mức 1 tỷ đồng mới xử lý.

Về ứng dụng công nghệ trong quản lý kê khai, ĐBQH Phan Viết Lượng nhấn mạnh, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu, giúp giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm chi phí và tăng tính minh bạch. Tuy nhiên, đại biểu nhận xét rằng quy định tại Điều 28 của dự thảo Luật hiện còn mang tính chung chung, mới dừng ở các khái niệm “đẩy mạnh”, “tăng cường”, chưa có định lượng hay lộ trình cụ thể. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định cụ thể hơn, như việc triển khai kê khai tài sản, thu nhập bằng hình thức điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất để thuận tiện cho người kê khai và cơ quan kiểm soát, đồng thời giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường trong thu nhập.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/cu-the-hoa-cac-quy-dinh-ve-ke-khai-tai-san-de-phong-ngua-tham-nhung-tu-goc-10394465.html