Đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ quyền viên chức tham gia doanh nghiệp

(Chinhphu.vn) - Dự thảo Luật Viên chức (sửa đổi) mở rộng quyền cho viên chức được ký hợp đồng nghề nghiệp, tham gia góp vốn và điều hành doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, cần quy định chặt chẽ hơn để vừa khuyến khích viên chức phát huy năng lực, vừa phòng ngừa rủi ro xung đột lợi ích giữa khu vực công và khu vực tư.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Viên chức (sửa đổi)

Sáng 13/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Viên chức (sửa đổi).

Một trong những nội dung mới đáng chú ý, thu hút nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội là quy định mở rộng quyền của viên chức, cho phép họ được ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp, tham gia góp vốn, điều hành doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở giáo dục, y tế, tổ chức nghiên cứu khoa học ngoài công lập.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) nêu ý kiến thảo luận

Đánh giá cao tinh thần cởi mở, tạo điều kiện cho viên chức phát huy năng lực, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Phòng) cho rằng, đây là quy định tiến bộ, phù hợp với xu hướng phát triển, góp phần tận dụng “chất xám” và trình độ chuyên môn của đội ngũ viên chức trong khu vực tư nhân. 

Việc mở rộng quyền này, theo đại biểu, sẽ khuyến khích viên chức chủ động hơn trong công việc, tạo động lực để họ đóng góp nhiều hơn cho xã hội.

Tuy nhiên, cùng với việc mở rộng quyền này cần siết chặt các quy định về cơ chế kiểm soát, phòng chống tham nhũng. Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga cho rằng, nếu không có biện pháp kiểm soát, việc viên chức vừa làm việc trong khu vực công vừa tham gia quản lý, điều hành doanh nghiệp tư nhân cùng lĩnh vực có thể dẫn đến xung đột lợi ích, thậm chí bị lợi dụng để trục lợi.

Vì vậy, đại biểu đề nghị cần có quy định không cho phép viên chức quản lý tham gia quản lý, điều hành các cơ sở kinh doanh, hoạt động tư nhân thuộc cùng lĩnh vực đang công tác; quy định cơ chế kê khai, minh bạch, giám sát và giải trình hoạt động góp vốn, tham gia quản lý của viên chức tại khu vực tư, đặc biệt là đối với viên chức quản lý.

Đồng quan điểm, đại biểu Cao Thị Xuân (Đoàn Thanh Hóa) cho rằng, quy định cho phép viên chức ký hợp đồng hoạt động nghề nghiệp, tham gia kinh doanh là cần thiết, nhằm tận dụng năng lực, kinh nghiệm chuyên môn của họ để phục vụ xã hội, nhất là trong các lĩnh vực chuyên sâu như y tế, giáo dục. Điều này vừa giúp tăng thu nhập chính đáng cho viên chức, vừa phù hợp với chủ trương đổi mới, phát huy mọi nguồn lực cho phát triển đất nước.

Tuy nhiên, bà cũng cho rằng dự thảo Luật dù đã “mở” về quyền, nhưng lại “thiếu chặt” trong nghĩa vụ. 

“Nếu không có cơ chế giám sát chặt chẽ, có thể dẫn đến hệ lụy là nhiệm vụ chính bị coi nhẹ, chất lượng dịch vụ công thiết yếu không được bảo đảm”, đại biểu Cao Thị Xuân nói. 

Do đó, bà đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ, bổ sung quy định bảo đảm viên chức hoàn thành tốt nhiệm vụ công trước khi tham gia các hoạt động bên ngoài, đồng thời có thể giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính khả thi, hiệu lực, hiệu quả trong quản lý.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nêu ý kiến thảo luận - Ảnh

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu ý kiến, nếu lãnh đạo đơn vị sự nghiệp vừa quản lý công việc nội bộ, vừa có lợi ích kinh tế trong doanh nghiệp ngoài, họ có thể thiên lệch trong điều hành, ưu ái cho lĩnh vực hoặc đơn vị mà mình có phần vốn.

Theo đại biểu, chỉ nên cho phép viên chức và cấp phó của người đứng đầu ký hợp đồng làm việc hoặc tham gia hoạt động kinh tế bên ngoài. Riêng người đứng đầu thì phải hạn chế tuyệt đối, bởi vị trí của họ gắn trực tiếp với quyền lực quản lý và dễ phát sinh rủi ro lợi dụng chức vụ nếu được tham gia kinh doanh.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn TPHCM) cho rằng, việc mở rộng quyền cho viên chức là cần thiết, nhưng song song với đó phải quy định rõ nghĩa vụ kê khai, báo cáo và được phê duyệt bằng văn bản của người đứng đầu trước khi ký kết, đồng thời quy định thời hạn "làm nguội" ít nhất 24 tháng sau khi thôi chức vụ quản lý mới được tham gia điều hành tổ chức tư nhân cùng lĩnh vực.

“Việc này sẽ giúp bảo đảm tính minh bạch, tránh chuyển hóa lợi ích từ khu vực công sang khu vực tư”, ông Hùng nhấn mạnh.

Đại biểu đề nghị quy định rõ "viên chức không được đầu tư, góp vốn, điều hành hoặc bảo lãnh cho doanh nghiệp, tổ chức có cùng lĩnh vực chuyên môn với đơn vị mình".

"Việc mở rộng phạm vi cấm như vậy nhằm phòng ngừa tình trạng 'chân trong chân ngoài', tránh xung đột lợi ích, nhất là trong lĩnh vực y tế, giáo dục, nghiên cứu khoa học - nơi ranh giới giữa công vụ và lợi ích tư nhân dễ bị lẫn lộn", đại biểu Nguyễn Tâm Hùng nói.

Tuy nhiên, đại biểu Trần Văn Lâm (Đoàn Bắc Ninh) lại có quan điểm khác. Đại biểu đưa ra phân tích, trên thực tế nếu viên chức đang hoạt động rất giỏi trong lĩnh vực đấy thì sẽ phát huy ở lĩnh vực đó để mở rộng ra bên ngoài. Nếu lại quy định hạn chế, chỉ cho hoạt động kinh doanh ở những lĩnh vực không phải sở trường, không phải ưu thế thì chẳng khác nào "cho mà như không cho", "không quản được thì cấm".

Nhấn mạnh như vậy, Đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng "vấn đề cốt lõi là phải xác lập cơ chế quản lý trong các cơ sở sự nghiệp công lập đó, để không thể lợi dụng trục lợi được".

Thu Giang

Nguồn: https://baochinhphu.vn/dai-bieu-quoc-hoi-de-nghi-lam-ro-quyen-vien-chuc-tham-gia-doanh-nghiep-102251113114101556.htm