Đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao phục vụ sự phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới

Theo quyết định, mục tiêu tổng quát của Đề án nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán (STEM) có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng nhu cầu mở rộng đầu tư phát triển các lĩnh vực công nghệ cao, trọng tâm là đội ngũ nhân lực tài năng có khả năng tham gia sâu vào công đoạn nghiên cứu và phát triển công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên.

Sinh viên Khoa Công nghệ thông tin Trường đại học Lạc Hồng thực hành trên máy tính. Ảnh minh họa: Ngọc Thành

Từ đó, tạo lợi thế cạnh tranh quốc gia trong thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới, góp phần chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế và phát triển bền vững đất nước trong kỷ nguyên mới dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Định hướng tới năm 2045, nguồn nhân lực STEM trình độ cao trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Việt Nam

Quyết định nêu rõ, mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là tăng nhanh quy mô đào tạo trình độ cao khối ngành STEM, nhất là các ngành khoa học cơ bản và các ngành liên quan tới công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học. Tỷ lệ người theo học các ngành STEM đạt 35% ở mỗi trình độ đào tạo, trong đó ít nhất 2,5% thuộc các ngành khoa học cơ bản và 18% thuộc các ngành liên quan tới công nghệ số.

Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông đạt 80 ngàn người/năm, trong đó ít nhất 10% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo đạt 8 ngàn người/năm, trong đó ít nhất 20% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ; 100% chương trình đào tạo cử nhân, kỹ sư và thạc sĩ thuộc khối ngành STEM được tích hợp kiến thức, kỹ năng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

Bên cạnh đó, tạo đột phá trong đào tạo, bồi dưỡng nhân tài gắn với phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh trong các ngành khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật và công nghệ then chốt phục vụ phát triển công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên, các dự án trọng điểm quốc gia.

Mục tiêu cụ thể giai đoạn 2030-2035 là phấn đấu số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông đạt 100 ngàn người/năm, trong đó ít nhất 15% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo đạt 15 ngàn người/năm, trong đó ít nhất 20% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Có ít nhất 50 nhóm nghiên cứu mạnh được công nhận thuộc các lĩnh vực STEM, trong đó có 30 nhóm thuộc các lĩnh vực công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên; thứ hạng về công bố quốc tế trong các lĩnh vực STEM tiếp tục được cải thiện.

Định hướng tới năm 2045, nguồn nhân lực STEM trình độ cao, chất lượng cao trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Việt Nam trong thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, nhất là các lĩnh vực công nghệ chiến lược. Hệ thống giáo dục đại học Việt Nam được xếp vào nhóm hàng đầu khu vực châu Á trong đào tạo và nghiên cứu các ngành STEM, nhất là các ngành về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược

Để đạt được các mục tiêu đề ra, quyết định nêu rõ các nhóm nhiệm vụ và giải pháp thực hiện. Trong đó, tăng cường chính sách đầu tư cho giáo dục STEM và hỗ trợ tài chính cho người học các ngành STEM. Đồng thời, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về tín dụng ưu đãi đối với người học theo hướng mở rộng đối tượng và điều kiện vay, giảm lãi suất, tăng mức vay và thời hạn trả nợ, có ưu đãi đặc biệt đối với các ngành STEM.

Đề án cũng nhấn mạnh việc hoàn thiện và đẩy mạnh triển khai các chính sách hỗ trợ đào tạo, thu hút đội ngũ giảng viên giỏi. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, công nghệ phục vụ đào tạo và nghiên cứu trong các cơ sở giáo dục đại học.

Cùng với đó, Chính phủ cũng sẽ triển khai các chương trình đào tạo tài năng gắn kết với nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, trong đó triển khai 100 chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ tài năng và 100 chương trình đào tạo tiến sĩ tài năng trong các ngành STEM gắn với phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên. Chú trọng đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu các ngành STEM và các lĩnh vực công nghệ cao, công nghệ chiến lược.

Về tổ chức thực hiện, Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và đào tạo xây dựng, ban hành chuẩn chương trình đào tạo tài năng và các tiêu chí đánh giá, lựa chọn các chương trình đào tạo, cơ sở sở đào tạo tham gia đào tạo tài năng…

Đồng thời, giao Bộ Khoa học và công nghệ có nhiệm vụ lồng ghép các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án liên quan tới thúc đẩy hoạt động khoa học, công nghệ gắn với đào tạo trong các cơ sở giáo dục đại học vào việc triển khai các nhiệm vụ được giao theo các chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 45-NQ/TW ngày 24-11-2023 Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII.

Song song đó, Bộ Khoa học và công nghệ có nhiệm vụ hướng dẫn triển khai, ưu tiên thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược gắn với các chương trình đào tạo tài năng, đào tạo tiến sĩ các ngành STEM.

Xây dựng dự báo xu hướng nhu cầu nhân lực khoa học, công nghệ và nhân lực công nghiệp công nghệ số; xác định nhu cầu sử dụng nhân lực cụ thể cho từng giai đoạn, triển khai đặt hàng, giao nhiệm vụ đào tạo nhân lực khoa học, công nghệ trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý.

Hà Lê

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-nghi-quyet-57/202505/dao-tao-nguon-nhan-luc-cong-nghe-cao-phuc-vu-su-phat-trien-ben-vung-cua-dat-nuoc-trong-ky-nguyen-moi-c405b27/