Ứng dụng KH&CN tạo giá trị mới cho kinh tế địa phương
Giai đoạn 2022–2024, Điện Biên triển khai 13 nhiệm vụ thuộc các Chương trình Quốc gia. Thông qua các nhiệm vụ này, 54 quy trình công nghệ về trồng trọt và chăn nuôi đã được chuyển giao cho doanh nghiệp, hợp tác xã và hàng nghìn người dân, giúp nhiều sản phẩm chủ lực của Điện Biên từng bước được chuẩn hóa quy trình sản xuất như trâu, gà thương phẩm, hoa lan, cá tầm, khoai môn, khoai sọ hay các loại cây ăn quả đặc sản.
Bí xanh Tìa Dình là sản phẩm chủ lực của Điện Biên.
Các nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh được xây dựng sát với nhu cầu thực tiễn, hướng đến phát triển các sản phẩm chủ lực, nâng cao giá trị nông sản, thúc đẩy chuỗi liên kết, tiêu thụ sản phẩm và nhân rộng mô hình công nghệ vào sản xuất.
Nhiều giống cây và vật nuôi đã chứng minh lợi thế rõ rệt như cam, lê, dưa lê, dưa lưới, khoai sọ, nếp cẩm ĐH6, cá tầm, cá rô phi hay các mô hình chăn nuôi trâu, dê, gà, vịt theo hướng hàng hóa. Những mô hình này vừa nâng năng suất, cải thiện thu nhập, vừa thay đổi nhận thức người dân về ứng dụng khoa học kỹ thuật, đặc biệt tại các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa.
Hoạt động KH&CN cấp cơ sở cũng tạo dấu ấn nổi bật thông qua 10 mô hình ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất và đời sống, góp phần khẳng định hiệu quả thiết thực của KH&CN đối với phát triển nông thôn mới.
Nhiều mô hình đã mang lại giá trị kinh tế vượt trội, điển hình như mô hình rau an toàn với năng suất 50 tấn/năm, mô hình gà J-DABACO với tỷ lệ sống lên tới 93,5%, hay mô hình nếp cẩm ĐH6 cho năng suất 50–55 tạ/ha và giá bán cao hơn 7.000 đồng/kg so với lúa tẻ. Những kết quả này không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn hình thành các vùng sản xuất tập trung, tạo nền tảng cho phát triển hàng hóa theo chuỗi giá trị.
Đặc biệt, trong lĩnh vực văn hóa, du lịch, các kết quả nghiên cứu KH&CN đã được ứng dụng mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào công tác tổ chức sự kiện và quảng bá Năm Du lịch Quốc gia – Điện Biên 2024.
Các đề tài như "Nghiên cứu bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ…", "Xây dựng hệ thống tái hiện 3D Khu di tích lịch sử Đồi A1…" hay "Nghiên cứu, sưu tầm và bảo tồn nghệ thuật múa dân gian các dân tộc tỉnh Điện Biên…" đã tạo ra nhiều sản phẩm trực quan, sinh động phục vụ du khách và giáo dục truyền thống, đồng thời giúp Điện Biên xây dựng kịch bản cho các chương trình nghệ thuật, lễ hội, tuần văn hóa, du lịch trong và ngoài tỉnh. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò của KH&CN trong lan tỏa giá trị văn hóa, thúc đẩy du lịch và dịch vụ – một trong những ngành tăng trưởng nhanh của Điện Biên.
Tăng cường tiềm lực và nâng cao giá trị nông sản của địa phương
Để KH&CN trở thành trụ cột phát triển, Điện Biên đặc biệt chú trọng đầu tư cho tiềm lực khoa học và công nghệ.
Tỉnh từng bước hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ nghiên cứu, thử nghiệm, đo lường và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào thực tiễn. Nhiều hạng mục hạ tầng và khu làm việc chức năng được đầu tư mới hoặc nâng cấp, cùng với quỹ đất bố trí riêng cho hoạt động nghiên cứu và ứng dụng, thể hiện sự ưu tiên rõ rệt của tỉnh đối với phát triển KH&CN trong giai đoạn tới.
Song song với ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, Điện Biên xác định phát triển tài sản trí tuệ là giải pháp then chốt để nâng tầm nông sản, mở rộng thị trường và gia tăng giá trị sản phẩm chủ lực.
Những năm gần đây, tỉnh triển khai đồng bộ nhiều hoạt động từ đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp, xây dựng nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, xác lập chỉ dẫn địa lý đến tuyên truyền, tập huấn và hỗ trợ các chủ thể OCOP, doanh nghiệp, hợp tác xã tiếp cận và khai thác quyền SHTT.
Toàn tỉnh đã nộp 45 đơn đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp, trong đó có 44 đơn nhãn hiệu và 1 giải pháp hữu ích; 16 văn bằng đã được cấp. Đây là bước tiến quan trọng khi nhiều sản phẩm đặc trưng, đặc hữu của Điện Biên được bảo hộ, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để mở rộng thị trường, chống gian lận thương mại và xây dựng thương hiệu bền lâu.
Tỉnh cũng đang triển khai nhiệm vụ cấp quốc gia về "Đăng ký bảo hộ, quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý cho cà phê Mường Ảng và chè Shan tuyết Tủa Chùa", trong đó đã hoàn thành bản đồ vùng trồng, bản đồ thổ nhưỡng, phân tích các chỉ tiêu của sản phẩm và chuẩn bị hồ sơ gửi Cục Sở hữu trí tuệ.
Cùng với đó, nhiều nhãn hiệu tập thể và nhãn hiệu chứng nhận đang được xây dựng và phát triển nhằm nâng giá trị nông sản địa phương, như: "Mắc ca Điện Biên", "Bí xanh Tìa Dình", "Lạc đỏ Na Son", "Khoai sọ Phì Nhừ", "Miến dong Pa Ham", "Dứa quả Na Sang"… Các nhiệm vụ này giúp hình thành công cụ nhận diện, tạo uy tín và nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm, nhất là trong bối cảnh nhu cầu tiêu chuẩn hóa và minh bạch nguồn gốc ngày càng tăng.
Điện Biên cũng chú trọng công tác đào tạo và tuyên truyền nhằm nâng cao năng lực quản lý, khai thác tài sản trí tuệ cho đội ngũ cán bộ và các chủ thể sản xuất. Nhiều lớp tập huấn được tổ chức với nội dung đa dạng, từ kỹ năng xây dựng và quản lý nhãn hiệu, hướng dẫn đăng ký bảo hộ đến quản trị tài sản trí tuệ trong hoạt động kinh doanh.
Điện Biên hướng tới mục tiêu trở thành "thủ phủ mắc ca" của cả nước.
Một điểm nhấn khác là tỉnh đã tham mưu ban hành Đề án Triển khai Chiến lược Sở hữu trí tuệ đến năm 2030, đồng thời ban hành nghị quyết quy định mức hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ trong nước đến năm 2030. Đây là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và các chủ thể sản xuất mạnh dạn đầu tư xây dựng thương hiệu, từng bước chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang phát triển sản phẩm hàng hóa có chứng nhận, có bảo hộ và có giá trị kinh tế cao hơn.
Điện Biên đã xây dựng Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa, tổ chức khảo sát hàng chục cơ sở sản xuất kinh doanh, cấp tem truy xuất cho các sản phẩm nông nghiệp và tổ chức các khóa đào tạo chuyên gia mã số mã vạch theo tiêu chuẩn GS1. Điều này giúp bảo đảm minh bạch thông tin, nâng uy tín sản phẩm, tạo điều kiện để nông sản Điện Biên tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Nhờ phát triển tài sản trí tuệ song hành với ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, nhiều sản phẩm chủ lực của Điện Biên đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, giá bán ổn định và có xu hướng tăng. Đây là nền tảng quan trọng để Điện Biên xây dựng thương hiệu nông sản tỉnh, nâng giá trị gia tăng trong chuỗi cung ứng và tạo động lực giảm nghèo bền vững cho người dân.
Những kết quả đạt được cho thấy KH,CN&ĐMST đang thực sự trở thành nền tảng phát triển của Điện Biên.
Từ những mô hình sản xuất ứng dụng tiến bộ kỹ thuật đến hệ thống tài sản trí tuệ được xây dựng bài bản, từ hạ tầng nghiên cứu được đầu tư đến sự lan tỏa của công nghệ trong giáo dục, du lịch và quản lý, KH,CN&ĐMST đã góp phần nâng cao năng suất lao động, mở rộng sinh kế và cải thiện đời sống cho người dân. Quan trọng hơn, các giá trị này đang được chuyển hóa thành động lực phát triển bền vững, hỗ trợ Điện Biên giảm nghèo theo hướng lâu dài, ổn định và có chiều sâu.
Với định hướng tiếp tục đầu tư cho KH,CN&ĐMST, phát huy tài sản trí tuệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong mọi lĩnh vực, Điện Biên đang từng bước khẳng định con đường phát triển dựa trên tri thức và công nghệ, hướng đi chắc chắn, bền bỉ và phù hợp với yêu cầu của thời kỳ mới.
Trung tâm Truyền thông KH&CN
Nguồn: https://mst.gov.vn/dien-bien-ung-dung-khoa-hoc-cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao-thuc-day-phat-trien-va-giam-ngheo-ben-vung-197251126162353104.htm
Bình luận (0)