Độc đáo phở Phủ Thông

Phơi bánh phở, công đoạn quan trọng tạo độ dai, thơm cho phở Phủ Thông.

Khác với phở khô công nghiệp được cán máy, sấy khô nhanh để đóng gói hàng loạt, phở Phủ Thông giữ nguyên cách làm thủ công: từ khâu ngâm gạo, xay bột, tráng bánh đến phơi nắng đều được thực hiện bằng tay. Cũng vì vậy mà sợi phở nơi đây mềm dẻo, dai vừa phải, mang hương vị thơm ngậy đặc trưng của gạo Bao thai nguyên chất.

Để tìm hiểu về nghề làm phở, chúng tôi ghé thăm tổ dân phố Chính, nơi có nhiều hộ gia đình gắn bó với nghề tráng phở truyền thống. Bà Lăng Thị Hoan, người đã có hơn 40 năm gắn bó với nghề, vẫn giữ thói quen thức dậy từ 5 giờ sáng để bắt đầu tráng phở. Bà cho biết: Gạo trước khi nghiền phải ngâm đủ 8 tiếng. Pha bột cũng có bí quyết riêng thì bánh phở mới có hương vị ngon, dẻo đặc trưng. Tráng phở phải dùng lửa củi mới giữ được vị thơm của gạo. Tráng bánh mỏng quá sẽ nát, dày quá lại dai.

Phở sau khi tráng sẽ được chia làm ba loại: phở tươi có thể ăn ngay với nước dùng; phở ngốt được phơi qua nắng để dùng trong 1-2 ngày; và phở khô, phơi dưới nắng 3-4 tiếng rồi cắt nhỏ, đem phơi kỹ lại nên bảo quản được lâu.

Sợi phở khô thành phẩm trắng ngà, có độ bóng nhẹ tự nhiên, khi nấu lên vẫn giữ được độ dai mà không bị bở hay dính. Để làm được phở, phải có sân rộng. Các gia đình luôn tranh thủ những ngày nắng đẹp để phơi bánh, bởi chỉ cần mưa kéo dài, cả mẻ phở có thể hỏng vì không đủ độ khô. Bởi thế, làm phở không chỉ là nghề, mà còn là sự gắn bó với nhịp điệu của thời tiết và cuộc sống miền quê.

Ngày nay với sự hỗ trợ của máy móc như: máy nghiền, máy thái phở… những người làm phở đã bớt vất vả và đạt năng suất cao hơn. Dù vậy, bà con ở đây vẫn tự tay tráng bánh phở trên bếp củi, nhờ đó từng sợi phở vẫn giữ nguyên độ ngon dẻo vốn có.

Dù có tuổi đời lâu dài, nhưng phải đến khoảng hơn 10 năm trở lại đây, phở khô Phủ Thông mới thực sự được biết đến rộng rãi bên ngoài địa phương. Trước kia, người dân chỉ làm để ăn hoặc biếu người thân trong dịp lễ, Tết. Từ năm 2012, bà Hoan bắt đầu nhận đơn đặt hàng nhỏ lẻ từ các quán ăn sáng, rồi dần dần, phở Phủ Thông có mặt ở các chợ, cửa hàng tạp hóa và các tỉnh lân cận như Cao Bằng, Lạng Sơn...

Hiện tại, mỗi ngày bà Hoan giao trung bình 30kg phở khô, dịp cận Tết có thể lên tới 50kg. Giá phở dao động khoảng 35.000 đồng/kg. Không chỉ riêng gia đình bà Hoan, tại thôn Đầu Cầu hiện có hơn 20 hộ làm phở, thu nhập trung bình từ 7-8 triệu đồng/ tháng. Từ đó dần hình thành nên một làng nghề nhỏ, tạo ra sinh kế và gắn kết cộng đồng.

Dù vậy, nghề làm phở truyền thống ở Phủ Thông chưa thật sự phát triển đúng với tiềm năng. Hiện nay, nhiều hộ làm nghề thiếu sân phơi, phụ thuộc vào thời tiết, thiếu bao bì chuyên nghiệp và chưa có thương hiệu rõ ràng trên thị trường.

Việc xây dựng thương hiệu tập thể, cấp chứng nhận OCOP hay đưa sản phẩm vào các kênh phân phối hiện đại vẫn còn nhiều khó khăn. Do vậy, bên cạnh sự kiên trì và nỗ lực của người dân, rất cần có những chính sách hỗ trợ thiết thực từ phía địa phương.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/dat-va-nguoi-thai-nguyen/202508/doc-dao-pho-phu-thong-b5a3487/