Giải ngân đạt hơn 50% kế hoạch: Bộ, ngành khẩn trương gỡ vướng, tăng tốc những tháng cuối năm

(Chinhphu.vn) - Sau hơn 9 tháng triển khai, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cả nước đạt trên 50% kế hoạch. Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung xử lý tồn đọng, đẩy mạnh tiến độ, lãnh đạo đơn vị các đơn vị đã cam kết bảo đảm hoàn thành mục tiêu giải ngân và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế năm 2025.

Hội nghị toàn quốc lần thứ 4 trong năm 2025 về thúc đẩy giải ngân đầu tư công - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Giải ngân đạt hơn 50% kế hoạch

Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại hội nghị toàn quốc lần thứ 4 trong năm 2025 về thúc đẩy giải ngân đầu tư công diễn ra sáng nay, 18/10, tổng kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao là 897.253 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương 421.526 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 475.727 tỷ đồng.

Đến nay, các bộ, ngành, địa phương đã phân bổ được 871.051 tỷ đồng, đạt 97,1% kế hoạch, còn lại 26.203 tỷ đồng (chiếm 2,9%) chưa phân bổ chi tiết. Số vốn này chủ yếu là phần bổ sung từ tăng thu, tiết kiệm chi năm 2024 và vốn vừa được điều chuyển từ các đơn vị giải ngân thấp sang đơn vị có nhu cầu cấp bách.

Tính đến 16/10/2025, số vốn giải ngân đạt 454.947 tỷ đồng, tương đương 50,7% kế hoạch Thủ tướng giao, tăng hơn 14.500 tỷ đồng so với cuối tháng 9. Có 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung. Ngược lại, 29 bộ, cơ quan trung ương và 18 địa phương vẫn ở mức thấp.

Chính phủ xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, nên đã chỉ đạo sát sao ngay từ đầu năm. Thủ tướng và các Phó Thủ tướng liên tục kiểm tra tại địa phương, trực tiếp tháo gỡ vướng mắc pháp lý, quy trình và kiểm tra tiến độ trên thực địa các công trình trọng điểm quốc gia.

Để thúc đẩy tiến độ, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 2773/QĐ-TTg ngày 16/10/2025, điều chỉnh kế hoạch vốn trung ương từ các đơn vị giải ngân thấp sang các đơn vị có nhu cầu bổ sung. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ tiếp tục điều chỉnh vốn, đảm bảo phân bổ linh hoạt, hiệu quả.

Song song đó, Chính phủ chỉ đạo sửa đổi, bổ sung nhiều luật, nghị định và nghị quyết nhằm tăng cường phân cấp, cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian thanh toán, đồng thời thúc đẩy số hóa toàn trình trong phê duyệt và quyết toán vốn đầu tư công.

Nhờ chỉ đạo quyết liệt, nhiều dự án trọng điểm được đẩy nhanh, vốn ngân sách được tập trung cho cao tốc, sân bay, đường sắt tốc độ cao. Từ đầu năm đến nay, đã hoàn thành 455 km đường cao tốc, khởi công mới 364 km, hướng tới mục tiêu 3.000 km vào cuối 2025.

Ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Nhiều khó khăn kéo dài, yêu cầu phối hợp chặt chẽ tháo gỡ

Ông Đỗ Thành Trung, Thứ trưởng Bộ Tài chính cho biết, nguyên nhân giải ngân chậm xuất phát từ công tác tổ chức thực hiện, trong khi cùng một khung pháp lý nhưng kết quả lại khác biệt giữa các bộ và địa phương.

Trước hết, 17 địa phương sau sáp nhập chưa kiện toàn bộ máy, thiếu Ban quản lý dự án chuyên trách; một số xã mới hợp nhất chưa có cán bộ phụ trách đầu tư công, năng lực hạn chế trong nghiệm thu, thanh toán. 9 địa phương phản ánh việc bàn giao hồ sơ, tài khoản, mã đơn vị quan hệ ngân sách còn chậm, 12 bộ và địa phương phải điều chỉnh lại danh mục, quy mô dự án, làm kéo dài quá trình chuẩn bị đầu tư.

Bên cạnh đó, 5 địa phương gặp khó trong phân cấp thẩm quyền phê duyệt do văn bản hướng dẫn Luật Đất đai, Luật Xây dựng chưa đồng bộ, trong khi 3 địa phương khác cho biết năng lực chủ đầu tư cấp xã yếu, cán bộ kiêm nhiệm nhiều, dễ sai sót hồ sơ, thanh toán và quyết toán.

Về cơ chế chính sách, 19 bộ và địa phương nêu khó khăn trong xác định giá đất cụ thể, thẩm định bồi thường, phê duyệt quỹ tái định cư; nhiều dự án chưa có quy định tạm cư, hỗ trợ thuê nhà khi chờ bố trí tái định cư.

12 bộ, ngành phản ánh vướng mắc trong thẩm định thiết kế, điều chỉnh dự toán theo Nghị định 175/2024 và 10/2021, do quy trình nhiều khâu, thiếu thời hạn xử lý rõ ràng. Ngoài ra, 3 địa phương gặp khó trong triển khai dự án BT thanh toán bằng quỹ đất dù Nghị định 257/2025 đã ban hành, đặc biệt về xác định giá trị quỹ đất và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý.

Liên quan lĩnh vực môi trường, 3 địa phương cho biết thủ tục thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp phép còn kéo dài, chưa có thời hạn tổng thể cho từng loại dự án. Trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin, 3 cơ quan phản ánh thiếu hướng dẫn chi tiết về phân loại dự án, thẩm định và thuê dịch vụ CNTT, nhất là các dự án kết hợp công nghệ - xây dựng.

Về thực hiện, 16 bộ, ngành và địa phương xác định giải phóng mặt bằng (GPMB) là vướng mắc lớn nhất, do chính sách bồi thường thay đổi, nhiều hộ dân chưa bàn giao đất, thiếu quỹ tái định cư, quy trình xác định giá đất phức tạp. 10 địa phương cho biết việc điều chỉnh quy hoạch, thẩm định thiết kế và dự toán kéo dài, còn 11 đơn vị phản ánh tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, giá cát, đá, đất tăng cao gấp 1,5–2 lần, làm phát sinh chi phí, ảnh hưởng tiến độ thi công.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phân tích các vướng mắc, khẩn trương tháo gỡ

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết đến 15/10, tỷ lệ giải ngân toàn ngành đạt 42,6% kế hoạch đầu năm, riêng Bộ Xây dựng đạt 54,9%, sau khi loại trừ phần giảm nhiệm vụ chi. Tuy nhiên, vẫn còn vướng ở một số dự án lớn với liên quan đến chậm tiến độ giải phóng mặt bằng. Lãnh đạo Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương liên quan dự án, tích cực phối hợp đẩy nhanh tiến độ. 

Ông Bùi Hoàng Phương, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 14/2025 tháo gỡ vướng mắc cho dự án CNTT, cho phép một số dự án đơn giản chỉ cần thực hiện một bước, nhà thầu được phép vừa thiết kế vừa thi công. Bộ cũng đang rà soát sửa đổi Nghị định 13/2019 về doanh nghiệp và khoa học công nghệ; Nghị định 82/2024 quy định quản lý đầu tư ứng dụng CNTT sử dụng nguồn vốn NSNN, dự kiến trình ban hành trong tháng tới.

Hiện tỷ lệ giải ngân của Bộ tính đến cuối tháng 10 đạt gần 35%, dự kiến tăng mạnh vào cuối năm khi hoàn thành thủ tục mua sắm thiết bị nhập khẩu. Bộ cũng phối hợp Bộ Tài chính phân bổ hơn 7.000 tỷ đồng cho 15 bộ và 4 địa phương để triển khai nhiệm vụ theo Nghị quyết 57-NQ/TW, phục vụ chuyển đổi số, xây dựng cơ sở dữ liệu và phát triển chính quyền hai cấp.

Ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ông Nguyễn Kim Sơn, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, đến 15/10, tỷ lệ giải ngân của Bộ mới đạt 38%, nguyên nhân chính do các chương trình mục tiêu quốc gia chưa được gia hạn, chưa đủ điều kiện đấu thầu. Bộ đã có văn gửi văn bản Bộ Tài chính, gần nhất ngày 9/10, đề nghị hướng dẫn để triển khai ngay các dự án vùng Tây Nguyên và miền núi.

Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bà Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay: Có một số nguyên nhân khách quan chậm giải ngân, trong đó có nhiều dự án chuyển tiếp kéo dài qua nhiều giai đoạn.

Tổng vốn đầu tư công ngành y tế năm 2025 là 10.021 tỷ đồng, trong đó vốn ODA khoảng 400 tỷ đồng. Các dự án ODA của Hàn Quốc và TPHCM còn vướng thủ tục đấu thầu quốc tế, hồ sơ phải hoàn thiện nhiều lần. 

"Bộ Y tế đang chỉ đạo rà soát từng dự án, cam kết với Thủ tướng đến 30/11 sẽ hoàn thành phần xây dựng cơ bản của hai bệnh viện lớn, sẵn sàng đưa vào hoạt động năm 2026", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói. 

Anh Minh

Nguồn: https://baochinhphu.vn/giai-ngan-dat-hon-50-ke-hoach-bo-nganh-khan-truong-go-vuong-tang-toc-nhung-thang-cuoi-nam-102251018124418437.htm