Giáo dục sau bão lũ tìm giải pháp căn cơ

Từ tháng 9 - 11.2025, các tỉnh miền Trung liên tiếp hứng chịu các đợt mưa lũ nghiêm trọng, gây hậu quả nặng nề về người và của. Hàng nghìn học sinh (HS) mất sách vở, thiết bị học tập; giáo viên (GV) và phụ huynh phải vừa bảo vệ tài sản vừa khắc phục hậu quả. Nhiều trường tràn ngập bùn đất, trần sập, tường sập, sân trường xói lở. Nhiều điểm trường phải đóng cửa vô thời hạn, hàng nghìn HS không thể đến lớp…

Những thiệt hại này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống mà còn đe dọa tiến độ học tập và chất lượng giáo dục, đặc biệt với HS đồng bào dân tộc thiểu số và HS nghèo - những đối tượng dễ tổn thương nhất trong các đợt thiên tai liên tiếp.

GV vùng lũ đối mặt áp lực lớn khi vừa chịu thiệt hại về nhà cửa, tài sản, vừa phải duy trì việc dạy học. Nhiều thầy cô lội nước, vượt suối đến từng nhà HS để nắm tình hình, rà soát nguy cơ bỏ học. Không ít người mất người thân, đồng nghiệp hoặc chính học trò trong thiên tai, tạo gánh nặng tinh thần rất lớn.

Dù vậy, nhiều GV vẫn trở lại trường sớm để hỗ trợ HS ổn định tâm lý, dọn lớp và cứu những thiết bị còn dùng được. Họ làm việc trong điều kiện thiếu thốn, tài liệu, đồ dùng dạy học hư hỏng, nên rất cần hỗ trợ khẩn cấp từ T.Ư, địa phương và cộng đồng.

Thực trạng này đòi hỏi Bộ GD-ĐT cần triển khai nhiều giải pháp quốc gia ứng phó mưa lũ, bảo đảm an toàn, khôi phục giáo dục và hỗ trợ HS, GV. Ưu tiên ngân sách cho các tỉnh thiệt hại nặng để sửa chữa, nâng cấp phòng học, khu bán trú, trang thiết bị và xây trường theo tiêu chuẩn chống thiên tai. Thống kê chi tiết từng bộ sách giáo khoa để cấp lại miễn phí chính xác số sách HS cần. Hỗ trợ HS về sách vở, áo quần, đồ dùng học tập và tư vấn tâm lý; GV mất nhà hoặc tài sản được trợ cấp, tạm ứng lương, hỗ trợ thiết bị dạy học và tâm lý.

Bên cạnh đó, Bộ GD-ĐT cần điều chỉnh linh hoạt kế hoạch năm học, giảm áp lực kiểm tra, tổ chức dạy bù theo ca, ghép lớp hoặc học tại điểm tạm đảm bảo chất lượng tối thiểu. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu bão lũ để cập nhật thiệt hại, tình hình dạy học, hỗ trợ chỉ đạo kịp thời và điều chỉnh chương trình linh hoạt.

Mưa lũ ngày càng phức tạp và khó lường, không chỉ xảy ra ở vùng trũng, đồng bằng mà lan tới vùng cao, trung du và các đô thị ven biển, buộc ngành giáo dục phải có chiến lược dài hạn để bảo vệ HS, GV và cơ sở vật chất. Mọi trường học, kể cả nơi chưa từng ngập lụt, cần nâng cao cảnh giác, chuẩn bị đầy đủ quy trình phòng chống bão lũ và tập huấn hằng năm cho cán bộ, GV, HS.

VN cũng cần hoàn thiện khung "An toàn trường học", tích hợp giảm rủi ro thiên tai, an toàn hạ tầng và duy trì học tập sau thiên tai. Sự phối hợp giữa Bộ GD-ĐT, Bộ Xây dựng và cơ quan phòng chống thiên tai để đầu tư hạ tầng trường học có khả năng chống chịu đóng vai trò rất quan trọng.

Khi các trường chủ động và được tập huấn thường xuyên, thiệt hại sẽ giảm và việc học được duy trì, bảo đảm quyền học tập của hàng triệu HS sau thiên tai.

Nguồn: https://thanhnien.vn/giao-duc-sau-bao-lu-tim-giai-phap-can-co-185251123192429099.htm