Mê mẩn với tranh cát của Dũng

CHUYỆN CỦA TRIỆU HẠT CÁT

Anh Phan Quang Dũng đưa tôi xem bức chân dung ông Datuk Paul Chua (một tên tuổi lừng danh trong làng bodybuilding thế giới) do một người bạn đặt làm quà tặng. Nhìn từ xa, cứ ngỡ đó là một bức ảnh bởi từ sắc độ đến chiều sâu, bức tranh sống động như thật. Lại gần mới thấy các chi tiết được tạo nên từ hàng triệu hạt cát li ti, chuyển màu tinh tế đến mức khó tin. Ấn tượng đầu tiên là độ chính xác trong việc tái hiện sắc độ da, ánh mắt và nếp nhăn - những chi tiết vốn rất khó với chất liệu cát rời. Ở thể loại chân dung, chỉ cần lệch một gam màu hay sai tỷ lệ nhỏ cũng đủ khiến khuôn mặt mất cân đối. Nhưng ở đây, từng mảng sáng - tối được anh Dũng xử lý mượt mà.

Mê mẩn với tranh cát của Dũng- Ảnh 1. — Bức chân dung sống động do Dũng họa nên

Gần một thập niên theo nghề, Phan Quang Dũng không nhớ đã "vẽ" bao nhiêu bức tranh chân dung, phong cảnh, thư pháp… bằng cát biển. Chỉ biết, để từng hạt cát nằm đúng vị trí, anh đã trải qua vô số giờ lao động miệt mài, thử nghiệm tỉ mỉ. Khó là vậy nhưng anh chưa bao giờ có ý định bỏ cuộc bởi hành trình của anh đến với nghề rất đặc biệt. "Từng học cao đẳng nghề bếp ở Huế và làm đầu bếp tại một khách sạn suốt 5 năm, trong một lần tình cờ, tôi xem chương trình về tranh cát trên ti vi và bị mê hoặc", Dũng kể. Quyết định gác lại nghề bếp, anh vào TP.HCM theo học 2 năm với nghệ nhân Ý Lan - người được xem là đặt nền móng cho tranh cát VN. Vừa học vừa tích lũy kinh nghiệm, anh trở về Đà Nẵng với mong muốn "đưa tranh cát về miền Trung".

Mê mẩn với tranh cát của Dũng- Ảnh 2. — Nghệ nhân Phan Quang Dũng với những tác phẩm tranh cát rất có hồn

Thời gian đầu, nghề này quá xa lạ, ít người quan tâm. Mỗi bức tranh tốn nhiều ngày, thậm chí cả tuần nhưng giá bán chưa đủ trang trải chi phí. Để quảng bá nghề rộng rãi hơn, anh dựng một góc nhỏ trong quán cà phê quen để vừa sáng tác vừa trưng bày. Bất ngờ thay, nhiều người đến trải nghiệm, xem anh làm rồi đặt tranh. Khách du lịch tò mò, học sinh đến thử, người xem thì mê mẩn. "Khách tưởng dễ, làm thử nhưng rồi ai cũng lắc đầu kêu khó. Mình hướng dẫn mà họ run tay, đổ cát lệch chút là hỏng ngay. Tôi lại nhớ đến những người bạn cùng học chung với mình, chỉ theo vài tháng đã bỏ cuộc", anh Dũng nói.

MANG CHÂN DUNG BÁC HỒ VÀO BẢO TÀNG

Để bắt đầu một bức tranh, Phan Quang Dũng phác họa hình, định khung rồi mới bắt đầu nén cát. Muỗng inox và thanh tre là hai dụng cụ quan trọng nhất. Từng lớp cát được đổ vào, nén nhẹ, tạo hình. Cứ thế, từng nét chân mày, từng sợi tóc, từng góc cảnh được hình thành bằng những chiếc bút vẽ đặc biệt trong không gian sáng tạo với khoảng hở giữa 2 tấm kính chỉ chừng 1 cm. "Đặc biệt với tranh chân dung, chỉ cần một đường nét bị sai, ánh mắt lệch, tông da đậm hơn một chút là phải làm lại từ đầu. Có lúc mình nén cả ngày, nhìn lại thấy mắt bị lệch tông, thế là đổ hết, làm lại. Không ai ép, nhưng nghề buộc phải làm vậy", anh trải lòng.

Mê mẩn với tranh cát của Dũng- Ảnh 3. — Nghệ nhân Phan Quang Dũng với những tác phẩm tranh cát rất có hồn

Anh Dũng chia sẻ cát là thứ quyết định tính độc bản, độc đáo của mỗi bức tranh. Anh sử dụng hơn 30 màu cát, trong đó cát ở Phan Thiết là chủ đạo vì có màu tự nhiên đa dạng. Màu đen là khó nhất, anh phải lấy cát từ dưới đáy biển, rửa sạch, phơi khô, rây nhiều lần. Những màu như xanh rêu, xanh đen, vàng… có thể tự nhiên hoặc nhuộm nhẹ. Riêng màu hồng, anh không nhuộm vì dễ bị gắt tông. "Cát biển Đà Nẵng cũng có nhưng hạt nhỏ, khó xử lý. Màu đỏ thì phải pha cho tươi để hoa nổi bật. Cứ vậy, mỗi màu là một công đoạn riêng", anh giải thích.

Xuất thân là người ngoại đạo với nghệ thuật, Phan Quang Dũng luôn tự nhủ phải nỗ lực gấp nhiều lần để đeo bám nghề và chinh phục những tác phẩm ngày càng khó. Những bức tranh cát với 2 tác phẩm ở 2 mặt kính, giờ Dũng đã thuần thục nhưng anh vẫn nhớ quãng thời gian còn là học trò của cô Ý Lan, khi ròng rã một tháng "ôm" bức chân dung Bác Hồ để tặng bảo tàng. Từ đó, anh luôn trăn trở phải làm điều gì đó trả ơn nghề. Vậy là anh bắt tay vào bộ sưu tập 10 bức chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, dự kiến tặng Bảo tàng Đà Nẵng như cách cô Ý Lan đã truyền cảm hứng cho anh. "Chỉ cần hoàn thiện vài bức nữa, bộ sưu tập sẽ xong. Khi đó tôi sẽ mang 10 bức chân dung đến bảo tàng, trong một dịp ý nghĩa của TP.Đà Nẵng", anh chia sẻ.

Mê mẩn với tranh cát của Dũng- Ảnh 4. — Anh Dũng hướng dẫn trẻ em trải nghiệm làm tranh cát

Giờ đây, sau 1 thập niên theo nghề, anh Dũng đã có lượng khách ổn định. Tranh bán từ 500.000 đồng đến vài triệu đồng mỗi bức tùy kích thước và độ chi tiết. Những bức lớn hơn với quy cách cao từ 70 - 80 cm có giá 7 - 10 triệu đồng. Không chỉ sáng tác, Phan Quang Dũng còn có những buổi thực tế để truyền cảm hứng nghề cho trẻ em, người khuyết tật, học sinh và khách du lịch. Nếu có nguồn đầu ra ổn định, anh dự định mở workshop tại Hội An để khách quốc tế đến trải nghiệm. Anh cũng đang nghiên cứu thay kính bằng vật liệu nhẹ và bền hơn để thuận tiện vận chuyển các tác phẩm lớn. (còn tiếp)

Nguồn: https://thanhnien.vn/me-man-voi-tranh-cat-cua-dung-185251123233002728.htm