Hiệu quả từ những mô hình canh tác thích ứng biến đổi khí hậu

Phục hồi hệ sinh thái đất

Một trong những điểm nhấn là dự án thuộc nhóm C được thực hiện tại huyện Hàm Thuận Nam và huyện Đức Linh cũ từ năm 2021 đến ngày 9/6/2026 với tổng mức đầu tư là 49,6 tỷ đồng. Trong đó, 43,383 tỷ đồng là vốn tài trợ không hoàn lại và 6,226 tỷ đồng từ nguồn vốn đối ứng ngân sách tỉnh. Dự án tập trung ứng dụng khoa học để khôi phục khả năng sinh thái của đất, cải thiện sinh kế cho người dân vùng hạn, hướng tới nền nông nghiệp thích ứng khí hậu và thân thiện môi trường.

gen-h-z7122422835222_c857ffed271e418c360d894f614e9253.jpg — Bà con tham gia mô hình thí điểm tại xã Hàm Liêm

Trong những năm qua, tỉnh đặc biệt chú trọng tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng sinh thái và phát triển bền vững. Trong đó, tập trung chuyển đổi cơ cấu và giống cây trồng, vật nuôi, điều chỉnh mùa vụ, áp dụng kỹ thuật sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu kết hợp nâng cao kiến thức cho người dân tại những vùng dễ bị tổn thương do khí hậu, bảo đảm sinh kế bền vững.

Cùng với đó, phát triển thị trường carbon được xem là một hướng đi quan trọng. Các địa phương, đặc biệt là vùng ven biển, vùng núi cao và những khu vực dễ bị tổn thương định hướng chủ động xây dựng các phương án phòng tránh và giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. Đồng thời, nâng cấp hệ thống hồ chứa nước, trồng rừng phòng hộ ven biển và rừng phòng hộ đầu nguồn cùng với việc bảo vệ không gian thoát lũ trên các lưu vực sông là những giải pháp thiết yếu. Bên cạnh đó, tăng cường công tác bảo vệ môi trường, thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm trong lĩnh vực quản lý môi trường nhằm ngăn chặn tình trạng ô nhiễm và suy thoái tài nguyên một cách hiệu quả.

Trong tháng 10/2025, tại xã Hàm Liêm (Lâm Đồng), Học viện Nông nghiệp Việt Nam phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục tổ chức Hội thảo tổng kết mô hình thí điểm “Bảo vệ môi trường đất cát biển và đất xám khô hạn”. Kết quả cho thấy, mô hình Canh tác thí điểm trên cây bắp và xoài triển khai tại xã Hàm Liêm bước đầu đã mang lại hiệu quả về kinh tế lẫn sinh thái.

Theo đánh giá của cán bộ kỹ thuật thực hiện mô hình, với bắp, việc che phủ rơm kết hợp chế phẩm sinh học giúp tăng năng suất hạt khô 16,5%, lợi nhuận tăng 15,8%, đồng thời giảm đáng kể công tưới và công làm cỏ. Độ ẩm đất được duy trì ổn định hơn, hoạt tính sinh học trong đất được cải thiện rõ rệt. Với xoài, mô hình trồng xen đậu đen, phủ rơm và bón hữu cơ sinh học giúp năng suất tăng 11,9%, tỷ lệ trái loại 1 đạt 64,1%, lợi nhuận tăng 12,2%, trong khi đất trở nên tơi xốp, giữ ẩm tốt và cấu trúc đất bền vững hơn.

Nông dân tham gia mô hình chia sẻ, trước đây đất khô cứng, cỏ mọc nhanh, phải tưới nhiều nhưng vẫn kém hiệu quả. Nay, nhờ che phủ và bón hữu cơ, đất “mềm” hơn, ẩm lâu hơn, cỏ ít mọc, tưới thưa hơn, cây đậu trái đều và ổn định hơn, giúp cây trồng khỏe mạnh và giảm rủi ro trong mùa khô.

“

“Thành công của mô hình không chỉ ở con số năng suất hay lợi nhuận, mà ở việc khoa học đã thực sự hòa cùng người nông dân để tạo nên thay đổi bền vững”.

Tiến sĩ Ngô Thanh Sơn - Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Đẩy mạnh liên kết “4 nhà”

Ông Phạm Đình Vương - Phó Chủ tịch UBND xã Hàm Liêm nhận định: “Kết quả mô hình đã chứng minh rằng nếu kết hợp khoa học kỹ thuật với kinh nghiệm bản địa, vùng đất khô cằn của chúng ta vẫn có thể hồi sinh. Chính quyền xã cam kết đồng hành cùng bà con và các đơn vị khoa học để mở rộng mô hình. Đây không chỉ là hướng đi đúng cho sản xuất nông nghiệp, mà còn là cách chúng ta bảo vệ tài nguyên đất và nguồn nước cho thế hệ mai sau”.

Tại hội thảo này, các nhà khoa học, cán bộ kỹ thuật và địa phương đều thống nhất định hướng duy trì và nhân rộng mô hình theo liên kết “4 nhà”: Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và nhà doanh nghiệp. Cán bộ kỹ thuật sẽ tiếp tục đồng hành với bà con nông dân theo tinh thần “làm cùng - kiểm cùng - thấy cùng” hướng dẫn tận ruộng để bảo đảm mô hình phát huy hiệu quả thực tiễn. Chính quyền địa phương cam kết hỗ trợ nguồn nước tưới, vật tư và tín dụng nhỏ, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng mô hình. Doanh nghiệp và hợp tác xã được khuyến khích tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất tiêu thụ sản phẩm, giúp người dân yên tâm canh tác, đồng thời hình thành thương hiệu nông sản “sạch - bền - xanh”.

Nguồn: https://baolamdong.vn/hieu-qua-tu-nhung-mo-hinh-canh-tac-thich-ung-bien-doi-khi-hau-399732.html