Hóa đơn điện tử: Khoảng cách giữa chủ trương và thực tiễn

(HTV) - Từ năm 2026, hộ kinh doanh sẽ phải kê khai, sử dụng hóa đơn điện tử thay cho thuế khoán. Tuy nhiên, thực tế tại các chợ truyền thống cho thấy quá trình chuyển đổi đang bộc lộ nhiều vướng mắc.

Chủ trương hiện đại hóa quản lý thuế

Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động chính thức. Cùng với đó, ngành thuế đang triển khai nhiều giải pháp hiện đại hóa, trong đó có việc thay thế hình thức thuế khoán bằng kê khai và sử dụng hóa đơn điện tử.

Theo lộ trình, từ ngày 1/1/2026, toàn bộ hộ kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp khoán sẽ phải chuyển sang kê khai, đồng thời xuất hóa đơn điện tử kết nối trực tiếp với cơ quan thuế. Đây là bước tiến quan trọng để tăng tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý nhà nước.

Tuy nhiên, chính sách đúng đắn này đang gặp không ít vướng mắc khi triển khai thực tiễn, nhất là ở các chợ truyền thống, nơi hàng trăm nghìn tiểu thương vẫn quen với cách buôn bán thủ công.

Tiểu thương chật vật với yêu cầu chuyển đổi

Tại chợ Tân Định (TP.HCM), bà Nguyễn Thị Thoa, tiểu thương có hơn 30 năm kinh nghiệm, cho biết: "Không lo chuyện thuế phải đóng, nhưng việc chuyển đổi hóa đơn làm tôi áp lực. Ngay cả khi được cán bộ đến tận nơi hướng dẫn, chúng tôi vẫn không thể làm tường tận. Mỗi ngày đi bán đã là một nặng lòng".

Nhiều tiểu thương lớn tuổi gặp khó khăn trong việc tiếp cận công nghệ và sử dụng phần mềm kế toán

Cùng chung tâm sự, bà Trần Thị Lệ Hồng nói rằng với người lớn tuổi, tiếp cận công nghệ để dùng phần mềm hay in hóa đơn điện tử là điều quá khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến việc buôn bán.

Ở chợ An Đông, những lo lắng không chỉ dừng ở thao tác kỹ thuật mà còn là gánh nặng chi phí. Bà Nguyễn Thái Trang cho biết: "Để trang bị máy in, thiết bị chữ ký số, phần mềm kế toán… cần hơn 45 triệu đồng. Trong khi diện tích sạp chỉ khoảng 2,1m², vừa bày hàng, vừa có nhân viên phụ bán thì lấy đâu ra chỗ để thêm thiết bị. Hạ tầng điện trong chợ cũng không đáp ứng".

Bên cạnh đó, một số tiểu thương cho hay đã mua phần mềm kế toán giá từ 1-2 triệu đồng nhưng vẫn bỏ không vì không biết cách sử dụng hoặc không đủ chức năng phục vụ kinh doanh thực tế.

Cơ quan thuế cam kết đồng hành

TP.HCM hiện có gần 250.000 hộ nộp thuế theo phương pháp khoán cần chuyển đổi trước mốc 2026. Nhận thức được khó khăn, Cục Thuế TP.HCM cho biết đang nỗ lực lắng nghe phản hồi và triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ.

Ngành thuế TP.HCM cam kết đồng hành, miễn giảm phí dịch vụ và hỗ trợ kỹ thuật cho tiểu thương

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM, cho biết cơ quan thuế sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, đồng thời phối hợp với các đơn vị cung cấp dịch vụ hóa đơn điện tử để ký cam kết miễn, giảm phí cho tiểu thương. Ngoài ra, đội ngũ kỹ thuật sẽ trực tiếp hỗ trợ, giúp người kinh doanh làm quen và sử dụng thành thạo thiết bị, phần mềm.

"Chúng tôi sẽ đồng hành để hộ kinh doanh không bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi", ông Dũng nhấn mạnh.

Thu hẹp khoảng cách giữa chính sách và đời sống

Những vướng mắc của tiểu thương cho thấy khoảng cách giữa một chủ trương hiện đại và thực tiễn kinh doanh vẫn còn khá xa. Bài toán không chỉ nằm ở công nghệ hay chi phí, mà còn ở năng lực tiếp cận và thói quen buôn bán lâu năm.

Hóa đơn điện tử chỉ thành công khi vừa đáp ứng mục tiêu minh bạch quản lý, vừa thuận lợi cho người kinh doanh nhỏ lẻ

Hóa đơn điện tử chỉ thực sự thành công khi vừa đảm bảo mục tiêu quản lý minh bạch của Nhà nước, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho người kinh doanh nhỏ lẻ. Một chính sách sẽ chỉ đi vào đời sống khi nó được thiết kế để hòa nhịp với thực tế, chứ không chỉ dừng ở ý tưởng đúng.

>>> Xin mời quý vị đón xem Thời sự HTV lúc 20 giờ và Chương trình Thế giới 24G lúc 20 giờ 30 phút mỗi ngày trên kênh HTV9

Nguồn: https://htv.com.vn/hoa-don-dien-tu-khoang-cach-giua-chu-truong-va-thuc-tien-22225090711165717.htm