Hướng tới môi trường kinh doanh bình đẳng

Công chức Thuế thành phố Hải Phòng trao đổi, hướng dẫn các hộ kinh doanh kê khai thuế theo phương thức mới (Ảnh cơ sở cung cấp).

Hộ kinh doanh tự khai, tự nộp

Ngày 14/10/2025, Bộ Tài chính phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”. Đây được xem là bước ngoặt quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa quản lý thuế, tạo nền tảng xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Theo Đề án, bắt đầu từ ngày 1/1/2026, cơ chế thuế khoán sẽ chính thức chấm dứt trên toàn quốc. Thay vào đó, các hộ kinh doanh chuyển sang hình thức tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm về nghĩa vụ thuế, tuân thủ nguyên tắc quản lý thuế hiện đại.

Mục tiêu của bước chuyển đổi này là đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm tối thiểu 30% chi phí tuân thủ cho người nộp thuế, đồng thời rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Cùng với đó, hệ thống văn bản pháp lý liên quan cũng được sửa đổi, bổ sung nhằm bảo đảm tính thống nhất và khả thi trong triển khai.

Đề án quy định, toàn bộ hộ kinh doanh thuộc diện sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP phải hoàn tất đăng ký và triển khai trước thời điểm áp dụng mô hình mới.

Bộ Tài chính yêu cầu bảo đảm 100% hộ kinh doanh được tiếp cận thông tin, nhận hướng dẫn và hỗ trợ trong suốt quá trình chuyển đổi từ phương thức khoán sang kê khai, cũng như trong lộ trình nâng cấp thành doanh nghiệp khi đáp ứng đủ điều kiện.

Theo Phó trưởng Thuế thành phố Phạm Tuấn Anh, hình thức thuế khoán lâu nay bộc lộ nhiều bất cập, gây ra sự bất bình đẳng giữa các hộ kinh doanh. Bởi khoán thuế là hình thức ấn định doanh thu và mức thuế cố định hằng năm đối với hộ kinh doanh; hộ kinh doanh không thực hiện chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ. Hộ kinh doanh bắt buộc phải thực hiện kê khai, hạch toán doanh thu, chi phí và lợi nhuận thực tế, tương tự mô hình doanh nghiệp nhỏ. Vì vậy, xóa bỏ thuế khoán nhằm tạo sự công bằng, minh bạch, người có doanh thu thấp hơn phải nộp số thuế ít hơn. Chuyển sang phương thức kê khai, nộp thuế tự động không chỉ giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả hơn mà còn thúc đẩy minh bạch, tạo nền tảng cho chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính công.

Tăng cường hỗ trợ người nộp thuế

Quang cảnh tọa đàm “Chuyển đổi từ hình thức khoán thuế sang hình thức kê khai thuế - Triển khai hóa đơn điện tử” do Cổng Thông tin điện tử thành phố phối hợp với Thuế thành phố tổ chức sáng 24/10.

Xóa bỏ thuế khoán được xem là bước chuyển quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa quản lý thuế, đưa công tác thu thuế từ mô hình hành chính sang quản lý bằng dữ liệu và hóa đơn điện tử, phù hợp xu thế số hóa của nền kinh tế. Tuy nhiên, nhiều hộ kinh doanh bày tỏ lo ngại về việc chuyển đổi sang phương pháp kê khai thuế, bởi điều này có thể làm phát sinh không ít khó khăn và chi phí tuân thủ.

Chị Vũ Thị Hồng Nhung, hộ kinh doanh đồ ăn tại phường Hồng Bàng cho biết, nhiều năm qua, cơ sở của chị nộp thuế khoán khoảng hơn 1 triệu đồng/tháng. Theo quy định mới, từ năm 2026, hộ kinh doanh như chị sẽ phải kê khai thuế theo doanh thu thực tế. “Chính sách mới minh bạch và thuận lợi hơn cho hoạt động kinh doanh, nhưng chúng tôi vẫn băn khoăn vì phần lớn nguyên liệu đầu vào đều mua tại các chợ truyền thống, không có hóa đơn chứng từ. Việc hạch toán doanh thu, chi phí dựa trên hóa đơn cụ thể rất khó thực hiện”, chị Nhung bày tỏ.

Cùng chung nỗi lo, chị Nguyễn Thị Hồng Hương, hộ kinh doanh tại phường Hải Dương cho biết, vấn đề sổ sách kế toán là điều khiến chị lo lắng nhất. Theo chị, nếu chuyển sang kê khai, có thể mức thuế phải nộp sẽ thấp hơn, nhưng hộ kinh doanh phải lưu trữ hóa đơn điện tử đầu vào - đầu ra, theo dõi chi phí, thuê kế toán... Điều này làm phát sinh thêm nhiều thủ tục và chi phí.

Những lo ngại của chị Nhung và chị Hương cũng là băn khoăn chung của nhiều hộ kinh doanh cá thể hiện nay. Tại buổi tọa đàm với chủ đề “Chuyển đổi từ hình thức khoán thuế sang hình thức kê khai thuế - Triển khai hóa đơn điện tử” do Cổng Thông tin điện tử thành phố Hải Phòng phối hợp Thuế thành phố tổ chức sáng 24/10, đồng chí Lê Việt Anh, Trưởng Phòng Thuế cá nhân, hộ kinh doanh và khu vực khác (Thuế Hải Phòng) khẳng định, các hộ kinh doanh không nên quá lo lắng về nghĩa vụ thuế hay việc kê khai. Chính sách mới được thiết kế linh hoạt, bảo đảm hài hòa giữa yêu cầu quản lý và quyền lợi của người nộp thuế. Việc kê khai và nộp thuế sẽ có cơ chế riêng, phù hợp thực tế hoạt động của từng hộ.

Theo Thuế thành phố Hải Phòng, tính đến tháng 9/2025, toàn thành phố có hơn 73.000 hộ kinh doanh, trong đó khoảng 3.300 hộ đang thực hiện theo phương pháp kê khai, còn 40.000 hộ nộp thuế theo hình thức khoán.

Để hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi, Thuế Hải Phòng đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp theo tinh thần Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, với phương châm “Đồng hành người nộp thuế”. Cơ quan Thuế đang tiến hành rà soát, làm sạch dữ liệu hộ kinh doanh, đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế, nâng cấp ứng dụng Etax Mobile.

Kết nối hộ kinh doanh với các nhà cung cấp giải pháp công nghệ và thành lập các nhóm Zalo để phổ biến chính sách mới nhanh chóng, trực tiếp. Bên cạnh đó, ngành Thuế cũng phối hợp các cơ quan liên quan trong việc chuẩn hóa mã số thuế cá nhân, thống nhất sử dụng số định danh cá nhân thay cho mã số thuế, giám sát rủi ro thuế; tăng cường phối hợp chính quyền địa phương trong công tác chống thất thu, xử lý nợ thuế và hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp.

“Hiện nay, chúng tôi đang thực hiện Tháng cao điểm đồng hành người nộp thuế nhằm hỗ trợ quá trình chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai. Hơn 200 đoàn công tác được thành lập, trực tiếp xuống các phường, xã, tổ dân phố để hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng Etax Mobile, khởi tạo hóa đơn điện tử từ máy tính tiền,” Phó trưởng Thuế thành phố Phạm Tuấn Anh cho biết.

HÀ VY

Nguồn: https://baohaiphong.vn/huong-toi-moi-truong-kinh-doanh-binh-dang-525019.html