‘Khi học gặp chơi’ - Bí kíp hiệu quả giáo dục an toàn thực phẩm mầm non

Ngày 31/10, Dự án An toàn vì sự phát triển (SAFEGRO) đã khai mạc khóa tập huấn nâng cao về giáo dục an toàn thực phẩm cho cán bộ quản lý và giáo viên mầm non trên địa bàn Hà Nội.

Hoạt động nằm trong khuôn khổ kế hoạch hợp tác giữa Dự án SAFEGRO và xã Thanh Oai, xã Bình Minh, xã Tam Hưng và xã Dân Hòa ( huyện Thanh Oai cũ) năm 2025–2026, nhằm thúc đẩy việc lồng ghép giáo dục ATTP vào chương trình mầm non có áp dụng phương pháp Học thông qua Chơi, góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi về ATTP trong cộng đồng.

Các cô giáo mầm non thảo luận cách lồng ghép nội dung ATTP vào bài giảng và hoạt động cho trẻ.

Mục tiêu của khóa học là giúp giáo viên hiểu, thực hành và vận dụng các công cụ như Thang nhận thức Bloom, kỹ thuật viết mục tiêu SMART và các phương pháp/kỹ thuật sử dụng HTQC để tổ chức hoạt động cho trẻ tìm hiểu về an toàn thực phẩm theo cách tự nhiên, sinh động và hiệu quả hơn.

Tại chương trình, các giáo viên bày tỏ mong muốn được học thêm cách tổ chức hoạt động hấp dẫn, đặt câu hỏi phù hợp với trẻ, và lồng ghép nội dung ATTP vào các chủ đề mầm non, đặc biệt được hướng dẫn cụ thể về xây dựng kế hoạch bài giảng, trò chơi và cách áp dụng “học thông qua chơi” vào giờ dạy hàng ngày, đặc biệt là chủ đề an toàn thực phẩm.

Giải đáp những băn khoăn này, chuyên gia Trương Thị Kim Oanh nhấn mạnh hình ảnh ví von của bà Carla Rinaldi: “Học và chơi như hai cánh bướm, cánh này không thể tồn tại nếu thiếu cánh kia.” Hình ảnh này đã đặt nền móng cho triết lý của khóa học: chơi là học, và học là một hình thức chơi có chủ đích.

Một đoạn video dạy rửa hoa quả được chiếu để phân tích tình huống sư phạm. Khi cô giáo trong video can thiệp vào thao tác của học sinh, cô Oanh đã hỏi cả lớp: “Trải nghiệm thì có được sai không? Chúng ta có chấp nhận cho trẻ của mình làm sai và tạo cơ hội cho các con làm lại không?”

Không khí sôi nổi tại lớp tập huấn “Giáo dục An toàn thực phẩm qua Học thông qua Chơi”!

Câu hỏi tưởng đơn giản nhưng chạm đến cốt lõi nghề dạy học: dạy không chỉ là hướng dẫn làm đúng mà là tạo điều kiện để trẻ được thử, được sai và được học lại, và đây là một trong các đặc điểm tiêu biểu của HTQC.

“Cái khó nhất của giáo viên là biết khi nào cần hỗ trợ trẻ”.

Giúp quá sớm là tước đi cơ hội học của trẻ, còn buông quá xa là bỏ lỡ khoảnh khắc trẻ tự khám phá. Sự hỗ trợ đúng lúc trở thành kỹ năng tinh tế mà Học thông qua Chơi giúp người dạy ý thức rõ hơn.

“Nhìn thấy, Suy ngẫm, Băn khoăn”: Khi tư duy được đánh thức

Tại buổi tập huấn, các nhóm giáo viên thực hành kỹ thuật “Nhìn thấy, Suy ngẫm, Băn khoăn”. Sau khi xem video lớp học, họ ghi ra ba cột: mình thấy gì, hiểu gì và băn khoăn điều gì. “Khi mà chúng ta tìm được cái băn khoăn là chúng ta đã tò mò, chú ý vào nội dung học tập rồi đấy.” Chị Nguyễn Thị Lan Hương – Phụ trách đào tạo của dự án SAFEGRO nhấn mạnh.

Từ “băn khoăn” trở thành dấu hiệu của tư duy phản tỉnh. Khi giáo viên biết dừng lại để tự hỏi vì sao mình làm như vậy, trẻ học được gì từ đó, quá trình học thực sự bắt đầu. Học thông qua Chơi vì thế không chỉ là phương pháp dành cho trẻ, mà còn là một hành trình học lại của chính giáo viên.

Khóa tập huấn tiếp tục với nội dung hướng dẫn viết mục tiêu bài học và chia tách sáu bài về an toàn thực phẩm theo hàm lượng kiến thức và yêu cầu từng độ tuổi. Giảng viên hướng dẫn giáo viên viết mục tiêu theo nguyên tắc SMART, cụ thể, đo lường được, khả thi, phù hợp và có thời hạn, đồng thời áp dụng Thang nhận thức Bloom để xác định độ sâu tư duy.

Thay vì ghi “Trẻ biết rửa tay sạch”, các cô học cách viết “90% trẻ thực hiện được rửa tay đúng 6 bước thông qua hoạt động thực hành hằng ngày.” Một mục tiêu rõ ràng như vậy giúp đánh giá được hiệu quả và phản ánh tư duy sư phạm của người dạy.

Các nhóm giáo viên cùng nhau chia tách nội dung sáu bài học về an toàn thực phẩm gồm rửa tay, bảo quản thực phẩm, phân biệt thực phẩm sạch và hỏng, vi khuẩn, vệ sinh dụng cụ ăn uống và lựa chọn thực phẩm an toàn. Mỗi nhóm xác định nội dung cho từng độ tuổi: trẻ 3 tuổi tập trung vào nhận biết và thao tác đơn giản, trẻ 4 tuổi học cách giải thích lý do, trẻ 5 tuổi được khuyến khích phân tích, so sánh và sáng tạo hoạt động riêng.

Bài tập này giúp giáo viên hiểu rằng mỗi độ tuổi không chỉ khác về kỹ năng mà còn khác về chiều sâu tư duy, và mục tiêu bài học chính là bản đồ năng lực cho trẻ phát triển tự nhiên.

“Khi và chỉ khi các cô rất rõ cách viết mục tiêu và SMART thì từ bây giờ trở đi, các cô mới thật sự giỏi trong việc xây dựng năng lực cho hàng ngàn học sinh mầm non”, cô Hương nói.

Tiếp theo, giáo viên học viên được giới thiệu và trải nghiệm các hình thức như Chuyên gia, Mảnh ghép và trò chơi Biến hóa câu hỏi, qua đó học cách đặt những câu hỏi mở, gợi tư duy và khuyến khích trẻ tự nói, tự nghĩ, tự khám phá. Mỗi câu hỏi trở thành một công cụ giúp trẻ học bằng chính trải nghiệm của mình, còn giáo viên chuyển vai từ người dạy sang người dẫn dắt. Đây là bước nối tự nhiên từ việc viết mục tiêu rõ ràng sang cách biến mục tiêu ấy thành những hoạt động và câu hỏi chạm được vào trái tim của trẻ.

Trong ngày học thứ hai, chương trình sẽ đi vào thực hành vận dụng tất cả các phương pháp và kỹ thuật tổ chức hoạt động giáo dục an toàn thực phẩm dựa trên Học thông qua Chơi, với trọng tâm là kỹ thuật đặt câu hỏi và xây dựng kế hoạch bài dạy cho 6 nội dung về giáo dục ATTP phù hợp với đặc điểm của từng độ tuổi.

Nguồn: https://tienphong.vn/khi-hoc-gap-choi-bi-kip-hieu-qua-giao-duc-an-toan-thuc-pham-mam-non-post1792663.tpo