Khơi dậy sức mạnh nội sinh của văn hóa trong phát triển bền vững

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng khẳng định, văn hóa đang được xác định không chỉ là nền tảng tinh thần mà còn là sức mạnh nội sinh, là hệ điều tiết của phát triển bền vững. Những chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, thể chế và hành động trong thời gian qua đã góp phần hiện thực hóa khát vọng chấn hưng văn hóa Việt Nam.

Báo Nhân dân•29/10/2025

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Bức tranh tươi sáng của cả nhiệm kỳ

Phát biểu giải trình tại phiên thảo luận của Quốc hội về kinh tế-xã hội chiều 29/10, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự đồng lòng của nhân dân, lĩnh vực văn hóa trong thời gian qua đã có nhiều bước tiến rõ rệt, được ghi nhận trong báo cáo của Chính phủ.

Bộ trưởng bày tỏ vui mừng khi các ý kiến đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao thành tựu văn hóa, bổ sung những góc nhìn thực tiễn, giải pháp cụ thể để triển khai hiệu quả hơn trong thời gian tới, thể hiện sự thống nhất, cùng chung mục tiêu nâng cao chất lượng phát triển văn hóa.

Theo Bộ trưởng, năm 2025 và cả nhiệm kỳ vừa qua đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ của lĩnh vực văn hóa. Từ nhận thức đến hành động, toàn xã hội ngày càng quan tâm sâu sắc hơn đến thể chế, cơ chế tổ chức, coi trọng vai trò chủ thể sáng tạo của nhân dân. Văn hóa đã đạt được những kết quả nổi bật, thể hiện chuyển biến tích cực cả về nhận thức và thực tiễn.

Cùng với đó, du lịch trở thành điểm sáng trong bức tranh kinh tế, thể thao khẳng định vị thế trên đấu trường quốc tế, còn báo chí - lĩnh vực bộ mới tiếp nhận tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Bộ trưởng khái quát: “Văn hóa đã trở thành nền tảng, thể thao là sức mạnh, thông tin là mạch dẫn, du lịch là nhịp cầu kết nối”.

Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)

Tinh thần đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, đã xuyên suốt trong chỉ đạo, điều hành của ngành. Toàn ngành văn hóa không bằng lòng với kết quả đã đạt được mà tiếp tục nỗ lực phấn đấu, khơi dậy khát vọng vươn lên, hướng tới thành tựu mới.

Bộ trưởng khẳng định, sự thành công hôm nay là kết quả của quá trình nhận thức sâu sắc hơn về vị trí và vai trò của văn hóa: Từ “nền tảng tinh thần” trở thành “sức mạnh nội sinh”, là hệ điều tiết cho phát triển bền vững, gắn bó chặt chẽ với kinh tế. Quan điểm này đã được cụ thể hóa trong các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, hiện đang lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân.

Bộ trưởng cũng thông tin, tại Hội nghị Thế giới về Chính sách văn hóa và phát triển bền vững (MONDIACULT 2025) do UNESCO và Chính phủ Tây Ban Nha tổ chức vừa qua, Việt Nam đã đề xuất sáng kiến “Thập kỷ văn hóa vì sự phát triển bền vững”. Sáng kiến này đã được UNESCO thông qua và trình Liên hợp quốc xem xét. Nếu được chấp thuận, đây sẽ là dấu mốc thể hiện vai trò chủ động, đóng góp thực chất của Việt Nam vào tiến trình phát triển văn minh nhân loại, khẳng định cách làm của Việt Nam phù hợp với xu thế toàn cầu.

Du lịch và công nghiệp văn hóa - động lực mới cho phát triển

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, những thành quả trong lĩnh vực văn hóa đã lan tỏa mạnh mẽ, tạo động lực cho sự phát triển của du lịch - một trong 12 ngành công nghiệp văn hóa quan trọng. Ông cho biết, nhiều đại biểu Quốc hội đã đề cập đến việc phát triển du lịch dựa trên tài nguyên văn hóa và thực tế cho thấy đây là hướng đi đúng đắn mà ngành đang thực hiện hiệu quả.

Hiện Việt Nam có 5 sản phẩm du lịch chủ lực gồm: Du lịch sinh thái, du lịch di sản, du lịch cộng đồng, du lịch văn hóa và du lịch nghỉ dưỡng chữa bệnh. Các sản phẩm này đã và đang được triển khai rộng rãi tại nhiều địa phương, gắn với sắp xếp lại đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền 2 cấp, qua đó mở rộng không gian phát triển, tạo sản phẩm du lịch có chiều sâu, mang đặc trưng vùng miền.

Bộ trưởng nêu thí dụ: Sự kết hợp giữa sản phẩm du lịch rừng của Gia Lai và du lịch biển của Bình Định đã tạo nên mô hình sản phẩm “rừng và biển” đặc sắc, hấp dẫn, mang tính liên kết vùng cao. Cùng với đó, dịch vụ chuyên nghiệp, giá cả hợp lý, môi trường xanh-sạch-đẹp giúp Việt Nam trở thành điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện.

Từ thực tiễn đó, Bộ trưởng bày tỏ tin tưởng du lịch Việt Nam không chỉ đóng góp vào GDP như báo cáo của Chính phủ, mà sẽ thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đúng như tinh thần Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng nêu dẫn chứng cụ thể từ di tích Hỏa Lò (Hà Nội) - nơi được khai thác hiệu quả để giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc, biến di tích không chỉ là nơi vinh danh mà là “trường học sống” cho thế hệ trẻ.

Ngoài ra, Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình), sau khi được UNESCO công nhận Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, đã trở thành điểm đến hấp dẫn, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế địa phương.

Về công nghiệp văn hóa, Bộ trưởng cho biết, Việt Nam đang triển khai theo hướng chọn lĩnh vực có lợi thế để “đi tắt, đón đầu” như nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, du lịch văn hóa và thiết kế - những lĩnh vực thể hiện rõ tài năng và bản sắc sáng tạo của người Việt.

Ông xác định 3 trụ cột chính cho sự phát triển công nghiệp văn hóa, đó là nhà sáng tạo-doanh nghiệp-Nhà nước. Trong đó, nhà sáng tạo là trung tâm, doanh nghiệp là nơi hiện thực hóa ý tưởng thành sản phẩm, còn Nhà nước đóng vai trò kiến tạo thể chế, chính sách.

Bộ trưởng thông tin, Chính phủ đã đề xuất Quốc hội tổng kết và xây dựng Luật Công nghiệp văn hóa, nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, khuyến khích phát triển lĩnh vực này như một thành phần kinh tế năng động, đóng góp thiết thực vào GDP quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng vui mừng thông tin, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về “Chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên mới”.

Khi được ban hành, Nghị quyết này sẽ cùng với các nghị quyết trụ cột khác thúc đẩy phát triển bền vững đất nước, khẳng định vai trò của văn hóa như một nền tảng, một nguồn lực nội sinh, một sức mạnh mềm quốc gia hướng đến mục tiêu “làm giàu bằng văn hóa, phát triển kinh tế dựa trên văn hóa”.

TRUNG HƯNG

Nguồn: https://nhandan.vn/khoi-day-suc-manh-noi-sinh-cua-van-hoa-trong-phat-trien-ben-vung-post919034.html