Khởi nghiệp xanh

Người dân bản địa dệt thổ cẩm tại mô hình Dự án Tổ hợp tác du lịch cộng đồng Tà Lài. Ảnh: NVCC

Tại Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) tỉnh Đồng Nai năm nay, các dự án theo xu hướng này được đánh giá khả quan và có nhiều tiềm năng phát triển. Một số dự án đã tạo ra doanh thu, chứng minh rằng khởi nghiệp xanh không chỉ là khẩu hiệu mà thực sự mang lại lợi ích kinh tế.

Những dự án xanh

Là người con của vùng quê Tà Lài, chị Ká Tuyền luôn có những trăn trở về văn hóa của đồng bào. Từ những trăn trở đó, chị vận động và thành lập Tổ hợp tác du lịch cộng đồng Tà Lài (Tà Lài Eco Lodge) vào tháng 3-2024. Đây là mô hình dựa vào cộng đồng để phát triển du lịch bản địa; nơi phụ nữ, người già và thanh niên đều được tham gia vào chuỗi hoạt động du lịch như: hướng dẫn, nấu ăn, dệt vải, đan lát, biểu diễn văn hóa… Du khách được cung cấp các dịch vụ với những trải nghiệm sâu sắc và độc đáo về phong tục, tập quán, văn hóa, ẩm thực của đồng bào các dân tộc Mạ và S’tiêng.

Hiện Tà Lài Eco Lodge đang tạo việc làm thường xuyên cho 30 người và hỗ trợ luân phiên cho hàng chục hộ gia đình khác. Hơn 1 ngàn lượt khách đã đến và nhiều người quay trở lại bởi ấn tượng với một cộng đồng thân thiện, tự chủ và sống hài hòa với thiên nhiên. Chương trình Chứng nhận du lịch bền vững Đông Nam Á (ICRT-SEA) đã công nhận đây là dự án đoạt Giải thưởng Du lịch có trách nhiệm Đông Nam Á 2025. Chị Ká Tuyền cũng vừa đưa dự án của mình tham gia Cuộc thi Khởi nghiệp ĐMST tỉnh Đồng Nai năm 2025 với mong muốn lan tỏa hơn nữa sứ mệnh cộng đồng mà mình theo đuổi.

Cùng tham gia cuộc thi là Dự án Nghệ thuật số hóa lá bồ đề của chị Trần Thị Mỹ Linh. Tình cờ biết về nghệ thuật thêu tranh trên lá bồ đề, càng tìm hiểu càng mê nên chị mày mò học hỏi về kỹ thuật làm sống lại nghề thêu thủ công truyền thống trên một loại nguyên liệu hoàn toàn mới mẻ, độc đáo. Các sản phẩm tranh thêu trên lá bồ đề thể hiện tình yêu với thiên nhiên, văn hóa dân tộc qua các thể loại thêu chân dung, chữ thư pháp, hình ảnh cây cỏ, hoa lá, những loài vật gần gũi, dễ thương...

Ông Nguyễn Duy Khương, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Đồng Nai, thành viên Ban Giám khảo Cuộc thi Khởi nghiệp ĐMST tỉnh Đồng Nai năm 2025 đánh giá: Các dự án tham dự cuộc thi năm nay có nhiều ý tưởng, dự án liên quan đến bảo vệ môi trường, phát triển sản phẩm khởi nghiệp xanh, dựa vào lợi thế của địa phương. Điều đó cho thấy mối quan tâm ngày càng nhiều hơn của xã hội trong vấn đề này. Phát triển kinh tế không thể tách rời bảo vệ môi trường. Đây cũng là xu hướng khởi nghiệp mà gần đây nhiều người đang triển khai, ứng dụng để phát triển các dự án của mình.

Kết nối để phát triển khởi nghiệp

Theo Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Võ Hoàng Khai, việc kết nối, hỗ trợ phong trào khởi nghiệp trên địa bàn tỉnh đang rất được địa phương quan tâm. Sở đang xây dựng mạng lưới người hướng dẫn, chuyên gia, nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn sẵn sàng đồng hành và dẫn dắt các bạn trong quá trình hiện thực hóa ý tưởng; các startup không phải đơn độc - các bạn là một phần của hệ sinh thái năng động và cởi mở.

Sản phẩm tranh thêu của Dự án Nghệ thuật số hóa thêu lá bồ đề.

Đồng Nai cũng đang đầu tư mạnh vào các khu ĐMST, vườn ươm, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp; các chính sách như: Quỹ Phát triển khoa học - công nghệ, Quỹ Đầu tư khởi nghiệp… là bệ đỡ thực chất cho những người khởi nghiệp. Tỉnh hướng tới mục tiêu: Tối thiểu 70 doanh nghiệp khoa học - công nghệ và 150 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; ít nhất 7 vườn ươm, trung tâm ĐMST, mỗi năm từ 60 sản phẩm đổi mới được thương mại hóa… vào năm 2030.

Tương tự, ông Nguyễn Duy Khương khuyến nghị: bên cạnh các cuộc thi khởi nghiệp để tìm ra những dự án, ý tưởng hay, ươm mầm phát triển thì việc kết nối với những đơn vị bảo trợ khởi nghiệp cấp quốc gia, những trung tâm lớn ở các tỉnh, thành có nhiều kinh nghiệm cũng sẽ giúp Đồng Nai tìm ra được hướng đi, giải pháp mới trong thời gian tới. Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Đồng Nai sẵn sàng có các giải pháp hỗ trợ, kết nối, đào tạo, nghiên cứu tài trợ vốn… để tạo cơ hội cho dự án khởi nghiệp và doanh nghiệp trẻ.

Đối với chủ các dự án khởi nghiệp, điều quan trọng là đưa sản phẩm của mình ra thị trường. Bên cạnh đó, vấn đề liên kết, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, kết nối các doanh nghiệp, dự án, tạo thành cộng đồng khởi nghiệp ở địa phương; tránh việc các dự án có tiềm năng nhưng sau các cuộc thi thì mờ nhạt dần, chưa phát triển được như mong muốn.

8 dự án vào chung kết Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Đồng Nai năm 2025:

Edubot - Robot giáo dục lập trình dành cho học sinh phổ thông (nhóm tác giả: Nguyễn Đăng Khoa, Dư Thị Thanh Xuân, Tống Văn Quỳnh).

Phao điện bật tắt máy bơm nước không dây sử dụng pin năng lượng mặt trời (nhóm tác giả: Nguyễn Hồng Sơn, Nguyễn Thị Mỹ, Đặng Thị Hương, Đặng Thị Diệu Hiền, Hoàng Thái Minh).

Đa dạng hóa sản xuất phôi nấm ăn và nuôi trồng theo hướng nông nghiệp tuần hoàn (tác giả Hoàng Lê Việt).

Sách tham khảo “250 tình huống giúp học sinh luyện tập dạng bài xử lý tình huống ở bộ môn Giáo dục công dân cấp THCS” (tác giả Nguyễn Thị Hồng Tuyến).

Du lịch cộng đồng tại làng Tà Lài (tác giả Ká Tuyền).

Nghệ thuật số hóa thêu lá bồ đề (nhóm tác giả: Nguyễn Trần Quỳnh Thanh, Nguyễn Trần Phúc Thịnh, Trần Thị Mỹ Linh).

Hibikool - Ứng dụng công nghệ trong chế biến thảo dược (tác giả Vũ Thị Thúy Vy).

Hệ thống sấy mủ tiểu điền cao su (UDS) (tác giả Đoàn Quyết Tiến).