Làm rõ các quy định để khẩn trương triển khai Trung tâm tài chính

VTV.vn - Một trong những đột phá của Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là hành lang pháp lý giải quyết tranh chấp, với hai cơ chế.

Hoàn thiện mô hình Trung tâm tài chính

Chính sách tại trung tâm tài chính phải bám sát thông lệ quốc tế nhưng cạnh tranh hơn. Đây là yêu cầu của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Phiên họp Chính phủ chuyên đề về các Nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 222 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Chỉ trong vòng 4 tháng, kể từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết, đến nay, 8 Nghị định của Chính phủ đã được các Bộ ngành hoàn thiện. Chính phủ đã lắng nghe các vấn đề còn tranh luận, thống nhất ngay các chủ trương và chính sách cụ thể.

Về mô hình, Thủ tướng định hướng có một Ban Chỉ đạo chung do Thủ tướng Chính phủ thành lập, một ban điều hành chung với hai chi nhánh tại hai thành phố là TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, một cơ quan giám sát chung, một cơ quan chung để giải quyết các tranh chấp. Các Nghị định cũng cần bám sát tình hình của Việt Nam để xây dựng chính sách sao cho phù hợp, hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: "Vừa bám sát thông lệ quốc tế nhưng chúng ta có đổi mới, có sự sáng tạo, tạo ra cơ chế chính sách có tính cạnh tranh hơn để thu hút các nguồn lực, theo nguyên tắc mở, công khai, minh bạch, dễ hiểu, dễ tiếp cận, dễ làm và dễ kiểm tra, dễ giám sát. Vì vậy, tôi đề nghị các đồng chí trong tư duy phương pháp luận, cách tiếp cận phải thông thoáng, thể chế là một lợi thế cạnh tranh quốc gia, mình phải xây dựng theo tinh thần này".

Hoàn thiện mô hình Trung tâm tài chính

Nâng thời hạn giấy phép lao động tại Trung tâm tài chính lên 10 năm

Về các chính sách cụ thể được thảo luận, đầu tiên là chính sách về lao động, việc làm và an sinh xã hội. Bộ Nội vụ đề xuất, nâng thời hạn giấy phép lao động cho người nước ngoài lên 5 năm, thay vì quy định hai năm như hiện nay.

Quy định này tương đồng và thậm chí là ưu đãi hơn so với nhiều trung tâm tài chính khác như: Thượng Hải (Trung Quốc) 5 năm; London (Anh) tối đa 4 năm, Dubai (UAE) chỉ có 2 năm. Tuy nhiên, Bộ Công an cho rằng, cần kéo dài thời hạn giấy phép lao động, để có thể đồng bộ với thời hạn thị thực cư trú của chuyên gia, người lao động nước ngoài ở Trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Thượng tướng Phạm Thế Tùng - Thứ trưởng Bộ Công an cho biết: "Riêng về cấp thị thực đối với trung tâm tài chính sẽ mở cho đến tối đa 10 năm. Giữa hai việc này phải thống nhất với nhau. Cho miễn thị thực hoặc cấp thị thực mà lại không đồng bộ với giấy phép lao động, cấp vào mà lại không cấp giấy phép lao động cũng khó".

Kết luận vấn đề này, Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Công an, đồng thời yêu cầu rút ngắn thời gian cấp giấy phép lao động, thay vì 5 ngày như đề xuất của Bộ Nội vụ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo: "Một là 10 năm, đi đôi với visa về giấy phép lao động. Thứ hai, thủ tục không quá ba ngày làm việc. Anh có hồ sơ, quản lý điện tử, quản lý số, phải mạnh dạn làm. Sau này, quan điểm là hậu kiểm, nghĩa là chỉ đăng ký lao động. Ông đăng ký, tôi có số liệu, việc gì phải cấp phép".

Một số ý kiến cũng cho rằng, cần quy định định rõ các tiêu chí để xác định chuyên gia, người lao động có trình độ cao để được hưởng những ưu đãi này tại trung tâm tài chính. Song, Bộ Công an đề xuất, nên áp dụng chung cho người lao động nước ngoài tại Trung tâm tài chính, để đơn giản hóa thủ tục và thu hút nguồn nhân lực toàn cầu.

Cơ chế giải quyết tranh chấp tiệm cận tiêu chuẩn quốc tế

Một trong những đột phá của Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam là hành lang pháp lý giải quyết tranh chấp, với hai cơ chế. Một là tòa án chuyên biệt tại Trung tâm tài chính, hiện nay đang được Quốc hội thảo luận về một luật riêng, dự kiến sẽ thông qua vào kỳ họp này.

Thứ hai là trung tâm trọng tài thương mại. Hiện nay, Việt Nam đã có Trung tâm Trọng tài Quốc tế (VIAC). Thống kê từ năm 1993 đến hết 2023 cho thấy, VIAC thụ lý tổng cộng 2.940 vụ tranh chấp, 22% trong số đó có yếu tố nước ngoài. Trong khi đó, tỷ lệ này của các trung tâm tại Singapore hay Hồng Kong (Trung Quốc) dao động từ 70 - 80%. Mặc dù, chi phí cao gấp 3-4 lần so với chi phí ở Việt Nam hiện nay. Nói vậy để thấy, một Trung tâm tài chính cần có một cơ chế giải quyết tranh chấp uy tín, tiệm cận thông lệ quốc tế và cũng chính là hướng đi của Việt Nam hiện nay.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình chỉ đạo: "Trong tòa chuyên biệt, cho phép sử dụng common law (thông luật), sử dụng thẩm phán nước ngoài, sử dụng ngôn ngữ tiếng Anh, sử dụng xét xử trực tuyến kết hợp với trực tiếp. Trọng tài cũng được phép mời trọng tài quốc tế tham gia vào trung tâm này để giải quyết các tranh chấp, nếu đáp ứng được đủ điều kiện. Luật của chúng ta hạn chế người nước ngoài tham gia giải quyết, nhưng riêng trọng tài quốc tế mà không có người nước ngoài thì không ổn".

Phát triển sàn huy động vốn cho doanh nghiệp đối mới sáng tạo

Phát triển sàn huy động vốn cho doanh nghiệp đối mới sáng tạo

Về chính sách tài chính, Dự thảo của Bộ Tài chính đã dành riêng một chương về phát triển thị trường vốn cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Việt Nam đã đặt ra mục tiêu là có 10 doanh nghiệp kỳ lân (tức là các công ty Công nghệ có định giá hơn 1 tỷ USD). Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam mới có 4 kỳ lân được công nhận: VNG, MoMo, VNPay và Sky Mavis. Và trong vòng 10 năm qua, chưa có thêm doanh nghiệp công nghệ nào chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, hay còn gọi là IPO tại thị trường trong nước.

Một số doanh nghiệp lựa chọn niêm yết tại thị trường nước ngoài, có thể kể đến như Hybrid Technologies - thành lập tại Việt Nam vào năm 2016 và thực hiện IPO trên sàn chứng khoán Tokyo năm 2021. Nhằm tránh khả năng "chảy máu chất xám" cũng như giữ chân các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, Dự thảo Nghị định xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đã đưa ra định hướng phát triển sàn huy động vốn cho các doanh nghiệp này.

Với việc chào bán cổ phiếu của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, Bộ Tài chính dự thảo, doanh nghiệp phải có kế hoạch kinh doanh trong ba năm tới. Việc chào bán cổ phiếu chỉ được diễn ra với phạm vi là các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài, tổ chức trong nước là thành viên và dưới 100 nhà đầu tư cá nhân nước ngoài. Và chuyển nhượng cổ phiếu bị hạn chế tối thiểu là ba năm đối với nhà đầu tư chiến lược và tối thiểu là một năm đối với nhà đầu tư tổ chức.

TS. Trần Thăng Long - Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) nêu ý kiến: "Các quốc gia ở xung quanh chúng ta cũng đều có những sàn giao dịch, chẳng hạn như sàn AIM ở Anh... có những sự phù hợp nhất định. Thứ nhất là những quy định về việc những doanh nghiệp như thế nào về kết quả kinh doanh mới có thể đăng ký tham gia huy động vốn ở sàn này. Thứ hai, hướng tới các nhà đầu tư nước ngoài cũng như các thành viên chính thức hoạt động và đăng ký ở trong khu IFC trung tâm tài chính quốc tế".

Điều mà nhà đầu tư quốc tế quan tâm không phải là chuyện có lợi nhuận hay chưa, mà còn là tính minh bạch thông tin cũng như khả năng thoái vốn.

Ông Hoàng Tùng - Chuyên gia Tài chính quốc tế nhận định: "Thứ nhất là tính minh bạch, tính ổn định, tính pháp lý. Quy trình cấp phép, công bố thông tin, thời hạn xử lý hồ sơ hiện dự thảo quy định 30 ngày phải rõ ràng và có tính đảm bảo. Thứ hai là khả năng chuyển đổi ưu đãi về thuế. Họ kỳ vọng cơ chế ngoại hối linh hoạt, không cần cư trú cùng những ưu đãi như miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế chuyển nhượng".

Bà Lê Hoàng Uyên Vy - Đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Do Ventures đưa ra ý kiến: "Vướng mắc nhất của hệ sinh thái Việt Nam trong khoảng 3-4 năm trở lại đây là chúng ta không có những thương vụ thoái vốn đình đám thành công. Nhà đầu tư ở nước ngoài không thiếu tiền nhưng nếu họ đầu tư vào và sau khoảng 5-10 năm, họ không thoái vốn thành công thì số tiền đó sẽ không vào Việt Nam nữa. Đó là việc quan trọng ở Việt Nam lúc này và chúng ta phải có kế hoạch vừa ngắn vừa dài".

Theo Công ty Quản lý quỹ SSI, trong 1.610 công ty niêm yết và đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán Việt Nam, chỉ có 16 doanh nghiệp công nghệ, chiếm khiêm tốn 1%. Trong top 30 doanh nghiệp lớn nhất tại Việt Nam, chỉ có một cái tên công nghệ duy nhất, đó là FPT. Ngay lúc này, trên sàn giao dịch chứng khoán cơ sở cũng cần tăng cường sự hiện diện của các doanh nghiệp công nghệ, tạo thêm hình mẫu và động lực phát triển cho các startup.

Kết thúc hội nghị, Chính phủ đã cho ý kiến và thống nhất các vấn đề tại cả 8 Nghị định, bao trùm nhiều lĩnh vực từ tài chính, nhân lực, đất đai, thị thực…

Nguồn: https://vtv.vn/lam-ro-cac-quy-dinh-de-khan-truong-trien-khai-trung-tam-tai-chinh-100251105055008603.htm