Lão nông Sơn La ứng dụng công nghệ, giúp nhiều người thoát nghèo

TPO - Từ mảnh đất đồi cằn cỗi ở bản Củ 2, xã Chiềng Mai, tỉnh Sơn La, ông Hoàng Văn Chất - nông dân người dân tộc Thái đã gây dựng khu vườn cam, bưởi trĩu quả. Nhờ áp dụng chuyển đổi số vào sản xuất và tiêu thụ, mỗi năm ông thu về hàng tỷ đồng, trở thành hình mẫu nông dân làm kinh tế giỏi, góp phần giúp nhiều hộ thoát nghèo bền vững.

Báo Tiền Phong•12/10/2025

Từ cán bộ y tế đến người nông dân tỷ phú

Cùng rảo bước đi thăm khu vườn 5ha cam bưởi, ông Hoàng Văn Chất (65 tuổi) chia sẻ, ông từng là cán bộ Khoa Xét nghiệm Bệnh viện Quân y 6, năm 1989 ông rời quân ngũ về quê chăm sóc mẹ già và người vợ ốm yếu. Khi đó, gia đình ông sở hữu gần 5ha đất đồi hoang hóa, sỏi đá cằn cỗi, quanh năm thiếu nước, ít người qua lại. Không cam chịu đói nghèo, ông Chất quyết tâm làm giàu ngay trên chính mảnh đất quê hương.

Ban đầu, ông Hoàng Văn Chất thử trồng lúa, mận hậu, mơ, cà phê... nhưng hầu như thất bại vì sương muối và khí hậu khắc nghiệt. Không nản chí, năm 1998 ông khăn gói xuống Hà Nội mua sách kỹ thuật nông nghiệp, tìm hiểu đặc tính thổ nhưỡng, khí hậu để lựa chọn cây trồng phù hợp. Nhiều năm kiên trì thử nghiệm, ông nhận ra cây có múi như cam, bưởi thích hợp nhất với đất đồi quê ông.

Cây bưởi trĩu quả trong vườn ông Hoàng Văn Chất.

“Năm 2012, tôi quyết định chặt bỏ toàn bộ diện tích cà phê, mận, mơ để chuyển sang trồng cam và bưởi. Ban đầu, do thiếu vốn, tôi chỉ mua một số ít cây giống chất lượng cao từ các nhà vườn ở Hà Nội, sau đó tự chiết cành, nhân rộng dần. Nhờ áp dụng nghiêm ngặt quy trình VietGAP, ưu tiên sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm sinh học, hạn chế tối đa hóa chất, nhờ đó vườn cam, bưởi phát triển tốt, cho quả to, mọng nước và thơm ngon đặc trưng.

Tôi đầu tư đào giếng khoan lấy nước sạch tưới cho cây, đồng thời tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp như vỏ cà phê, lõi ngô ủ hoai để bón gốc. Làm nông nghiệp sạch tuy vất vả hơn, nhưng đổi lại chất lượng quả tốt, được thương lái và người tiêu dùng tin tưởng”, ông Chất chia sẻ.

Đến năm 2018, khi mô hình đạt hiệu quả cao, ông thành lập Hợp tác xã Trường Tiến, chuyên sản xuất và cung cấp hoa quả sạch cho các siêu thị lớn tại TP. Hà Nội, đồng thời cung cấp cây giống cho nông dân các tỉnh Tây Bắc. Hiện hợp tác xã có 22 thành viên với hơn 32 ha cây trồng, trong đó 18 ha đang cho thu hoạch, tất cả đều đạt chuẩn VietGAP.

Ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp

Thành công lớn nhất của ông Hoàng Văn Chất không chỉ đến từ kinh nghiệm trồng trọt, còn áp dụng chuyển đổi số vào sản xuất, bán hàng, mở rộng thị trường.

Với chiếc điện thoại thông minh được kết nối internet, ông thường xuyên truy cập các trang nông nghiệp chính thống để cập nhật kỹ thuật trồng, bón phân, cắt tỉa, phòng trừ sâu bệnh. “Không biết thì lên mạng mà học, trên đấy cái gì cũng có. Cách trồng cây, cách chăm sóc, thậm chí cách làm phân hữu cơ đều có hướng dẫn chi tiết”, ông Chất nói vui.

Không chỉ học kỹ thuật qua mạng, ông Chất còn mạnh dạn đầu tư hệ thống tưới nước tự động theo công nghệ Israel, điều khiển qua wifi hoặc 4G. Chỉ cần một nút bấm trên điện thoại, vườn cây hơn 4 ha của ông được tưới nước đồng đều, tiết kiệm thời gian, công sức và hạn chế xói mòn đất. Hệ thống này giúp ông tiết kiệm tới 40% lượng nước so với tưới thủ công, đồng thời đảm bảo cây luôn phát triển ổn định.

Ông Hoàng Văn Chất chuyển đổi số quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Không dừng lại ở sản xuất, ông Chất còn ứng dụng công nghệ số để mở rộng thị trường tiêu thụ. Ông tạo các nhóm Zalo, Facebook, fanpage để quảng bá sản phẩm, giới thiệu quy trình trồng trọt sạch, minh bạch thông tin sản phẩm đến người tiêu dùng. Nhờ vậy, khách hàng trong và ngoài tỉnh có thể trực tiếp đặt hàng, thậm chí đến tận vườn thu mua.

“Từ khi bán hàng online, tôi không còn lo đầu ra. Khách hàng ở TP. Hà Nội, Hải Phòng, thậm chí trong miền Nam cũng đặt cam qua mạng. Họ tin tưởng vì thấy vườn mình làm thật, sạch thật”, ông chia sẻ.

Mỗi năm, vườn cây của gia đình ông cung cấp ra thị trường hàng chục tấn cam, bưởi. Riêng năm 2024, sản lượng đạt gần 230 tấn, doanh thu sau khi trừ chi phí đạt hơn 1,8 tỷ đồng. Hợp tác xã Trường Tiến cũng hỗ trợ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ tưới và cung cấp giống cây ăn quả; hướng dẫn chăm sóc cho các hộ nghèo, cận nghèo trong xã và vùng lân cận. Nhờ đó, nhiều hộ dân đã có việc làm ổn định, tăng thu nhập, vươn lên thoát nghèo bền vững.

Ông Chất đầu tư hệ thống tưới nước tự động theo công nghệ Israel.

Ông Nguyễn Hải Sơn - Chủ tịch UBND xã Chiềng Mai - nói: “Ông Hoàng Văn Chất là một trong những nông dân tiên phong trong phong trào chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng công nghệ số vào sản xuất, kinh doanh. Không chỉ làm kinh tế giỏi, ông còn tích cực tham gia các hoạt động an sinh xã hội, hỗ trợ các hộ gia đình nghèo phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo”.