Liêm chính

Qua lăng kính đó, có người hiện lên như tượng đài với những đóng góp chất lượng cho khoa học. Có người hồ sơ “thủng” lỗ chỗ, những bài báo mang danh khoa học nhưng không có hàm lượng chất xám. Tuy vậy, không ít người “lờ” đi những gì dư luận đánh giá, họ hy vọng vẫn được Hội đồng Giáo sư cơ sở, Hội đồng Giáo sư ngành, Hội đồng Giáo sư Nhà nước “nương tay”. Qua mỗi vòng xét, số lượng ứng viên rơi rụng tăng lên, thậm chí có ứng viên, đến vòng cuối cùng vẫn bị loại. Có người khi được bắt lỗi, xin rút hồ sơ, chờ đủ điều kiện xét sau.

GS, PGS là bậc trí thức tinh hoa của nền giáo dục. Nhưng qua mỗi mùa xét duyệt, đâu đó vẫn ồn ào mua bán bài báo khoa học, thước đo đánh giá năng lực nghiên cứu của ứng viên. Có chuyện nhắm mắt cho qua, có chuyện “ham hố” tìm cách “ghé tên” trong bài báo khoa học…

Danh vị như bùa mê thuốc lú. Ở các nước phát triển, GS, PGS gắn với 1 vị trí việc làm trong trường đại học, viện nghiên cứu. Tại Việt Nam trước 2010, GS, PGS do Nhà nước phong hàm. Nhưng sau khi có Quyết định 174 (về công nhận tiêu chuẩn chức danh GS, PGS), HĐGSNN chỉ có trách nhiệm công nhận chức danh, còn các trường ĐH, viện nghiên cứu sẽ bổ nhiệm.

Chỉ khi được bổ nhiệm, các GS, PGS mới được hưởng lương theo quy định và được xưng danh GS, PGS. Đến nay, không phải ai cũng hiểu điều này, bởi nhiều người không được bổ nhiệm nhưng đi đâu cũng xưng danh vì họ đã có tấm lá chắn là công nhận chức danh của HĐGSNN. Sự nhập nhèm này, người biết im lặng, người không biết tung hô, vàng thau lẫn lộn..

Nhưng cũng phải nhìn nhận, trường ĐH của Việt Nam hiện nay bổ nhiệm GS, PGS không theo vị trí việc làm. Họ cần số lượng GS, PGS để tăng chỉ tiêu tuyển sinh nên cứ ứng viên được HĐGSNN công nhận là cơ bản được nhà trường bổ nhiệm.

Đã đến lúc, cần phải trả chức danh GS, PGS về đúng vị trí. Đó là vị trí việc làm, ra khỏi trường ĐH, họ chỉ còn danh vị tiến sĩ, không phải là chức danh PGS, GS suốt đời như hiện nay. Có như vậy, mới có sự khác biệt giữa GS trường ĐH này với trường ĐH khác.

Hiện nay, GS nào cũng giống GS nào, có khi cả sự nghiệp không có dấu ấn nghiên cứu khoa học nhưng vẫn “chung mâm” với những nhà khoa học lẫy lừng.

Nguồn: https://tienphong.vn/liem-chinh-post1777416.tpo