ຍ່າງຜ່ານສວນວັນນະຄະດີອາເມລິກາ [Part 4]

ວັນນະຄະດີອາເມລິກາກ່ຽວກັບສົງຄາມຫວຽດນາມ. ສົງຄາມຫວຽດນາມໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປະເທດອາເມລິກາທັງໝົດ, ແລະ ປະລິມານການຂຽນຂອງອາເມລິກາກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້ແມ່ນມີຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍ.

ວັນນະຄະດີອາເມລິກາກ່ຽວກັບສົງຄາມຫວຽດນາມ: ຈົນກ່ວາສົງຄາມສິ້ນສຸດລົງໃນປີ 1975, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ອ່ານຫນັງສືວັນນະຄະດີອາເມລິກາພຽງແຕ່ສອງສາມເລື່ອງກ່ຽວກັບຫົວຂໍ້ນີ້: Letters from Vietnam (1967); ການອ່ານບົດກະວີຕ້ານສົງຄາມຫວຽດນາມ (1966); ແລະ ນິຍາຍ 2 ເລື່ອງ ຊຶ່ງຂ້າພະເຈົ້າຈື່ໄດ້ຢ່າງແຈ່ມແຈ້ງທີ່ສຸດຄື: Sand in the Wind (1973) ໂດຍ Robert Roth (ເກີດ 1948) - ອະດີດທະຫານເຮືອສະຫະລັດ - ວຽກງານເກືອບ 500 ໜ້າ ບັນຍາຍເຖິງ 13 ເດືອນໃນພາກກາງຂອງຫວຽດນາມ ສຳລັບກອງພົນທະຫານອາເມລິກາ, ເລື່ອງຄວາມຮັກອັນໂລແມນຕິກຂອງນາຍຮ້ອຍອາເມລິກາ ຢູ່ ນະຄອນ ດ່າໜັງ ແລະ ຜູ້ຖືກເຄາະຮ້າຍ Hue, ຄວາມໝາຍຂອງວິລະຊົນ, ສົງຄາມຂອງລຸງ ແລະ ວິລະຊົນ. ຫວຽດກົງ…

ສົງຄາມຫວຽດນາມ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຊາວອາເມລິກາທັງໝົດ. ສະຫຼຸບປື້ມຂອງລາວ * Dispatches* (1977) ດ້ວຍການສໍາພັດຂອງຄວາມໂລແມນຕິກ, Michael Herr (1940-2016) ເວົ້າສໍາລັບຄົນລຸ້ນຂອງລາວ: "ຫວຽດນາມ, ເຈົ້າຮູ້, ພວກເຮົາທຸກຄົນຢູ່ທີ່ນັ້ນ." ປີ 1990, 15 ປີຫຼັງສົງຄາມ, ການພົບປະຄັ້ງທຳອິດຂອງນັກປະພັນ ແລະ ນັກຮົບເກົ່າຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ໄດ້ດຳເນີນໄປດ້ວຍບັນຍາກາດເບີກບານມ່ວນຊື່ນ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມສາມັກຄີຂອງບັນດາຜູ້ທີ່ເຄີຍຕໍ່ສູ້ກັບຝ່າຍຄ້ານ. ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮັບປຶ້ມທີ່ອະນຸຍາດແລະໄດ້ສົນທະນາກັບນັກຂຽນແລະນັກກະວີຈໍານວນຫນຶ່ງເຊັ່ນ WD Ehrhart, Yusef Komunyakaa, Larry Heinerman, Larry Lee, Larry Rottman…

ສົງຄາມຫວຽດນາມຍັງໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ປະເທດຊາດອາເມລິກາ, ເຮັດໃຫ້ປະເທດອາເມລິກາມີວັນນະຄະດີອາເມລິກາຢ່າງຫຼວງຫຼາຍກ່ຽວກັບຫົວເລື່ອງ - ການຄົ້ນຄ້ວາ, ຄວາມຈິງ, ນິຍາຍ. ບັນດາຜູ້ທີ່ເຄີຍດຳລົງຊີວິດຢູ່ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເລົ່າຄືນປະສົບການຂອງຕົນ, ຊອກຫາຮູບແບບນະວະນິຍາຍເພື່ອອະທິບາຍຫວຽດນາມ. ວຽກງານທໍາອິດຂອງປະເພດນີ້ແມ່ນ * ມື້ຫນຶ່ງທີ່ຮ້ອນ ຫຼາຍ * (1968) ໂດຍນັກຂ່າວ David Halberstam (1934-2007), ເຊິ່ງບອກເຖິງຄວາມຢ້ານກົວແລະຄວາມຮ້ອນຂອງກຸ່ມທະຫານອາເມລິກາໃນການໂຈມຕີ ... Larry Heinerman (1944-2014), ໃນຕົ້ນປີ 1974, ໄດ້ຂຽນວຽກງານຂອງການຕໍ່ສູ້ທີ່ມີຄວາມຮ້ອນ; ລາວໄດ້ຮັບລາງວັນປື້ມແຫ່ງຊາດສໍາລັບ * ເລື່ອງ ຂອງ Paco * (1987), ກ່ຽວກັບຜູ້ລອດຊີວິດແຕ່ຜູ້ດຽວຂອງບໍລິສັດອາເມລິກາ, ຍ່າງໄປຄືກັບເງົາທີ່ບໍ່ມີຈິດວິນຍານ. ເກີດໃນວັນທີ 4 ເດືອນກໍລະກົດ , 1976, ໂດຍ Ronald Lawrence Kovic (ເກີດ 1946) ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມໂສກເສົ້າຂອງທະຫານ.

ຜົນງານຂອງ Philip Caputo (ເກີດປີ 1941), *A Rumor of War * (1977), ເປັນນາຍພົນທະຫານເຮືອທີ່ໄດ້ລົງຈອດຢູ່ນະຄອນດານັງໃນປີ 1965 ແລະຕໍ່ມາໄດ້ເປັນນັກຂ່າວສົງຄາມ. ວຽກງານວິເຄາະການບຸກລຸກຂອງຄວາມໂຫດຮ້າຍເຂົ້າໄປໃນຫົວໃຈຂອງມະນຸດ, ລະນຶກເຖິງ *Heart of Darness* ( 1899 ) ໂດຍນັກຂຽນຊາວອັງກິດ Joseph Conrad (1857-1924).

Jerry Gustav Hasford's (1947-1993) short-times (1978) ແມ່ນວຽກງານທີ່ໃຊ້ຄວາມຕະຫຼົກທີ່ຂົມຂື່ນດ້ວຍການໃຫ້ເຫດຜົນບາງທ່ານ Pentagon ໃຊ້: "ເພື່ອຊ່ວຍປະຢັດບ້ານນັ້ນ, ພວກເຮົາຕ້ອງເຜົາມັນ." ທະຫານ Leonard Pratt ລໍຖ້າພິທີວາງອາວຸດຂອງລາວເພື່ອລອບສັງຫານຄູສອນການຝຶກອົບຮົມຂອງລາວແລະຫຼັງຈາກນັ້ນຂ້າຕົວຕາຍ. ເລື່ອງສຸດທ້າຍແມ່ນກ່ຽວກັບການລາດຕະເວນຂອງໜ່ວຍໜຶ່ງຢູ່ ເມືອງ ເກີຊານ; ທະຫານທີ່ປະຈຳຢູ່ຖານທັບນັບມື້ນັບລົງໄປຈົນກວ່າເຂົາເຈົ້າສາມາດກັບຄືນບ້ານໄດ້. ທະຫານບາງຄົນເວົ້າຕະຫຼົກທີ່ເຈັບປວດເຊັ່ນ, "ເຮີ້ຍ, ຂ້ອຍບໍ່ຖິ້ມໂທດໃສ່ຄົນຕາຍ. ຫມູ່ທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງຂ້ອຍຢູ່ໃນນັ້ນ," ຫຼືທະຫານໃຫມ່ໃນຫວຽດນາມເວົ້າວ່າ, "ຂ້ອຍບໍ່ຄິດວ່າຂ້ອຍຈະມັກຮູບເງົານີ້."

Going After Cacciato (1978) ຖືວ່າເປັນນະວະນິຍາຍທີ່ດີທີ່ສຸດກ່ຽວກັບສົງຄາມຫວຽດນາມ, ໄດ້ຮັບລາງວັນປຶ້ມແຫ່ງຊາດໃນປີ 1979. ຜູ້ຂຽນ, Tim O'Brien (ເກີດປີ 1946), ເປັນທະຫານໃນຮ່າງ. ຫວຽດນາມແມ່ນດາວເຄາະຕ່າງປະເທດຂອງລາວ, ຄືກັບດວງຈັນ; ເປົ້າຫມາຍດຽວຂອງລາວແມ່ນເພື່ອຄວາມຢູ່ລອດແລະກັບຄືນບ້ານ. ວຽກງານດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການຫລົບຫນີຂອງ Cacciato, ທະຫານທີ່ບໍ່ມີຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບສົງຄາມ, ຕິດຕາມ ທົ່ວໂລກ ໂດຍທີມງານທີ່ນໍາພາໂດຍ Corporal Paul Berlin. ຮູບແບບການຂຽນແມ່ນໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກແບບທີ່ບໍ່ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ຂອງ Hemingway, ເກືອບ surreal ຫຼື "magical realism" ຂອງການສັງເກດການ.

Dispatches (1977), ນະວະນິຍາຍຂອງ Michael Herr, ມາຈາກຄວາມຮັບຮູ້ທີ່ແປກປະຫຼາດ, ຄືກັບຄວາມຝັນຂອງສົງຄາມຫວຽດນາມ. ຫຼາຍໆສາກທີ່ໂສກເສົ້າ ຫຼືຕະຫຼົກທີ່ໂຫດຮ້າຍອອກມາຈາກໂທລະເລກເຫຼົ່ານີ້. ຕົວຢ່າງ, ທະຫານອາເມລິກາທີ່ໄດ້ຮັບບາດເຈັບ, ຖືກສັ່ງໃຫ້ຂ້າຫວຽດກົງດ້ວຍ M16, ກັບຄືນດ້ວຍປາກຂອງລາວ, ເປີດຕາກວ້າງ, ເກືອບເປັນບ້າ. ຮູບພາບອື່ນສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງທະຫານຫນຸ່ມອາເມລິກາທີ່ມີຄໍາຕອບຂອງໂຮງຫມໍທີ່ໃສ່ກັບເຄື່ອງແບບຂອງລາວ: "ການ X-rays ໄດ້ຮັບການພັດທະນາ. ອີງຕາມຮູບພາບ, ໂຮງຫມໍຈະເຮັດການວິນິດໄສໃນໄວໆນີ້."

ສະພາບໂຮງລະຄອນຫວຽດນາມໄດ້ຮັບຄວາມພົ້ນເດັ່ນຢ່າງວ່ອງໄວຢູ່ຫວຽດນາມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຮູບສາມຫລ່ຽມຂອງ David William Rabe (ເກີດປີ 1940). ທຳອິດ, *Sticks and Bones* (1969), ເລົ່າເລື່ອງລາວຂອງທະຫານໜຸ່ມທີ່ກັບມາຈາກຫວຽດນາມ ກາຍເປັນຄົນຕາບອດ, ຢູ່ຄົນດຽວກັບຄອບຄົວ, ແລ້ວຂ້າຕົວຕາຍ. ອັນທີສອງ, *The Basic Training of Pavlo Hummel* (1971), ເປີດຂຶ້ນດ້ວຍສາກໃນແຖບ Saigon: ທະຫານເມົາເຫຼົ້າເວົ້າພາສາຫຍາບຄາຍ ແລະເວົ້າໂອ້ອວດກ່ຽວກັບຊີວິດຂອງເຂົາເຈົ້າ; ເມື່ອ Pavlo ເລີ່ມຕົ້ນເລື່ອງລາວ, ລະເບີດຂອງຫວຽດກົງໄດ້ລະເບີດ, ແລະລາວໄດ້ຮັບບາດເຈັບແລະຖືກຂ້າໂດຍສະຫາຍສີດໍາ. ອັນທີສາມ, *Streamers* (1976), ວາດພາບທະຫານສາມຄົນ, ສີຂາວ 2 ຄົນ ແລະ ຄົນດຳຄົນໜຶ່ງ, ແບ່ງປັນຫ້ອງຢູ່ໃນຄ້າຍ, ລໍຖ້າການສົ່ງທະຫານໄປຫວຽດນາມ. ເຂົາເຈົ້າແຂ່ງຂັນເລົ່າຄືນການສູ້ຮົບທີ່ໜ້າຢ້ານກົວທີ່ລໍຖ້າຢູ່ໃນປ່າຂອງຫວຽດນາມ.

ນອກຈາກນະວະນິຍາຍທີ່ໄດ້ກ່າວຂ້າງເທິງນີ້, ນີ້ແມ່ນບາງວຽກງານອື່ນໆ: ກອງທັບ ຂອງຕອນກາງຄືນ (1968) ໂດຍ Norman Mailer (1923-2007); Fire in the Lake (1972) ໂດຍນັກຂ່າວ Frances Fitzgerald (ເກີດ 1950); ວາລະສານ ຫວຽດ (1974) ໂດຍ James Jones; ປະເທດ ອິນເດຍ (1987) ໂດຍ Philip Caputo… ນີ້ບໍ່ແມ່ນຜົນງານສຸດທ້າຍກ່ຽວກັບສົງຄາມຫວຽດນາມ ເພາະວ່າປະຫວັດສາດຂອງອາເມລິກາ ແບ່ງອອກເປັນ 2 ໄລຍະຄື: ໜຶ່ງກ່ອນ ແລະຫຼັງສົງຄາມຫວຽດນາມ.

ທີ່ມາ