ສອນພາສາຫວຽດໃຫ້ຊາວເຜົ່າຈຳ

ການພັດທະນາການສຶກສາໃຫ້ບັນດາຊົນເຜົ່າຢູ່ເຂດຊາຍແດນບໍ່ພຽງແຕ່ປະກອບສ່ວນປັບປຸງຄວາມຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ, ແຕ່ຍັງປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການປະຕິບັດນະໂຍບາຍຂອງພັກ, ກົດໝາຍຂອງລັດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ໃນໄລຍະມໍ່ໆມານີ້, ຄຽງຄູ່ກັບຄວາມມານະພະຍາຍາມປົກປັກຮັກສາພາສາ ແລະ ການຂຽນຂອງຊາວເຜົ່າຈຳແລ້ວ, ແຂວງ ອານຢາງ ເວົ້າລວມ, ໃນນັ້ນມີຕາແສງ Vinh Hau ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ ແລະ ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ຊາວຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍຮຽນພາສາຫວຽດນາມ.

Báo An Giang•21/07/2025

ຜູ້ອຳນວຍການໂຮງຮຽນປະຖົມວິ້ງເຈື່ອງ B, ຕາແສງວິ້ງຮ່ວາ, ເຈີ່ນວັນຮ່ຽນ ແບ່ງປັນວ່າ: “ໂດຍໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນດີຈາກພະແນ ກສຶກສາ ແລະ ບຳລຸງສ້າງ, ນີ້ແມ່ນຫ້ອງຮຽນທຳອິດຂອງຕາແສງ ໄດ້ຈັດຕັ້ງຢູ່ໂຮງຮຽນ ດ້ວຍຊາວເຜົ່າຈຳເກືອບ 30 ຄົນຮຽນ, ເຂົ້າໃຈຄວາມແຕກຕ່າງລະຫວ່າງຊາວຈາມ ແລະ ຫວຽດນາມ, ຈາກຮູບແບບການອອກສຽງເຖິງລະບົບໄວຍະກອນ ແລະ ການຂຽນ... ໂອກາດໃນການນຳໃຊ້ ແລະ ຝຶກອົບຮົມພາສາຫວຽດນາມ, ເຮັດໃຫ້ຄຳສັບຫວຽດນາມມີຄວາມຈຳກັດ ແລະ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຂຽນ ແລະ ສະແດງອອກ... ຄະນະອຳນວຍການໂຮງຮຽນຍາມໃດກໍ່ສະໜິດສະໜົມ ແລະ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ບັນດາຄູອາຈານຈົ່ງມີຄວາມອົດກັ້ນໃນການຊ່ວຍເຫຼືອປະຊາຊົນຜ່ານຜ່າບັນດາອຸປະສັກທາງພາສາໃນການຮ່ຳຮຽນ;

ຮູ້ຈັກອ່ານຂຽນຫວຽດ, ຊາວເຜົ່າຈຳລ້ວນແຕ່ ມີຄວາມສຸກ. “ພາຍຫຼັງ 4 ອາທິດຮຽນພາສາຫວຽດນາມ, ຂ້ອຍເຂົ້າໃຈພາສາຫວຽດນາມປະມານ 80%, ຂ້ອຍດີໃຈຫຼາຍ, ບໍ່ພຽງແຕ່ນັກຮຽນຄືຂ້ອຍມີຄວາມສຸກເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ທົ່ວບ້ານ ແລະ ຄູສອນກໍ່ດີໃຈ, ຂ້ອຍດີໃຈ ແລະ ຂອບໃຈທີ່ພັກ ແລະ ລັດຊາວ ຈາມ ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນການຮຽນ-ການສອນ, ຫວັງວ່ານັກຮຽນຈະມານະພະຍາຍາມຮໍ່າຮຽນຢ່າງຈິງຈັງ ແລະ ດູດເອົາສິ່ງທີ່ໄດ້ຮຽນມາໃຫ້ດີທີ່ສຸດ”.

ທ່ານນາງ ຟານທິຫງອກຢຸງ, ຜູ້ສອນພາສາຫວຽດໃຫ້ຊາວເຜົ່າຈຳຢູ່ຕາແສງ Vinh Hau

ເລີ່ມແຕ່ວັນທີ 16 ມິຖຸນາ ຈົນເຖິງປັດຈຸບັນ, ເປັນປົກກະຕິ ແຕ່ວັນຈັນ ຫາ ວັນສຸກ ທຸກໆອາທິດ ເວລາ 2-4 ໂມງແລງ ຂອງທຸກໆວັນ, ນອກຈາກເວລາເຮັດທຸລະກິດແລ້ວ, ນາງ ໂຣຣີຢາ ທີ່ອາສັຍຢູ່ ໝູ່ບ້ານ ລາມາ ກໍໃຊ້ເວລາໄປຮຽນຢູ່ສະເໝີ. ນາງເວົ້າວ່ານີ້ແມ່ນຄວາມຝັນຂອງນາງມາຫຼາຍປີແລ້ວ, ເຖິງວ່າຈະເຮັດວຽກຄອບຄົວຫຼາຍກໍ່ຕາມ, ແຕ່ນາງກໍຍັງພະຍາຍາມຈັດໃຫ້ບໍ່ຂາດຫ້ອງຮຽນ. ນາງ ໂຣຣີຢາ ແບ່ງປັນວ່າ: "ປະຈຸບັນ, ຂ້ອຍຮຽນມາໄດ້ 4 ອາທິດແລ້ວ. ເຖິງວ່າຂ້ອຍອ່ານບໍ່ໄດ້ເກັ່ງປານໃດ, ແຕ່ຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າຄະນະ ແລະ ອ່ານສອງສາມປະໂຫຍກ, ສອງສາມຄຳ, ຂ້ອຍດີໃຈຫຼາຍ."

ຕາມທ່ານນາງ ຟານທິຫງອກຢຸງ - ຄູອາຈານແລ້ວ, ເມື່ອເຂົ້າຫ້ອງຮຽນ, ຄູອາຈານ ແລະ ນັກຮຽນຕ້ອງໄດ້ຮັບໃຊ້ພາສາທີ່ແຕກຕ່າງຈາກພາສາແມ່ຢ່າງສິ້ນເຊີງ, ສະນັ້ນ ຂະບວນການຮຽນໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. ຄໍາສັບພາສາຫວຽດນາມຂອງເຂົາເຈົ້າມີຈໍາກັດ, ສະນັ້ນເຂົາເຈົ້າໄດ້ຖອດຖອນບົດຮຽນຊ້າ. ເມື່ອອາຈານບັນຍາຍ, ຄູແລະນັກຮຽນບໍ່ເຂົ້າໃຈຄວາມໝາຍຂອງຄຳສັບຕ່າງໆ, ຈຶ່ງລືມໄວ. ສະນັ້ນ, ຄູສອນຄວນສ້າງບັນຍາກາດທີ່ສະດວກສະບາຍ, ບໍ່ກົດດັນ, ຊຸກຍູ້ ແລະ ກະຕຸ້ນໃຫ້ທັນເວລາ ເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນສາມາດສື່ສານຢ່າງໝັ້ນໃຈ. “ໃນຫ້ອງຮຽນ, ຂ້ອຍມັກຖາມຄວາມຄິດເຫັນຂອງນັກຮຽນກ່ຽວກັບວ່າໂຄງການສອນໄວຫຼືບໍ່, ຄູເວົ້າພາສາຫວຽດນາມໄວ, ປັບຕາມຄວາມເໝາະສົມລະຫວ່າງຄູກັບນັກຮຽນ, ຈາກນັ້ນ, ຄູ ແລະ ນັກຮຽນສາມາດຕິດຕາມໂຄງການໄດ້”.

ທ່ານ ເຈີ່ນວັນເຮີ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ຄະນະບໍລິຫານງານໂຮງຮຽນ ຍາມໃດກໍ່ສ້າງເງື່ອນໄຂດີທີ່ສຸດກ່ຽວກັບສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ປະຊາຊົນມາຮ່ຳຮຽນ, ພ້ອມກັນນັ້ນ, ສົມທົບກັບອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ໂຄສະນາ, ປຸກລະດົມຊາວເຜົ່າຈຳທີ່ບໍ່ຮູ້ໜັງສື ເພື່ອຈັດເວລາເຂົ້າຮຽນຢ່າງຄົບຖ້ວນ”. ຕາມແຜນການແລ້ວ, ໂຄງການສອນພາສາຫວຽດນາມໃຫ້ຊາວເຜົ່າຈຳຢູ່ຕາແສງວິ້ງຮວາເປັນເວລາ 3 ເດືອນຈະສິ້ນສຸດລົງໃນທ້າຍເດືອນ 9/2025.

ຊາວເຜົ່າຈຳບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນເງື່ອນໄຂເພື່ອເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບຊີວິດສັງຄົມຢ່າງສະດວກສະບາຍ, ແລກປ່ຽນ, ເຮັດວຽກ ແລະ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ກັບປະຊາຄົມຊາວເຜົ່າ Kinh ແລະ ບັນດາຊົນເຜົ່າອື່ນໆເທົ່ານັ້ນ, ຫາກຍັງແມ່ນເງື່ອນໄຂເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນເຂົ້າເຖິງບັນດາບໍລິການສາທາລະນະ, ໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້ດ້ານວິທະຍາສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີ, ຂ່າວສານຕະຫຼາດ, ນະໂຍບາຍໜູນຊ່ວຍການພັດທະນາເສດຖະ ກິດ , ບຳລຸງສ້າງ, ບຳລຸງສ້າງອາຊີບ, ຊອກຫາວຽກເຮັດງານທຳ...

ບົດຄວາມ ແລະ ຮູບພາບ: DANG SON

ທີ່ມາ: https://baoangiang.com.vn/day-tieng-viet-cho-dong-bao-cham-a424654.html