ລົດຊາດຫວານໃນປາກ

ຢູ່ເຂດພູດອຍ Dinh Hoa, ໃນບັນດາເຍື່ອງອາຫານຊົນເຜົ່າ, ເຂົ້າໜົມເຂົ້າໜົມແບບງ່າຍດາຍ, ເຂົ້າໜົມກະໂປ່ໄດ້ຖືເປັນສະຖານທີ່ພິເສດໃນໃຈຊາວໄຕມາແຕ່ດົນນານ. ຢູ່ດ້ານໜ້າແມ່ນພຽງແຕ່ເອົາເຂົ້າໜຽວໜຶ້ງເຂົ້າໜຽວ, ປະສົມກັບນ້ຳໝາກນາວສີທອງ ແລະ ຂີງເຜັດເລັກນ້ອຍ. ແຕ່ທີ່ຢູ່ເບື້ອງຫຼັງຄວາມລຽບງ່າຍນັ້ນແມ່ນປັດຊະຍາ: ຄົນທີ່ຮູ້ຈັກສາມັກຄີ ແລະແບ່ງປັນຈະສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງທີ່ຍືນຍົງ.

Báo Thái Nguyên•13/09/2025

Khau - sli, ຂອງຂວັນ rustic, ເປັນທີ່ຮັກແພງຂອງປະຊາຊົນຈໍານວນຫຼາຍໃນເວລາທີ່ມີຄວາມສຸກຊາ.

ເພື່ອຮຽນຮູ້ກ່ຽວກັບຄູອາຈານ, ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ພົບປະກັບທ່ານນາງ ຫງວຽນທິຮ່າ, ຢູ່ໝູ່ບ້ານ ບ໋າເລນ, ຕາແສງ ດິງຮວ່າ. ເປັນເວລາຫຼາຍສິບປີທີ່ນາງເປັນຜູ້ຮັບຜິດຊອບການເຮັດເຂົ້າໜົມບົວລອຍໃນບຸນເຕັດລອງຕົງ, ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນຄວາມໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈທີ່ທົ່ວປວງຊົນມີຕໍ່ນາງ.

ນາງ ຮ່າ ໄດ້ເລົ່າເລື່ອງອາຊີບຂອງຕົນດ້ວຍນ້ຳສຽງທີ່ມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ແລະ ແນະນຳວ່າ: ການເຮັດເຂົ້າຊອຍແຊບໆ ຕ້ອງເລີ່ມຈາກເຂົ້າປຸ້ນ. ເຂົ້າຫນຽວຫຼືເຂົ້າຫນຽວສີເຫຼືອງແມ່ນປະເສີດທີ່ສຸດ. ແຊ່ນ້ຳໄວ້ສອງຊົ່ວໂມງ, ເອົາອອກແລ້ວປະສົມໃສ່ແປ້ງສາລີ ຫຼື ແປ້ງເຂົ້າໜ້ອຍໜຶ່ງ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເຂົ້າໜຽວຕິດກັນໃນເວລາໜື້ງ. ໄຟຕ້ອງເຝົ້າລະວັງໃຫ້ດີ, ເມື່ອໃກ້ຈະໝົດແລ້ວ, ກໍ່ຕ້ອງເອົາມັນອອກ, ຖ້າເຮັດເກີນກຳນົດ, ເຂົ້າຈະເໝັນເສຍຫາຍ.

ເຂົ້າໜຽວທີ່ປຸງແລ້ວປະໄວ້ໃຫ້ເຢັນ, ມ້ວນອອກຈາກນັ້ນປະໄວ້ຫນຶ່ງຄືນກ່ອນທີ່ຈະຕໍາຈົນກ່ວາເມັດເຂົ້າແປ. ຂະບວນການ roasting ແມ່ນບໍ່ງ່າຍຄືຫຼາຍຄົນຄິດ. ເຄັດ ລັບ ຂອງ ນາງ ຮ່າ ແມ່ນ ການ ອົບ ເຂົ້າ ຈີ່ ປະມານ ເຄິ່ງ ໂຖ ເທົ່າ ນັ້ນ, ເພື່ອໃຫ້ ເຂົ້າ ໜົມ ປ໋ອງ ຂະ ຫຍາຍ ຕົວ ເທົ່າ ກັນ ແລະ ໜຽວ. ສຸດທ້າຍ, ທຸກສິ່ງທຸກຢ່າງແມ່ນປະສົມກັບ molasses ແລະປຸງແຕ່ງຈົນກ່ວາຫນາແລະຫນຽວຄ້າຍຄືເຂົ້າຫນົມອົມ. ໃຊ້ນ້ຳໝາກນາວຍັງດີທີ່ສຸດ, ຄວາມຫວານແມ່ນບໍລິສຸດ ແລະ ຊຶມ - ນາງ ຮ້າ ເປີດເຜີຍຕື່ມ.

ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ໃນເວລາເຮັດເຄັກ, ຄົນເຮົາສາມາດເພີ່ມຫມາກງາ, ຖົ່ວດິນຫຼືເຂົ້າສີຂຽວ, ແຕ່ສໍາລັບນາງ, ຈິດວິນຍານຂອງເຄັກຍັງຄົງມີກິ່ນຫອມທີ່ອົບອຸ່ນ, ເຜັດຂອງຂີງແລະກິ່ນຫອມອ່ອນໆຂອງ molasses.

ໃນຄວາມຊົງຈຳໃນໄວເດັກຂອງທ່ານນາງ Ha, Tet ແມ່ນຄືນທີ່ທັງຄອບຄົວເຕົ້າໂຮມກັນຢູ່ອ້ອມເຕົາໄຟ ເພື່ອເຮັດເຂົ້າໜົມຄູ້ສະລີ. ຄວັນຢາສູບກວມເອົາຝາເຮືອນຄົວ, ກິ່ນຫອມຫວານຂອງ molasses ແຜ່ລາມ. ເດັກນ້ອຍຢ່າງກະຕືລືລົ້ນລໍຖ້າໃຫ້ເຄ້ກເຢັນເພື່ອໃຫ້ພວກເຂົາສາມາດແຕກອອກໄດ້. ເພາະບໍ່ມີວິທີການຮັກສາເຄັກ, ມີແຕ່ຄວາມໜຽວໃນຍາມກາງເວັນ, ສະນັ້ນ ແຕ່ລະວັນ, ຄອບຄົວຂອງນາງຈຶ່ງເຮັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ເປັນຊຸດໃໝ່ທຸກໆມື້.

ຄາວ-ສະລີ ເຄີຍເປັນຂອງຂວັນອັນລ້ຳຄ່າຂອງຊາວເຜົ່າ ໄຕ, ວາງໄວ້ເທິງແທ່ນບູຊາໃນຍາມວັນພັກ, ເພື່ອເປັນລາງວັນໃຫ້ແກ່ເດັກນ້ອຍ, ແລະ ເປັນຂອງຂວັນແລກປ່ຽນລະຫວ່າງໝູ່ບ້ານ. ກ່ອນຂະບວນການຂະບວນການເຂົ້າໜົມອຸດສາຫະກຳ, ຢູ່ໝູ່ບ້ານຂອງຊາວເຜົ່າ ໄຕ ຢູ່ແຂວງ Dinh Hoa, ອັນນີ້ເກືອບຄືຂອງຫວານພຽງແຫ່ງດຽວຂອງຊາວ Tet.

ປະຈຸບັນ, ເມື່ອຊີວິດອຸດົມສົມບູນກວ່າ, ເຂົ້າໜົມໄດ້ວາງສະແດງຢູ່ທົ່ວທຸກແຫ່ງຂອງຮ້ານສັບພະສິນຄ້າ, ເຂົ້າໜົມບົວລອຍຍັງຄົງມີຢູ່ໃນຖາດຂອງຊາວໄຕຢູ່ໃນທຸກລະດູໃບໄມ້ປົ່ງ, ໃນການເຕົ້າໂຮມທຸກຄອບຄົວ. ບໍ່ແມ່ນຍ້ອນວ່າມັນຊັບຊ້ອນຫຼືຟຸ່ມເຟືອຍ, ແຕ່ເນື່ອງຈາກວ່າມັນປະກອບຄວາມຊົງຈໍາ. ຄົນກິນຄູ-ສະລີ ເພື່ອລະນຶກເຖິງສຽງຄວັນທີ່ຄຶກຄັກຂອງປູນ, ເພື່ອລະນຶກເຖິງເຮືອນຄົວຄວັນໄຟທີ່ອົບອຸ່ນ, ເພື່ອລະນຶກເຖິງການແບ່ງປັນຂອງຊຸມຊົນໃນເຂດສົງຄາມເກົ່າ.

ຊື່ຂອງເຄັກອາດຈະເວົ້າທັງຫມົດ: "Khâu" ຫມາຍຄວາມວ່າເຂົ້າ, "Sli" ຫມາຍຄວາມວ່າຫນຽວ. ເມັດເຂົ້າທີ່ແຍກຕ່າງຫາກແມ່ນລວມເຂົ້າກັນເປັນມະຫາຊົນຍ້ອນ molasses. ເຊັ່ນດຽວກັບມະນຸດ, ພຽງແຕ່ເມື່ອພວກເຮົາຮູ້ວິທີການສາມັກຄີແລະແບ່ງປັນພວກເຮົາສາມາດສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ. ຂໍ້ຄວາມນັ້ນຜ່ານເຂົ້າໜົມເຄັກແບບງ່າຍໆແມ່ນໄດ້ຖ່າຍທອດຈາກລຸ້ນສູ່ລຸ້ນ, ຈາກລະດູການເທບໜຶ່ງໄປສູ່ລະດູຕໍ່ໄປ.

ໃນບັນດາຂອງຂວັນທີ່ທັນສະໄຫມນັບບໍ່ຖ້ວນ, khau - sli ຍັງຖືຕໍາແຫນ່ງຂອງຕົນເອງ, ບໍ່ພຽງແຕ່ປາກົດຢູ່ໃນຖາດ, ແຕ່ "ນ້ໍາຫນັກ" ຂອງມັນຍັງຢູ່ໃນສະຕິຂອງຊຸມຊົນເປັນເຄື່ອງຫມາຍວັດທະນະທໍາທີ່ບໍ່ຈືດໆ. ຢູ່ເທິງແທ່ນບູຊາຂອງຄອບຄົວທຸກໆເທບ, ເຄື່ອງບູຊາຂອງຊາວເຜົ່າຈຳຖືກຈັດວາງຢ່າງເປັນລະບຽບ ເພື່ອແນໃສ່ມຸ່ງໄປເຖິງສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມສາມັກຄີແບບພິເສດ.

ຂ້າພະເຈົ້າສິ່ງມະຫັດ, ສິ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ແກ່ຍາວຂອງ khau-sli? ບາງທີ, ມັນແມ່ນຄວາມລຽບງ່າຍຄືກັບຄວາມຈິງໃຈຂອງຊາວ Tay ໃນແຕ່ລະຊິ້ນ. ພຽງແຕ່ຕ່ອນນ້ອຍໆກໍພຽງພໍທີ່ຈະລະນຶກເຖິງຄວາມຊົງຈຳອັນອົບອຸ່ນໃນສະໄໝກ່ອນ, ຂອງລະດູການເຕົ້າໂຮມກັນ. ແລ້ວ, ທຸກໆຄັ້ງທີ່ເຮົາອອກຈາກບ້ານ, ທຸກຄົນຈະລະນຶກເຖິງບ້ານ, ຈື່ຈຳສຽງທີ່ດັງກ້ອງກັງວານໄປທົ່ວດ້ວຍໄຟ, ດັງນັ້ນໃນໃຈເຮົາຈຶ່ງມີສຽງຮ້ອງດັງຂຶ້ນວ່າ: “ກັບບ້ານ!”.

ທີ່ມາ: https://baothainguyen.vn/tin-moi/202509/vi-ngot-trong-khau-sli-2243b8f/