LỪA ĐẢO TRÊN KHÔNG GIAN MẠNG VÀ NHỮNG HỆ LỤY TIỀM ẨN

Hiện nay, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn biến hết sức phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Trong đó, nổi lên các hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản; vi phạm quy định về kinh doanh đa cấp; đánh bạc trực tuyến… với nhiều thủ đoạn tinh vi, tính chất, mức độ hậu quả nghiêm trọng.

Đối tượng cầm đầu Đỗ Đông Hưng tại cơ quan điều tra. Ảnh: Ngọc Long

Muôn kiểu lừa đảo trên mạng

Vừa qua, các cán bộ Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Phú Thọ đã phát hiện một ổ nhóm tội phạm khoảng 30 người Việt Nam đang ở khu vực Phnompenh, Campuchia. Các đối tượng này chuyên thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài thông qua các APP như "Tình yêu 2.1" và APP "Kết nối yêu thương". Để thực hiện trót lọt hành vi phạm tội, các đối tượng thường câu kết chặt chẽ, phân công vai trò, trách nhiệm rõ ràng như: "Cào khách", " Sale"', "Điều đơn", "Giết khách". Nhóm tội phạm do Đỗ Đông Hưng, sinh năm 1986, thường trú tại Phú Xuyên, Thái Nguyên (nơi ở: xã Yên Phong, Bắc Ninh) cầm đầu.

Bằng các biện pháp nghiệp vụ, các cán bộ công an đã xác định giúp việc, quản lý chung cho Hưng là Trần Minh Tài (sinh năm 1986, trú tại Phú Xuyên, tỉnh Thái Nguyên). Dưới Tài là Đinh Trần Tùng (sinh năm 1990, cùng trú tại Phú Xuyên, tỉnh Thái Nguyên), có nhiệm vụ quản lý số tiền mà nhân viên lừa đảo được (gọi là Hậu đài). Ngoài ra, dưới Tùng các đối tượng tiếp tục chia làm hai nhóm gồm: Nhóm thứ nhất do Phan Bá Huỳnh (sinh năm 1993, trú tại Phú Thịnh, tỉnh Thái Nguyên, có nick trên Telegram là BỈN) phụ trách lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua APP "tình yêu 2.1". Nhóm thứ hai do Nguyễn Hải Long, (sinh năm 2001, thường trú tại Phú Xuyên, tỉnh Thái Nguyên) phụ trách lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua APP "Kết nối yêu thương"…

Căn cứ tài liệu thu thập được xác định nhóm đối tượng trên đã lừa đảo chiếm đoạt tài sản của năm bị hại, với tổng số tiền là 393 triệu đồng. Trước tính chất nghiêm trọng của vụ việc, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Thọ đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bảy bị can về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174, Bộ luật Hình sự theo quy định.

Trước đó, thực hiện Chuyên án HLĐ4 đấu tranh với nhóm đối tượng có hành vi vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp do Tất Văn Hào (sinh năm 1977, trú tại Quận 5 (trước đây), Thành phố Hồ Chí Minh) và Lim Choon Foong (tức Nicklim) (sinh năm 1982, quốc tịch Malaysia) cầm đầu.

Kết quả xác minh ban đầu, năm 2019, Tất Văn Hào thành lập Công ty TNHH Thương mại Đầu tư Bitney Việt Nam, tại số 109, đường số 22, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh để bán nước trái cây hỗn hợp Multi Juice, nhau thai hươu Lucenta, kem Bitney Multi Cream. Sau đó, Hào cùng Nick Lim tổ chức kinh doanh các sản phẩm theo hình thức đa cấp theo "mô hình nhị phân". Thời điểm bị “đánh sập”, công ty đã bán hàng triệu sản phẩm nhưng chưa được cấp đầy đủ giấy tờ theo quy định. Tất cả các sản phẩm bán ra của Công ty đều được đội giá gấp hàng chục lần so với giá nhập.

Đáng chú ý, năm 2022, 2023, Ban Quản lý An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh đã kiểm nghiệm sản phầm Bitney Multi Juice tại Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Viện Pasteur Nha Trang - Bộ Y tế. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy sản phẩm Bitney Multi Juice có chứa chất "Tadalafil". Đây là chất cấm trong sản xuất thực phẩm, chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Xác định tính chất nghiêm trọng vụ việc, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Thọ đã khởi tố năm bị can về tội "Vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp" gồm: Lim Choong Foong, sinh ngày 16/9/1982, quốc tịch Malaysia, tạm trú tại Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh; Tất Văn Hào, sinh ngày 13/5/1977, trú tại Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh; Voòng Tú Thanh, sinh ngày 16/6/1978, trú tại quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh; Lê Ngọc Mỹ, sinh ngày 14/4/1987, trú tại quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.

Cơ quan điều tra đã tạm giữ số tiền 1.990.000.000 đồng; 3 ô-tô, 15 điện thoại di động; 07 máy tính xách tay; 41.800 hộp trà Multi Juice; 3 con dấu tròn cùng các giấy tờ có liên quan khác.

Qua tìm hiểu, cùng với các thủ đoạn lừa đảo về app tình yêu, kinh doanh đa cấp, tiền ảo…, các đối tượng còn lợi dụng các chương trình giảm giá vào các khung giờ vàng, kích cầu hoạt động mua sắm trên các sàn thương mại điện tử. Từ đó, thực hiện các hành vi sử dụng mạng máy tính, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tiền mã giảm giá. Cụ thể, nhóm đối tượng đã mở các shop bán hàng trên Shopee, sau đó tuyển người đặt đơn hàng ảo, lợi dụng thời điểm Shopee đưa ra các mã giảm giá lớn để yêu cầu người đặt đơn hàng do chính đối tượng tuyển chọn, đồng thời lựa chọn các địa điểm ảo để nhận đơn hàng đã đặt. Sau khi nhận được đơn hàng ảo, các đối tượng sẽ đóng gói và giao đơn vị vận chuyển như hàng hóa thật, nhưng thực chất không có việc giao nhận, mua bán hàng hóa. Khi giao hàng, dù người đặt đơn hàng không nhận hàng và chuyển tiền thanh toán nhưng hàng hoá vẫn được thông báo đã giao thành công.

Ngoài ra, để đối phó với cơ quan chức năng, các đối tượng còn thuê, mượn tài khoản ngân hàng, sử dụng căn cước công dân giả, sử dụng SIM "rác" để đăng ký tài khoản, đồng thời thực hiện việc chuyển tiền lòng vòng qua các tài khoản khác nhau. Hầu hết các tài khoản ngân hàng được các đối tượng sử dụng trong khoảng thời gian ngắn, sau khi rút hết tiền sẽ hủy nhằm xóa dấu vết đường đi của dòng tiền. Mọi hoạt động trao đổi thông tin được các đối tượng thực hiện chủ yếu qua Zalo, Viber, Telegram…

Cần nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả

Theo Thượng tá Nguyễn Quang Hoà, Phó trưởng Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Phú Thọ, quá trình đấu tranh với các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao lực lượng công an cũng gặp phải một số khó khăn, thách thức. Cụ thể, công tác tuyên truyền, cảnh báo đến người dân chưa được triển khai đồng bộ, hiệu quả chưa cao, nhất là cấp cơ sở. Việc phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an trong công tác trinh sát kỹ thuật, truy xét theo dấu vết điện tử có những kết quả tích cực nhất định.

Tuy nhiên, công tác chuyển hóa thành chứng cứ tố tụng gặp khó khăn như: Các số thuê bao di động không thu được trạm phát sóng BTS nên không xác định được vị trí địa lý vì được sử dụng cuộc gọi Chuyển vùng quốc tế; các tài khoản dùng thực hiện hành vi phạm tội đều được đăng ký trên nền tảng các ứng dụng dịch vụ Internet, địa chỉ IP được các đối tượng dùng phần mềm chuyên dụng chuyển thành các địa chỉ IP tại nước ngoài. Hơn nữa, máy chủ đặt tại nước ngoài cho nên hành vi phạm tội thực hiện ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Để giúp người dân chủ động phòng ngừa các thủ đoạn lừa đảo, chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, các cán bộ Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Phú Thọ khuyến cáo: Người dân cần thường xuyên cập nhật các thủ đoạn của các loại tội phạm mạng trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang tin chính thống, các nhóm Zalo an ninh, các fanpage của lực lượng Công an.... Nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không tin vào các cuộc gọi, tin nhắn lạ, không tin vào những người quen biết trên không gian mạng mà chưa từng gặp gỡ trực tiếp. Thường xuyên giáo dục, nhắc nhở người thân, nhất là trẻ em vị thành niên không mua, bán, cho, tặng tài khoản ngân hàng vì bất cứ lý do gì. Kiểm tra kỹ các thông tin trước khi giao dịch tài chính, luôn xác minh danh tính người nhận qua các kênh thông tin đã biết như số điện thoại chính chủ. Sử dụng ứng dụng ngân hàng chính thống, không thực hiện giao dịch qua đường link nhận được qua tin nhắn. Trường hợp phát hiện những bài viết, trang mạng, đối tượng, hành vi... có dấu hiệu nghi vấn lừa đảo, chiếm đoạt tài sản người dân báo cáo ngay cho cơ quan Công an, chính quyền địa phương, tổ trưởng dân phố, trưởng thôn... để xác minh, làm rõ.

Hiếu Đức và Ngọc Long

Nguồn: https://nhandan.vn/lua-dao-tren-khong-gian-mang-va-nhung-he-luy-tiem-an-post928693.html