'Tiba-tiba' menjulang tinggi?

Mengapakah peralihan semantik di atas berlaku? Nah, tiba-tiba adalah perkataan polisemi, cara perkataan ini difahami bergantung pada konteks sosial dan era.

Watak "dut" (突) mula-mula muncul dalam Prasasti Tulang Oracle Dinasti Shang, terdiri daripada dua bahagian: bahagian atas ialah watak " huot" (穴: gua), bahagian bawah ialah "khuyen" (犬: anjing). Bentuk purba "dut" menyerupai anjing yang meluru keluar dari gua; maksud asalnya ialah bergegas keluar dengan cepat ( Rekod Tiga Kerajaan, Wei Zhi, Wu Di Ji ). Makna ini direkodkan dalam Shuowen Jiezi: "dut, khuyen tung huyet trung tem xuat da" ( dut ialah anjing yang keluar sementara dari gua).

Kemudian, perkataan " dat" meluaskan maknanya kepada "menyerang", "menghina", "kelajuan", terutamanya "keadaan yang berubah dengan cepat dan tanpa diduga"...

Wu (兀) ialah watak yang pertama kali muncul dalam Oracle Bones dan Gangsa Steles dari Dinasti Shang. Watak ini pada asalnya bermaksud kepala manusia. Kepala adalah titik tertinggi badan manusia, jadi Wu juga bermaksud menjulang tinggi dan menonjol.

Selain itu, "ngọt" juga digunakan untuk bermaksud "penampilan yang tinggi dan luar biasa" (Preface to Nanyang Gongji oleh Lu Zhaolin); "kemerdekaan" ( Tran luan oleh Yu Dat Phu); "pandangan keliru dan jahil" ( Du Thien Thai Son phu oleh Sun Xuo) atau "rehat" ( Van phu oleh Lu Ji)...

Kata majmuk "tiba-tiba" (突兀) pertama kali dilihat dalam puisi " Hai fu " oleh Mu Hua dari Dinasti Jin Barat. Perkataan ini mempunyai banyak makna, seperti "luar biasa" ( Bahasa baru dunia. Pham tao ) atau "pelik, berbeza" ( Mo ki oleh Wang Zhi dari Dinasti Song).

Semasa Dinasti Tang, "mendadak" juga merupakan perkataan yang digunakan untuk menggambarkan rupa bumi yang "tinggi dan curam" ( Mao oc vi thu phong so pha ca Du Fu ) atau "peristiwa yang tidak dijangka" (Han Yu Tong tang Trung Quan ).

Ketegangan juga merupakan perkataan yang merujuk kepada rupa, contohnya "duduk tegak dan tegak" ( Bai Ai Thi oleh Du Fu) atau "penampilan tinggi" (Preface to Nan Yang Gong Ji oleh Lu Zhao Lin).

Sejak dinasti Ming dan Qing, kelainan mendadak telah muncul dalam makna lain, seperti perubahan mendadak plot dalam novel.

Secara umumnya, sejak abad ke-10, aksara Cina secara beransur-ansur menjadi popular di negara kita. Perkataan "titik titik " (突兀) masih mewakili makna di atas. Walau bagaimanapun, dalam beberapa abad kebelakangan ini, perkataan ini hanya mempunyai beberapa makna:

- Tiba-tiba (突兀) bermaksud "tidak dikenali, tidak dikenali: Baru tiba dan tiba-tiba" ( Dai Nam Quoc Am Tu Vi oleh Huynh-Tinh Paulus Cua, 1895, p.719).

- Sudden bermaksud "tiba-tiba, tanpa diduga: Tiba-tiba timbul, berlaku secara tiba-tiba" ( Vietnam-Vietnamese-Dictionary oleh Le Van Duc, disunting oleh Le Ngoc Tru, jilid 1, 1970, p.490).

- Tiba-tiba bermaksud "sangat tidak dijangka, tanpa sebarang tanda amaran: Cuaca tiba-tiba menjadi sejuk" ( Kamus Vietnam , op. cit., hlm. 370).

Oleh itu, dalam bahasa Vietnam, "tiba-tiba" adalah sinonim dengan dua perkataan: tiba-tiba dan tanpa diduga :

1. Tiba-tiba , ditulis dalam skrip Nom sebagai 声灵 dan 盛令, muncul dalam cerita Duong Tu-Ha Mau oleh Nguyen Dinh Chieu ( Phut dau co ngam nhong nhong nhong lop ) atau dalam Nhi do mai dien ca ( Tiba-tiba meja kehilangan kegembiraannya ).

2. Unexpected , gabungan dua perkataan: bất (Han) dan ngh (Nom), muncul selewat-lewatnya dari awal abad ke-20, contohnya dalam buku The Country Boy ( Le Petit Campagnard , 1925) oleh Nguyen Lan, diterjemahkan oleh Alfred Bouchet (hlm.67) atau dalam ayat "yang dapat mengelak daripada kehidupan mereka" Tanshing (Thanshing) House, 1939).

Sumber: https://thanhnien.vn/dot-ngot-la-cao-chot-vot-185250822215348278.htm