Mùa hoài niệm ở đô thị trăm tuổi

baophutho.vn Mùa hoài niệm ở đô thị trăm tuổi

Dấu ấn của hơn một thế kỷ thăng trầm đã khắc sâu vào từng ngõ ngách, nếp nhà, tạo nên một vẻ đẹp cổ kính không dễ gì tìm thấy ở một đô thị đang phát triển. Phố phường vào thu mang một vẻ đẹp đặc biệt, cái nắng vàng như mật, không còn gay gắt mà chỉ hanh hao, trải dài trên những mái nhà rêu phong.

Giữa lòng đô thị trăm tuổi ấy, có một “nhân chứng” lịch sử sừng sững, hiên ngang: Cây đa lịch sử. Cái tên “cây đa lịch sử” đã tự thân kể câu chuyện của mình. Ngày Quốc tế Lao động 1/5/1940, lần đầu tiên lá cờ Đảng được treo trên ngọn đa cổ thụ này, ghi dấu ấn quan trọng, thể hiện sự lãnh đạo của Đảng trong tiến trình cách mạng của thị xã. Và rồi, ngày 25/8/1945, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân thị xã đã khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi. Mặc dù không ai biết chính xác cây đa đã bao nhiêu tuổi, nhưng nó đã chứng kiến những thời khắc thiêng liêng nhất, chói lọi nhất của thị xã Phú Thọ, trở thành biểu tượng và sức sống của người dân nơi đây.

Đối với những người con xa quê, hình ảnh cây đa ấy không chỉ mang ý nghĩa lịch sử mà còn là một phần ký ức tuổi thơ tươi đẹp, được nô đùa dưới tán đa cổ thụ, thân cây xù xì mang nét cổ kính của thị xã hơn trăm tuổi.

Hằng ngày, tán đa ấy vẫn tỏa bóng mát bên Nhà truyền thống – nơi giáo dục về truyền thống cách mạng hào hùng của cha anh cho thế hệ trẻ. Biết bao lớp học sinh đã trưởng thành dưới bóng đa lịch sử, và dù có đi đâu về đâu, hình ảnh ấy vẫn in sâu trong tâm thức, như một sợi dây vô hình níu giữ họ về với cội nguồn.

Đến nơi đây vào mùa thu, người ta không chỉ cảm nhận bằng thị giác về vẻ đẹp cổ kính mà còn bằng khứu giác về một miền ký ức ngọt ngào. Trên nhiều con phố, một mùi hương đặc trưng, nồng nàn và thơm nức sẽ níu chân bất cứ ai. Đó là hương vị của bánh trung thu gia truyền, một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng đã được hun đúc gần 100 năm.

Câu chuyện nghề bánh bắt đầu từ cụ Hoàng Quỹ, người từ huyện Thường Tín (tỉnh Hà Tây ngày trước) lên thị xã Phú Thọ định cư trước năm 1930, mở cửa hàng bánh mứt kẹo Quảng Hưng Long. Qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, từ hợp tác xã Tiến Bộ đến các cơ sở tư nhân như Hoàng Vần, Tạ Quyết, rồi đến các thế hệ con cháu nối nghiệp với các thương hiệu Thu Thủy, Tuấn Anh, Luận Sang, nghề làm bánh đã được giữ gìn và phát triển.

Dù có rất nhiều loại bánh kẹo khác, nhưng loại nổi tiếng nhất chính là bánh Trung thu. Để làm nên chiếc bánh nướng, bánh dẻo trứ danh, người thợ phải tuân thủ những bí quyết nhà nghề nghiêm ngặt. Từ việc lựa chọn nguyên liệu, đến nghệ thuật chế biến tinh tế: cùi bánh nướng phải có nước đường đủ độ, nhân bánh phải hội tụ đủ hương vị truyền thống (mứt bí, hạt dưa, mỡ khẩu ướp đường, lạp sườn...), còn bánh dẻo thì phải có bột nếp rang, hòa cùng nước đường và hương hoa bưởi thoang thoảng.

Đó không chỉ là công thức, đó là sự cẩn trọng và kinh nghiệm: tỷ lệ đường bột, cách chọn mỡ khẩu, thời gian ướp đường... tất cả để tạo nên chiếc bánh có hương vị thơm mát, bùi mà không cứng, dẻo mà không nhão, béo mà không ngán, tạo nên hương vị thơm ngon đặc trưng mà chỉ nơi đây mới có.

Dù đi đâu, về đâu, mỗi khi nhắc đến “tọa độ ẩm thực” thị xã cũ lại bồi hồi nhớ về chợ Mè. Cái tên thân thương, bình dị đã neo đậu trong ký ức tuổi thơ bao thế hệ. Chợ Mè không chỉ là trung tâm giao thương sầm uất mà còn là “điểm hẹn ký ức”, nơi lưu giữ hương vị quê nhà mộc mạc, đậm đà.

Trong dòng hồi tưởng của người con xa xứ, chợ Mè hiện lên với một vẻ đẹp dung dị mà sâu lắng. Đó là tiếng rao lảnh lót của các bà, các mẹ, là sắc màu tươi tắn của rau củ, quả mùa nào thức nấy. Nhưng hơn hết, đó là hương vị khó quên của những món ăn dân dã, làm nên thương hiệu. Là chiếc bánh tai trắng ngần, chấm ngập trong bát nước chấm chua ngọt, đậm đà nhân thịt mộc nhĩ; là miếng bánh cuốn mỏng tang, thơm mùi hành phi béo ngậy; hay giản dị hơn là bát chè thập cẩm ngọt thanh, đĩa ốc luộc nóng hổi cay nồng.

Bên cạnh khu hàng thực phẩm và ẩm thực truyền thống, chợ còn có những dãy cửa hàng san sát chuyên bán phụ liệu may mặc, vải vóc, chỉ thêu, khuy cúc, dây kéo... phục vụ những người thợ khéo tay hay các bà nội trợ yêu thích may vá. Ở góc chợ khác, là những gian hàng đồ chơi trẻ em, cặp sách, vali, balo, giày dép, rực rỡ sắc màu, trở thành điểm dừng chân quen thuộc của các bậc phụ huynh mỗi dịp năm học mới hay lễ Tết.

Dạo quanh chợ Mè trong một buổi chiều Thu, giữa tiếng rao quen, tiếng cười nói ấm áp, người ta nhìn thấy hình ảnh một đô thị cổ vẫn bền bỉ giữ hồn xưa giữa nhịp sống hiện đại. Dẫu phố phường đổi thay, tên gọi hành chính có khác, thì trong lòng người dân Đất Tổ, chợ Mè vẫn mãi là một phần ký ức thân thương.

Ba phường Phú Thọ, Phong Châu và Âu Cơ hôm nay là sự tiếp nối của một đô thị cổ kính, dịu dàng. Dù bây giờ, cái tên thị xã Phú Thọ đã không còn là “chính danh” trên bản đồ hành chính, nhưng “lên thị xã đi” vẫn là cách gọi thân thương, quen thuộc của người dân bất cứ đâu khi muốn đến mảnh đất này.

Đó không chỉ là thói quen, đó là một tâm thức về miền đất với đầy đủ cung bậc cổ kính, dịu dàng mà rất đỗi thân thương, nơi có cây đa lịch sử sừng sững và mùi hương bánh Trung thu nồng đượm mỗi độ thu sang. Phú Thọ vào thu là mùa của sự hoài niệm và gắn kết, mời gọi người ta trở về để tìm lại những điều bình dị, thân thuộc nhất.

Hà Trang - Thùy Trang

Nguồn: https://baophutho.vn/mua-hoai-niem-o-do-thi-tram-tuoi-241286.htm