Mùa quýt no ấm đất Mường Khương

Với hơn 700 ha, Mường Khương là vùng trồng quýt lớn nhất tỉnh Lào Cai.

Nhưng người dân xã Mường Khương đã biến gian khó thành động lực, từng bước làm chủ cuộc sống trên mảnh đất quê hương.

Giữa mênh mông núi đá và sương mù giăng phủ, Mường Khương những ngày này đang rực lên sắc vàng của hơn 700 ha quýt chín, không chỉ báo hiệu một vụ mùa bội thu mà còn mang theo hương vị của niềm vui, ấm no lan tỏa.

Hiệu quả từ chuyển đổi cây trồng

Vượt quãng đường hơn 5 km được trải nhựa phẳng lỳ, uốn quanh những núi đá vôi cao vút nối từ trung tâm xã hướng lên cửa khẩu Mường Khương, chúng tôi có mặt ở thôn Lao Chải - một trong những thôn trồng quýt lớn nhất xã.

Đi đến đâu cũng thấy cây quýt, từ những dải đất trên các triền đồi đến những mảnh vườn nhỏ chung quanh nhà, người dân hầu như chỉ trồng một loại cây này. Trước kia, nhiều hộ gia đình ở Mường Khương như ông Lồ Dìn Phủ chỉ quen việc canh tác cây ngô, cây lúa với thu nhập bấp bênh, cuộc sống luôn trong cảnh thiếu trước, hụt sau.

Khi mô hình trồng quýt sạch theo hướng hàng hóa được khuyến khích, ông Phủ mạnh dạn chuyển đổi trồng hơn 3.000 cây. Chính quyết định ấy đã thành bước ngoặt quan trọng trong hành trình thoát nghèo của gia đình.

Ông Phủ cho biết: “Trước kia toàn bộ diện tích đất của gia đình chủ yếu trồng cây ngô bởi địa hình đồi núi dốc, ở dưới nhiều đá cho nên các cây nông nghiệp khác rất khó phát triển, giờ chuyển sang trồng quýt sạch vừa phù hợp lại năng suất cao, thu nhập tốt hơn nhiều”.

Câu chuyện của ông Phủ cũng giống như nhiều hộ dân khác trong bức tranh chuyển đổi kinh tế của Mường Khương. Đến nay, toàn xã đã có hơn 740 ha quýt, trong đó 450 ha đang cho thu hoạch với sản lượng đạt hơn 8.000 tấn mỗi năm. Khí hậu mát mẻ, độ cao phù hợp cùng phương pháp canh tác VietGAP giúp chất lượng quýt Mường Khương nổi bật với vỏ mỏng, tép mọng nước, vị ngọt thanh và hương thơm đặc trưng.

Sản phẩm được cấp chỉ dẫn địa lý, đạt OCOP 3 sao, trở thành niềm tự hào của người trồng quýt. Riêng năm 2024, toàn xã thu về hơn 150 tỷ đồng từ loại cây trồng này. Không chỉ mang lại kinh tế, những vườn quýt đang mở ra hướng đi mới về phát triển du lịch trải nghiệm cho người dân địa phương. Du khách từ nhiều nơi đến tham quan, hái quýt và tìm hiểu mô hình sản xuất cũng góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.

Chị Ngô Thùy Trang, phường Cam Đường cho biết: “Vượt quãng đường gần 60 km đến đây tôi thấy thật thú vị và đến vườn quýt chính là điểm trải nghiệm rất ý nghĩa. Tự tay hái quả và nghe người dân chia sẻ kinh nghiệm trồng trọt tôi thấy thật bổ ích”.

Tạo sinh kế bền vững

Cây quýt cũng là nguồn thu nhập chính của gia đình chị Lồ Dìn Sủi, với 4.000 gốc quýt đang cho thu hoạch, mỗi vụ gia đình có thể thu về gần 20 tấn quả. Ngoài việc bán trực tiếp tại vườn và khu vực lân cận, chị còn tận dụng các nền tảng trực tuyến như Facebook, Zalo... để giới thiệu và bán hàng.

Nhờ đó, quýt Mường Khương ngày càng tiếp cận được đông đảo khách hàng. “Những năm gần đây, việc bán quýt thuận lợi, thương hiệu quýt đặc sản được nhiều người biết đến. Không chỉ trồng chính vụ, gia đình tôi còn trồng thêm một số giống quýt chín sớm và chín muộn để kéo dài vụ.

Nhờ cây quýt mà gia đình có nguồn thu nhập ổn định”, chị Sủi phấn khởi. Nếu như trước đây quả quýt chủ yếu được nhập từ bên kia biên giới, thì nay quýt Mường Khương không chỉ làm chủ thị trường nội địa mà còn vươn xa tới nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước thông qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội và hệ thống phân phối hiện đại.

Với mức giá bình quân ổn định khoảng 20.000 đồng/kg, thương hiệu quýt của vùng biên giới này đang ngày càng khẳng định vị thế. Theo ông Đào Văn Chiến, Phó Trưởng phòng Kinh tế xã Mường Khương, hiện sản phẩm bà con làm ra rất phù hợp nhu cầu, chỉ cần cung ứng trong nước cũng đã tiêu thụ hết, không lo dư thừa. Dù vậy, để quýt Mường Khương tiếp tục vươn xa và chinh phục những thị trường khó tính, địa phương vẫn còn nhiều việc phải làm.

Chính quyền và người dân đang phối hợp triển khai các giải pháp theo hướng phát triển bền vững, tập trung nâng cao chất lượng; đồng thời khai thác hiệu quả lợi thế về khí hậu và thổ nhưỡng nhằm đưa cây quýt trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực, góp phần cải thiện đời sống cho đồng bào vùng cao.
Chủ tịch Hội Nông dân xã Mường Khương Đinh Trọng Khôi cho biết, thời gian qua hội đã tăng cường tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn bà con chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP, ưu tiên sử dụng phân hữu cơ, bảo đảm an toàn trong phòng trừ sâu bệnh và thu hái đúng quy trình.

Đồng thời phối hợp các doanh nghiệp, hợp tác xã mở rộng vùng trồng, nhân rộng mô hình quýt sạch tại nhiều thôn. Từ chỗ chỉ là cây giúp xóa đói, giảm nghèo, quýt Mường Khương hôm nay đã thật sự trở thành cây làm giàu, mang lại thu nhập cao cho hàng nghìn hộ dân; trở thành biểu tượng cho sức sống bền bỉ, tinh thần vươn lên của người dân trên mảnh đất biên cương.

Bài và ảnh: CÔNG HẢI

Nguồn: https://nhandan.vn/mua-quyt-no-am-dat-muong-khuong-post928343.html