Ngăn dịch bệnh sau mưa lũ: Trách nhiệm của cả cộng đồng

Trong những ngày 20, 21 và 22-6 vừa qua, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên xảy ra mưa lớn kéo dài, gây ngập lụt cục bộ tại nhiều địa phương, ảnh hưởng đến hơn 4.000 hộ dân với tổng diện tích ngập khoảng 153 nghìn m2. Dù thiệt hại không quá nặng nề nhờ sự chủ động của chính quyền các cấp và người dân, nhưng nguy cơ dịch bệnh vẫn tiềm ẩn nếu công tác vệ sinh môi trường, khử khuẩn không được thực hiện nghiêm túc và đồng bộ.

Cán bộ Trung tâm Y tế TP. Thái Nguyên phun thuốc khử khuẩn tại khu vực chợ Phú Thái, phường Tân Thịnh, TP. Thái Nguyên.

Chủ động phòng dịch, đồng bộ giải pháp

Ngay từ cuối tháng 5, đầu tháng 6-2025, rút kinh nghiệm từ cơn bão số 3 năm 2024, ngành Y tế Thái Nguyên đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, yêu cầu các đơn vị, địa phương xây dựng phương án ứng phó thiên tai, mưa lũ; chuẩn bị cơ số thuốc, hóa chất, vật tư y tế theo phương châm 4 tại chỗ: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, vật tư tại chỗ và hậu cần tại chỗ.

Nhờ đó, sau khi mưa lũ xảy ra những ngày qua, các đơn vị đã triển khai đồng bộ giải pháp ứng phó, hạn chế thiệt hại và nguy cơ dịch bệnh.

Theo đó, khi nước bắt đầu rút, chính quyền địa phương, người dân và ngành Y tế đã nhanh chóng triển khai tổng vệ sinh, phun khử khuẩn, xử lý môi trường, nước sinh hoạt, thu gom rác thải, xác động vật để phòng ngừa dịch bệnh.

Tại TP. Thái Nguyên, Trung tâm Y tế thành phố đã cử 3 đội cơ động, với 10 cán bộ, 9 máy phun Cloramin B hỗ trợ phun hóa chất tại các điểm công cộng, khu dân cư ngập sâu ở các phường, xã: Quang Vinh, Tân Thịnh, Tân Cương, Cao Ngạn... Các trạm y tế trước đó cũng đã được tiếp nhận nên đã tổ chức cấp phát Cloramin B, Aquatabs, phèn chua để người dân tự xử lý môi trường và nguồn nước sinh hoạt.

Bác sĩ Hoàng Anh, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, cho biết: Với kinh nghiệm của năm 2024, các đơn vị đã chủ động hơn rất nhiều. Hiện tại, hơn 3 tấn hóa chất Cloramin B dự trữ tại Trung tâm và các đơn vị sẵn sàng phục vụ công tác khử khuẩn, phòng dịch.

Còn theo bác sĩ Lưu Văn Thuyên, Trưởng Khoa Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế TP. Thái Nguyên: Sau mưa lũ, môi trường ô nhiễm nghiêm trọng bởi vi sinh vật, rác và chất thải trôi theo dòng nước. Đây là điều kiện thuận lợi để vi khuẩn, vi rút và trung gian truyền bệnh phát triển, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh như tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, đau mắt đỏ, bệnh ngoài da và sốt xuất huyết. Vì thế, Trung tâm đã và đang triển khai phun hóa chất khử khuẩn tại một số khu vực trọng yếu.

Người dân tranh thủ vệ sinh, dọn dẹp nhà cửa và khu vực công cộng sau khi nước lũ rút.

Nhờ sự chủ động của các lực lượng chức năng và ý thức của người dân, đến nay, nhiều khu vực ngập nặng đã cơ bản được hoàn thành việc vệ sinh, phun khử khuẩn, tạo môi trường an toàn, hạn chế nguy cơ dịch bệnh.

Chị Lê Thị Loan, tiểu thương chợ Quang Vinh, cho biết: Sau khi nước rút, chúng tôi được cán bộ y tế hỗ trợ phun hóa chất nên yên tâm hơn. Tuy nhiên, các hộ dân và tiểu thương vẫn sẽ phải tiếp tục vệ sinh để phòng bệnh cho gia đình và cộng đồng.

Đề cao phương châm 4 tại chỗ

Dù công tác ứng phó đã đạt kết quả bước đầu, nhưng đây mới là đầu mùa mưa bão. Theo dự báo, thời tiết năm nay tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; nguy cơ thiên tai và dịch bệnh vẫn rất cao. Đặc biệt, khi bộ máy chính quyền cấp huyện sắp không còn, chỉ còn hai cấp tỉnh và xã, việc thực hiện phương châm 4 tại chỗ càng trở nên cần thiết.

Bác sĩ Hoàng Anh nhấn mạnh: Không thể trông chờ hoàn toàn vào ngành Y tế hay lực lượng hỗ trợ từ xa. Thành công trong công tác phòng chống dịch bệnh sau mưa lũ phụ thuộc vào chính ý thức, sự chủ động của từng địa phương, từng người dân trong việc dọn dẹp vệ sinh môi trường, xử lý nước sinh hoạt và thực hiện các biện pháp phòng bệnh.

Lực lượng chức năng hỗ trợ người dân khu vực ngập nặng phường Quang Vinh (TP. Thái Nguyên) phun thuốc khử khuẩn tại khu vực chuồng trại.

Ngành Y tế sẽ tiếp tục phối hợp với các địa phương, đẩy mạnh giám sát, phát hiện sớm và xử lý triệt để các ổ dịch ngay khi mới xuất hiện. Bên cạnh đó, các đơn vị y tế sẽ cung cấp hướng dẫn kỹ thuật, hỗ trợ hóa chất, vật tư để các xã, phường chủ động phòng dịch tại chỗ.

Thực tế cho thấy, nếu công tác vệ sinh môi trường, xử lý nguồn nước, thu gom rác thải, xác động vật không được thực hiện nghiêm túc, nguy cơ dịch bệnh sau mưa lũ sẽ rất lớn. Các dịch bệnh tiêu chảy cấp, bệnh đường hô hấp, đau mắt đỏ, bệnh ngoài da và sốt xuất huyết có thể bùng phát, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng.

Người dân cần duy trì thói quen ăn chín, uống sôi, sử dụng nguồn nước đã xử lý an toàn, ngủ màn, diệt muỗi, loại bỏ ổ bọ gậy và chủ động đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu bệnh.

Có thể nói, chỉ khi phương châm 4 tại chỗ được thực hiện nghiêm túc, sự phối hợp đồng bộ giữa ngành chức năng và cộng đồng được phát huy, Thái Nguyên mới có thể bảo vệ vững chắc thành quả phòng chống thiên tai, dịch bệnh trong mùa mưa lũ năm 2025 và các năm tiếp theo.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/y-te/202506/ngan-dich-benh-sau-mua-lu-trach-nhiem-cua-ca-cong-dong-2b21e13/