“Nghệ thuật Xoè” và Diễn xướng “Xa Nhà Ca” của người Hà Nhì là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghệ thuật Xoè của người Hà Nhì và Diễn xướng "Xa Nhà Ca" thuộc loại hình Nghệ thuật trình diễn dân gian của người Hà Nhì là 2 trong 7 di sản được được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia trong năm 2025. Đến nay, trên địa bàn tỉnh Lai Châu có tổng 13 di sản văn hoá được ghi danh, công nhận.

“Xoè Hà Nhì” là một hình thức sinh hoạt văn hoá, văn nghệ trong đời sống tinh thần của người Hà Nhì, thường múa vào các dịp: lễ hội, lễ tết, lễ cầu ngày mùa, trong đám cưới, mừng nhà mới,… với nhiều hình thức biểu diễn như: múa trống, múa lên nương, múa dệt vải, múa đợi mưa, múa vào mùa, múa trông trăng, múa giã bạn,… thể hiện rõ tinh thần đoàn kết, niềm vui và khát vọng no đủ trong đời sống đồng bào Hà Nhì.

“Nghệ thuật Xoè” và Diễn xướng “Xa Nhà Ca” của người Hà Nhì là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 2 — Trình diễn Diễn xướng "Xa Nhà Ca" tại lễ công bố công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Diễn xướng “Xa Nhà Ca” là một trường ca dân gian, dạng thơ kể truyền khẩu, với 3.590 câu chia thành 11 phần được kết cấu logic, chặt chẽ, kể lại lịch sử đấu tranh sinh tồn, quá trình di cư từ vùng đất cũ đến những vùng đất mới khoảng 300 năm trước. Diễn xướng thể hiện quan niệm của người Hà Nhì về sự hình thành của vạn vật, giải thích nguồn gốc của vũ trụ và muôn loài; giúp thế hệ sau hiểu rõ hơn về văn hóa tâm linh của tổ tiên, góp phần duy trì, bảo tồn những phong tục, tập quán và lối sống tốt đẹp của người Hà Nhì.

Bên cạnh đó, “Xa Nhà Ca” còn chứa đựng nhiều bài học về đạo đức, luân lý và hướng dẫn cách ứng xử giữa con người với con người và giữa con người với thiên nhiên, kết nối quá khứ với hiện tại, giúp thế hệ trẻ hiểu và trân trọng cội nguồn của mình.

“Nghệ thuật Xoè” và Diễn xướng “Xa Nhà Ca” của người Hà Nhì là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia - ảnh 3 — Trình diễn "Xòe Hà Nhì" tại lễ công bố công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Tại buổi lễ, ông Trần Văn Công, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Lai Châu nhấn mạnh, Nghệ thuật “Xoè Hà Nhì” và Diễn xướng “Xa Nhà Ca” được Bộ VHTTDL công nhận đưa vào danh mục Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia, không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng dân tộc sở hữu, mà còn là trách nhiệm chung của toàn xã hội trong việc bảo vệ, trao truyền và phát huy giá trị văn hoá đặc sắc.

Đây là động lực, cơ sở quan trọng để Sở VHTTDL Lai Châu, địa phương và cộng đồng người Hà Nhì tiếp tục bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hoá truyền thống gắn với phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch văn hóa cộng đồng vùng biên giới Thu Lũm, nơi cực Tây Tổ quốc.

Nguồn: https://baovanhoa.vn/van-hoa/nghe-thuat-xoe-va-dien-xuong-xa-nha-ca-cua-nguoi-ha-nhi-la-di-san-van-hoa-phi-vat-the-quoc-gia-179603.html