Nghị định 271/2025/NĐ-CP: Mở đường cho thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học

Ngày 23/10, tại Hà Nội, UBND Thành phố phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Hội thảo triển khai thực hiện Nghị định số 271/2025/NĐ-CP của Chính phủ “Quy định về thành lập, tham gia thành lập doanh nghiệp, tham gia góp vốn vào doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ trên địa bàn thành phố Hà Nội”.

Đây là bước khởi đầu quan trọng, mở ra hành lang pháp lý mới để tri thức khoa học bước vào thị trường, gắn kết chặt chẽ giữa viện - trường - doanh nghiệp, qua đó hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW và Luật Thủ đô (sửa đổi) trong phát triển kinh tế tri thức, đô thị sáng tạo.

Hà Nội tiên phong cụ thể hóa Nghị định số 271/2025/NĐ-CP

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh khẳng định: "Trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước luôn xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực trung tâm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều kết quả nghiên cứu chưa được thương mại hóa do thiếu hành lang pháp lý đầy đủ và đồng bộ.

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh, việc ban hành Nghị định số 271/2025/NĐ-CP là bước đi kịp thời, đột phá, tạo cơ sở pháp lý cho Hà Nội, nơi tập trung nguồn lực khoa học, công nghệ lớn nhất cả nước, triển khai cơ chế "thí điểm trước, lan tỏa sau". "Trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Luật Thủ đô và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Nghị định 271 đã mở ra một chương mới, thể hiện tầm nhìn đột phá trong việc đưa kết quả nghiên cứu vào đời sống, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế tri thức".

Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh phát biểu tại Hội thảo.

Thứ trưởng Hoàng Minh cho rằng, Hà Nội cần tận dụng tối đa các cơ chế vượt trội mà Nghị định 271 cho phép, sớm hình thành những doanh nghiệp khởi nguồn từ các trường đại học, viện nghiên cứu (spinoff), góp phần nuôi dưỡng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Thủ đô. Thứ trưởng nhấn mạnh, Nghị định này không chỉ là hướng dẫn kỹ thuật, mà còn là chìa khóa để hiện thực hóa mô hình hợp tác ba nhà: Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp. Điều quan trọng là phải nhanh chóng đưa quy định vào cuộc sống, chuyển ý tưởng thành sản phẩm, chuyển kết quả nghiên cứu thành hàng hóa có giá trị.

Tại Hội thảo, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp Công nghệ đã trình bày tổng quan về những nội dung cốt lõi của Nghị định 271/2025/NĐ-CP.

Ông Phạm Hồng Quất cho biết, Nghị định 271/2025/NĐ-CP chi tiết hóa Khoản 4 Điều 23 Luật Thủ đô, cho phép Hà Nội được thực hiện trước một số cơ chế vượt trội trong việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Có thể nói, đây là bước ‘nâng cấp’ đáng kể so với các quy định trước đó. Đặc biệt là, so với Nghị định 263/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Nghị định 271/2025/NĐ-CP tạo điều kiện để các tổ chức công lập, nhất là trong lĩnh vực giáo dục và khoa học công nghệ, được sử dụng tài sản, kết quả nghiên cứu để góp vốn, thành lập doanh nghiệp, điều trước đây còn rất vướng mắc.

Ông Phạm Hồng Quất phát biểu tại Hội thảo.

"Với Nghị định 271/2025/NĐ-CP, vai trò của các trường đại học, viện nghiên cứu được đề cao hơn bao giờ hết. Đây không chỉ là nơi tạo ra tri thức mà còn là chủ thể trực tiếp tham gia thị trường, góp phần hình thành những doanh nghiệp công nghệ mới những ‘hạt giống’ cho nền kinh tế tri thức của Hà Nội và cả nước", ông Phạm Hồng Quất nhấn mạnh.

Lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo Thủ đô

Đại diện các trường đại học trên địa bàn Thủ đô đều đánh giá Nghị định 271/2025/NĐ-CP là hành lang pháp lý quan trọng, tháo gỡ điểm nghẽn lâu nay trong việc định giá tài sản trí tuệ và cơ chế góp vốn của viên chức.

PGS.TS. Huỳnh Đăng Chính, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết: "Chúng tôi đã có những doanh nghiệp KH&CN nội bộ, nhưng Nghị định 271 sẽ giúp cơ chế góp vốn, định giá tài sản trí tuệ và quyền lợi viên chức trở nên rõ ràng, thuận lợi hơn. Đây là cơ sở để trường đại học trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo thực thụ."

Từ góc nhìn khác, đại diện Đại học Ngoại thương cho rằng Nghị định 271 đã "cởi trói" không chỉ với tài sản hữu hình, mà còn mở đường định giá tài sản vô hình như thương hiệu, sở hữu trí tuệ, giúp thúc đẩy mô hình hợp tác công - tư trong nghiên cứu và khởi nghiệp.

Toàn cảnh Hội thảo.

PGS.TS. Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Thủ đô Hà Nội, đề xuất cần cụ thể hóa quy trình định giá tài sản trí tuệ và cơ chế góp vốn bằng tài sản khác, đồng thời hỗ trợ các cơ sở giáo dục nghề nghiệp tham gia sâu hơn vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thành phố.

Kết luận Hội thảo, Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Trần Anh Tuấn nhấn mạnh: "Hà Nội đã bước vào giai đoạn hành động. Cùng với việc triển khai 6 nghị quyết của HĐND Thành phố về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Nghị định 271 là khâu then chốt quan trọng để hoàn thiện chuỗi khép kín: đặt hàng, nghiên cứu, bồi hoàn, thương mại hóa, sandbox thử nghiệm."

Thành phố đã cam kết dành 4% chi thường xuyên ngân sách (tương đương 5.000 tỷ đồng) cho KH&CN, đồng thời thành lập tổ công tác liên ngành để hướng dẫn thí điểm mô hình doanh nghiệp KH&CN theo Nghị định 271/2025/NĐ-CP.

"Trong tháng 11-12 tới, Hà Nội phấn đấu có những doanh nghiệp đầu tay ra đời từ trường học và viện nghiên cứu. Đây sẽ là bước khởi đầu cho hành trình dài đưa tri thức ra thị trường, đưa đổi mới sáng tạo trở thành nền tảng phát triển bền vững của Thủ đô

Với việc tiên phong triển khai Nghị định 271/2025/NĐ-CP, Hà Nội không chỉ thực hiện một chính sách cụ thể, mà còn định hình một mô hình phát triển mới, nơi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột của tăng trưởng.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/nghi-dinh-271-2025-nd-cp-mo-duong-cho-thuong-mai-hoa-ket-qua-nghien-cuu-khoa-hoc-197251025125244463.htm