Nhiều lợi ích từ sử dụng phân bón hữu cơ

Việc thay đổi sử dụng phân bón (PB) hóa học đang sử dụng sang các loại PB hữu cơ sẽ làm tăng độ phì nhiêu của đất, cải tạo đất hiệu quả, trả lại cho đất lượng hữu cơ đã bị mất. Đây được coi là giải pháp tối ưu nhất để phục hồi đất sản xuất nông nghiệp.

Lựa chọn và sử dụng phân bón hữu cơ đem lại nhiều lợi ích trong sản xuất nông nghiệp.

Sử dụng phân bón hữu cơ: Nhiều lợi ích

Theo ngành nông nghiệp, phát triển nền nông nghiệp xanh, bền vững đang trở thành xu thế tất yếu. Một trong những giải pháp quan trọng là đẩy mạnh sử dụng PB hữu cơ thay thế dần PB hóa học trong sản xuất nông nghiệp. Không chỉ giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu tự nhiên, PB hữu cơ còn góp phần hạn chế ô nhiễm nguồn nước, giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao chất lượng nông sản.

Đây là yếu tố quan trọng để nông sản Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, hướng tới xuất khẩu bền vững. Sử dụng PB hữu cơ cho 8 công dừa, chú Trần Văn Út (xã Nhị Long) cho biết: “PB hữu cơ làm tăng kết cấu của đất, giúp đất trở thành một bộ máy lọc thông minh, lọc các chất độc có trong đất, nước rồi từ từ phân hủy hoặc làm giảm tính độc, giúp bảo vệ môi trường. Nhờ đó mà vườn dừa của tôi có năng suất ổn định, giá bán cũng cao hơn”.

Thời gian qua, thực hiện chủ trương của Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường về phát triển PB hữu cơ nhằm nâng cao giá trị nông sản và bảo vệ môi trường, chương trình phát triển sản xuất và sử dụng PB hữu cơ được Cục Trồng trọt và BVTV triển khai, đến nay đã đạt được một số kết quả.

Theo đó, hành lang pháp lý về PB hữu cơ cơ bản hoàn thiện, đồng bộ. Việc khuyến khích, hỗ trợ sản xuất và sử dụng PB hữu cơ đến nay đã được quy định trong Luật Trồng trọt, củng cố vững chắc về cơ sở pháp lý để phát triển PB hữu cơ bền vững.

Theo Cục Trồng trọt và BVTV, đến nay, có 6 tỉnh (sau sáp nhập) là Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Cà Mau, Tây Ninh và TP Hồ Chí Minh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án Phát triển sản xuất và sử dụng PB hữu cơ đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050.

Các địa phương trong cả nước cũng đã tổ chức gần 1.000 lớp tập huấn với gần 43.500 lượt nông dân tham gia, xây dựng được 429 mô hình có sử dụng PB hữu cơ với trên 10.400ha cây trồng chủ lực có lợi thế của địa phương với tổng kinh phí thực hiện trên 102 tỷ đồng được lồng ghép từ nhiều nguồn khác nhau.

Tại tỉnh Vĩnh Long, ông Nguyễn Thanh Bình- Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Những năm gần đây đã xuất hiện rất nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp an toàn.

Ngành nông nghiệp cũng đã và đang tích cực khuyến khích các doanh nghiệp, HTX, người dân, sản xuất, sử dụng PB hữu cơ trong sản xuất. Phổ biến, hướng dẫn người dân áp dụng các biện pháp kỹ thuật để bảo vệ, nâng cao sức khỏe đất gắn với quản lý dinh dưỡng cây trồng…

Tăng cường tuyên truyền, khuyến khích sử dụng

Tuy nhiên, theo Hiệp hội PB Việt Nam, những năm qua, PB hữu cơ phát triển chưa tương xứng với tiềm năng. Nguyên nhân chủ yếu do nước ta chưa có chính sách mạnh mẽ để khuyến khích đầu tư nghiên cứu, chuyển giao khoa học- công nghệ, sản xuất và sử dụng PB hữu cơ, giảm sử dụng PB vô cơ.

Thêm nữa, thiếu định hướng cụ thể nhằm khuyến khích các cấp, chính quyền địa phương ưu tiên, hỗ trợ về vốn, đất,... cho nhà máy sản xuất PB hữu cơ. Nhiều địa phương chưa thật sự quan tâm việc quản lý sử dụng PB, chưa có các chính sách để khuyến khích sử dụng PB hữu cơ dẫn tới không thu hút được doanh nghiệp đầu tư sản xuất cũng như người dân sử dụng.

Bên cạnh một số ít cơ sở đã đầu tư công nghệ sản xuất PB hữu cơ hiện đại thì vẫn còn nhiều cơ sở sử dụng dây chuyền thô sơ, tính tự động hóa chưa cao, công nghệ vi sinh trong sản xuất phân hữu cơ còn thấp... dẫn đến công suất sản xuất và hàm lượng chất hữu cơ cũng như chất lượng PB còn thấp.

Theo báo cáo của các địa phương năm 2024, tại các tỉnh ĐBSCL lượng PB vô cơ sử dụng trung bình là 480 kg/ha đất gieo trồng, cao hơn 10% so với trung bình cả nước. Hầu hết các tỉnh trong vùng đều có lượng PB sử dụng bằng từ 90-110% so với lượng PB sử dụng trung bình trong cả nước.

Tuy nhiên vẫn còn một số tỉnh có mức sử dụng cao như Vĩnh Long, Đồng Tháp và Cần Thơ. Đối với PB hữu cơ sản xuất công nghiệp, lượng sử dụng chỉ đạt 72 kg/ha, chỉ bằng 50% so với mức sử dụng bình quân cả nước. Thậm chí lượng PB hữu cơ không thương mại chỉ bằng 7,3% so với mức trung bình cả nước.

Theo Cục Trồng trọt và BVTV, sử dụng PB hữu cơ không chỉ là lựa chọn, mà là hướng đi tất yếu để tiến đến nền nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải và tạo ra nông sản an toàn, có giá trị gia tăng cao.

Thời gian tới, các địa phương cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, buôn bán, sử dụng thuốc BVTV, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật để hạn chế tình trạng buôn bán, sử dụng thuốc BVTV kém chất lượng. Tiếp tục đẩy mạnh công tác hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, ưu tiên sử dụng thuốc BVTV sinh học, đặc biệt vùng phát triển cây trồng chủ lực, phục vụ xuất khẩu, mang lại giá trị kinh tế cao.

Ông Nguyễn Thanh Bình cho biết: Thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ khuyến khích phát triển, sản xuất và sử dụng PB hữu cơ quy mô nông hộ trên cơ sở tận dụng các nguồn phụ phẩm trong trồng trọt, chăn nuôi, chế biến nông sản, rác thải sinh hoạt.

Theo số liệu tổng hợp từ các nhà máy sản xuất trong nước, lượng PB nhập khẩu, xuất khẩu năm 2024, lượng PB sản xuất công nghiệp (bao gồm cả vô cơ và hữu cơ) sử dụng 9,435 triệu tấn, trong đó PB hóa học sử dụng 7,323 triệu tấn, PB hữu cơ sử dụng 2,112 triệu tấn.

Lượng PB sản xuất công nghiệp sử dụng trung bình là 651 kg/ha gieo trồng, trong đó PB vô cơ 505 kg/ha gieo trồng, PB hữu cơ 146 kg/ha gieo trồng.

Phát triển, đa dạng các sản phẩm PB hữu cơ chất lượng cao, PB hữu cơ chứa các loại vi sinh vật có ích mới, tiện ích cho người sử dụng, ổn định độ phì đất, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế. Tăng cường công tác phổ biến, tuyên truyền về vai trò, tác dụng của PB hữu cơ để nâng cao nhận thức của người dân, chủ cơ sở buôn bán, doanh nghiệp sản xuất và cán bộ quản lý địa phương.

Đồng thời, thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ sản xuất PB hữu cơ tiên tiến, thân thiện với môi trường, sử dụng nguyên liệu sẵn có từ trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, rác thải sinh hoạt... Xây dựng và nhân rộng các mô hình canh tác có sử dụng PB hữu cơ hiệu quả gắn với chuỗi giá trị cho các sản phẩm chủ lực, đặc sản có lợi thế của địa phương….

Bài, ảnh: NGUYÊN KHANG

Nguồn: https://baovinhlong.com.vn/kinh-te/nong-nghiep/202509/nhieu-loi-ich-tu-su-dung-phan-bon-huu-co-b4c0371/