Những “điểm nghẽn” một dự án bị kéo dài 20 năm ở Thủ đô: Bài 2: Dự án kéo dài 20 năm và cuộc thanh tra kéo dài 23 tháng

(LSVN) - Sau 15 năm, tranh chấp giữa Công ty Vạn Niên với Chủ đầu dự án Lô đất C/D13 lẽ ra đã chấm dứt bằng Quyết định tái thẩm của HĐTP TANDTC. Nhưng Đoàn Thanh tra Chính phủ lại vào cuộc và Chủ đầu tư dự án buộc phải thỏa thuận lại với bên đã bị tòa án xử thua. Cùng kết quả thỏa thuận chưa ngã ngũ là 23 tháng thanh tra chưa ra được kết luận đúng sai?

Điều khó hiểu trong Quyết định thanh tra

Ngày 21/12/2023, Thanh tra Chính phủ ra Quyết định số 729/QĐ-TTCP thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý sử dụng đất đai, quy hoạch xây dựng và cấp phép xây dựng trên địa bàn TP. Hà Nội. Quyết định nêu: “Thời kỳ thanh tra: từ năm 2011-2022; quá trình thanh tra nếu có nội dung liên quan, Đoàn thanh tra có thể xem xét nội dung liên quan trước và sau thời kỳ nêu trên”.

Tuy nhiên, không chờ đến “quá trình thanh tra” mà ngay tại Điều 1 của Quyết định đã đưa ngay nội dung thanh tra: “Việc chấp hành pháp luật về bán đấu giá quyền sử dụng đất đối với lô C/D13 thuộc Khu đô thị mới Cầu Giấy” của Công ty CIRI, dù diễn ra từ năm 2005. Khó hiểu nữa là tại thời điểm đó, quận Cầu Giấy mới được thành lập, đã trình UBND TP. Hà Nội cho phép đấu giá toàn bộ Khu đô thị mới Cầu Giấy, rất nhiều lô đất dự án trúng đấu giá cùng thời điểm năm 2005, cùng do UBND quận Cầu Giấy thực hiện, nhưng không bị thanh tra.

Quyết định thanh tra số 729/QĐ-TTCP ngày 24/12/2023 của Thanh tra Chính phủ, quy định thời kỳ thanh tra: Từ năm 2011 – 2022; Thời hạn thanh tra: 60 ngày làm việc, kể từ ngày công bố quyết định thanh tra.

Nhận thấy diễn biến khó hiểu này có liên quan đến thông tin thâu tóm dự án đến cùng của phía Công ty Vạn Niên, Công ty CIRI đã buộc phải ghi âm các buổi làm việc và trao đổi.

Trong Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Công ty CIRI nêu: Bản án 253 ngày 21/12/2011 của TANDTC có hiệu lực, về nghĩa vụ của các bên đã được thực hiện, nhưng đến nay dự án vẫn không thể thực hiện được vì phía Công ty Vạn Niên đã dùng các quan hệ, quyền lực, phong sát buộc Công ty CIRI phải đưa thêm tiền ngoài bản án đã tuyên. Năm 2011 đến 2019: đòi từ 150 đến 160 rồi 285 tỉ. Tháng 3/2023: đòi 500 tỉ. Ngày 26/6/2024: đòi 550 tỉ. Ngày 23/7/2024: đòi 585 tỉ.

“Xem xét năng lực của Công ty CIRI” và “hủy kết quả đấu giá”?

“Xem xét năng lực của Công ty CIRI” và “hủy kết quả đấu giá” là một nội dung đề nghị kháng nghị tại công văn của Ban Nội chính và tại Quyết định kháng nghị tái thẩm 09 của VKSNDTC đã bị HĐTP TANDTC xử bác tại Quyết định tái thẩm số 08, ngày 6/7/2022.

Tuy nhiên, quá trình thanh tra, nội dung trên lại được Trưởng đoàn Thanh tra  Phạm Hùng công khai trong các buổi làm việc và trao đổi.

Tại buổi làm việc đầu tiên ngày 08/4/2024 với đại diện Công ty CIRI và UBND quận Cầu Giấy, ông Phạm Hùng nói: “Chúng tôi tiếp nhận nội dung này là ý kiến của Ban chỉ đạo có nói đến năng lực, có chuyện khi trúng rồi nhưng lại không nộp tiền, lại thỏa thuận chuyển nhượng với Công ty Vạn Niên. Đoàn Thanh tra chúng tôi có đặt vấn đề với doanh nghiệp là doanh nghiệp chứng minh được thời điểm đó kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có hay không có năng lực. Nếu có năng lực chúng tôi đánh giá khác trách nhiệm của quận. Trường hợp không có năng lực thì chúng tôi đồng thuận với ý kiến của Ban chỉ đạo. Chứng minh được, chúng tôi báo cáo lại với Ban chỉ đạo là doanh nghiệp hoàn toàn có năng lực. Thực hiện hai bên chuyển nhượng, tính sau”.

Bằng văn bản ký gửi Công ty CIRI ông Phạm Hùng cũng nêu nội dung phải làm rõ là “năng lực của Công ty tại thời điểm trúng đấu giá”.

Theo Quyết định số 729/QĐ-TTCP, nội dung thanh tra là “Việc chấp hành pháp luật về bán đấu giá Lô đất C/D13 Cầu Giấy”. Theo đó, đối tượng thanh tra là UBND quận Cầu Giấy; Công ty CIRI trúng đấu giá chỉ là bên liên quan.

Điều khó hiểu là tại thời điểm đấu giá không có quy định người trúng đấu giá phải chứng minh năng lực tài chính. Do vậy, việc yêu cầu Công ty CIRI phải chứng minh năng lực tài chính không nằm trong nội dung thanh tra “Việc chấp hành pháp luật về bán đấu giá QSDĐ đối với Lô C/D13”. Việc ông Phạm Hùng cho rằng, Công ty cần chứng minh năng lực tài chính tại thời điểm trúng đấu giá là để “báo cáo lại với Ban Chỉ đạo” cũng không có trong quy định của Luật Thanh tra.

Công ty CIRI đã phải khẳng định bằng văn bản: Năng lực của Công ty thời điểm tham gia đấu giá là đã đáp ứng quy định của Hồ sơ mời đấu giá, nộp đủ 2 tỉ đồng đặt cọc.

Công ty CIRI phải tiếp tục chuyển nhượng dự án cho Công ty Vạn Niên?

 Việc ông Phạm Hùng nói “thực hiện hai bên chuyển nhượng, tính sau” cũng không đúng với công vụ đang thực thi. Bởi Bản án 253 đã giải quyết xong việc cam kết chuyển nhượng Lô C/D13 giữa hai bên. Công ty CIRI đã thi hành án xong và đang quyết tâm triển khai dự án.

Tuy nhiên, ngay tại buổi làm việc đầu tiên, Công ty CIRI nhận ra sức ép phải “hòa giải” với Công ty Vạn Niên khi nghe ông Phạm Hùng nêu ra 3 phương án:

“Phương án khó nhất cho chúng tôi nhưng có lợi nhất cho các anh, đấy là việc các bên ngồi lại với nhau, bàn với nhau, rồi hợp tác cách thức thế nào đó, sau đó được Hà Nội đồng thuận, khôi phục và triển khai ngay dự án. Đấy là cái dễ nhất cho các anh nhưng khó nhất cho chúng tôi. Với vai trò của Đoàn Thanh tra mà chấp thuận cái này là khó nhất. Còn cái thứ hai đỡ khó hơn nhưng ở giữa. Đó là theo Quy chế đấu giá là thu hồi trả lại cho ai về nhà nấy, lô đất này về Trung tâm phát triển quỹ đất của thành phố (…) Phương án dễ nhất cho Đoàn Thanh tra mà chúng tôi cho là đúng, có câu chuyện vi phạm về đấu giá lô đất này, trưng cầu giám định lô đất xem giá xây dựng ngày xưa 65 tỉ, thực tế giá trị của nó là 70 hay 75 hay 60 tỉ… Đấy là phương án dễ nhất cho Đoàn Thanh tra"; “Những gì Đoàn Thanh tra hỗ trợ được cho doanh nghiệp, cho địa phương, chúng tôi sẵn sàng thôi. Nhưng nếu các anh không ra được phương án hữu hiệu thì đến phút 90 chúng tôi sẽ làm theo chức phận của mình”.

Trao đổi với lãnh đạo Công ty CIRI, ông Phạm Hùng nói: “Tóm lại em bàn với cổ đông, bên em thành lập một pháp nhân riêng để triển khai dự án này, thành lập công ty cổ phần mới, bên em góp vào Lô đất này. Cổ đông thành lập doanh nghiệp có bên Vạn Niên, bên Vạn Niên bỏ tiền vào 800 tỉ. Sau đó cùng nhau làm. Khởi công một phát là Công ty cổ phần này dịch chuyển, bên em rút tiền ra, bên kia bơm tiền vào làm dự án…”.

Lỗi “nộp tiền chậm”

Sau khi trúng đấu giá, Công ty CIRI có văn bản xin gia hạn nộp tiền SDĐ trúng đấu giá và trả lãi chậm nộp theo quy định.     

Đoàn Thanh tra cho rằng, Quy chế đấu giá không có quy định chậm nộp và tính lãi suất chậm nộp, UBND quận Cầu Giấy không hủy bỏ kết quả đấu giá là vi phạm Điều 18 Quy chế đấu giá do UBND quận Cầu Giấy ban hành.

Tuy nhiên, theo hồ sơ, sau 10 ngày nhận được Thông báo trúng đấu giá, Công ty CIRI có công văn xin lùi thời hạn nộp tiền trúng đấu giá vì khu đất chưa đủ điều kiện bàn giao hạ tầng. Tiếp đó, ngày 30/5 và 10/10/2006, Công ty có 2 văn bản gửi UBND TP. Hà Nội xin gia hạn nộp tiền và trả lãi chậm nộp. UBND TP. Hà Nội có Công văn 4805/UBND-KT ngày 19/10/2006 gửi Sở Tài chính về đề nghị của Công ty CIRI. Do có nhiều doanh nghiệp chậm nộp tiền trúng đấu giá trên địa bàn Hà Nội, nên Sở Tài chính có Văn bản số 5577/STC ngày 21/12/2006 thông báo mức lãi suất áp dụng cho các nhà đầu tư chậm nộp tiền trúng đấu giá QSDĐ. Hướng dẫn này là phù hợp Nghị định 198/2004/NĐ-CP ngày 3/12/2004 của Chính phủ về thu tiền SDĐ, trong đó, Điều 18 quy định: “Chậm nộp tiền SDĐ vào NSNN thì mỗi ngày chậm nộp phải chịu 0,02% tính trên số tiền SDĐ”.

Ngày 04/12/2006, Công ty CIRI đã nộp đủ tiền. Ngày 27/3/2007, Ban quản lý dự án có Giấy xác nhận Công ty đã hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền trúng đấu giá.

Sau đó, trong các lần trao đổi với Lãnh đạo Công ty CIRI, ông Phạm Hùng nhiều lần khẳng định là không thể thu hồi dự án Lô đất C/D13. Một trong những lần đó, ông nói: “Kết luận thì bọn anh chưa chính thức. Nhưng anh trả lời em luôn, thứ nhất là không thu hồi. Tại sao không thu hồi và thu hồi thì xảy ra chuyện gi? Thứ nhất, theo Quy chế đấu giá chậm nộp thì có rồi nhưng chưa có luật về chậm nộp. Chậm nộp thì phải tính lãi. Dưới Quy chế có 2 văn bản của Ban Quản lý dự án hướng dẫn và đồng ý cho chậm nộp và tính lãi. Quy chế là của quận, doanh nghiệp chỉ cần văn bản của nhà nước có dấu thì thực hiện. Thứ hai, cùng thời điểm đó, Hà Nội có nhiều dự án khác cũng nợ và đã trả xong. Nếu xử lý dự án này thì có công bằng không(…). Đó là các yếu tố không thể thu hồi. Mình thu hồi CIRI sẽ kiện. Không thu hồi Vạn Niên sẽ kiện. Anh cho rằng chưa đủ điều kiện để thu hồi. Chưa đủ cơ sở nên anh cũng hướng tới là không thu hồi”.

Cùng với việc nói không thu hồi, ông Phạm Hùng thúc giục, thuyết phục Công ty CIRI “hòa giải” với Công ty Vạn Niên. Ông đảm bảo:“Hai bên ngồi hòa giải thì Thanh tra Chính phủ sẽ làm việc với Hà Nội thống nhất đưa dự án vào triển khai”. Ông nêu 2 phương án của phía bên kia với Lãnh đạo Công ty CIRI rồi nói: “Em thấy OK thì anh mời các bên. Nếu các bên hòa giải thì thống nhất với nhau, thì ghi nhận đơn hoặc biên bản gì đó. Anh đưa vào kết luận: Liên quan vụ việc, đến ngày này đã thống nhất với nhau, kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Hà Nội xem xét hỗ trợ các bên triển khai nhanh…”. Trả lời băn khoăn về việc trình Thủ tướng của Lãnh đạo Công ty CIRI, ông nói: “Thủ tướng chỉ là thủ tục thôi…”.

Dù được Trưởng đoàn thanh tra dành nhiều thời gian nhưng kết quả thỏa thuận vẫn không thành. Công ty CIRI nhận thấy bị áp đặt vô lý, nội dung thỏa thuận không khả thi, việc chuyển nhượng QSDĐ dự án sẽ không đúng pháp luật. Còn phía Vạn Niên thì im lặng kéo dài khi CIRI nêu trong Biên bản thỏa thuận ý kiến về việc phải tính giá trị 2 tài sản thế chấp khoản vay mà ngân hàng đang quản lý. Về 2 tài sản này, Công ty CIRI đã 3 lần có công văn đề nghị làm rõ về giá trị tài sản và hồ sơ pháp lý để xử lý khoản vay nhưng Ngân hàng không trả lời. 

Công ty CIRI buộc phải 5 lần làm Đơn kiến nghị khẩn cấp gửi Thanh tra Chính phủ về việc ra Kết luận hoặc đình chỉ thanh tra do đã quá thời hạn theo luật định. Trong khi chờ đợi phản hồi, Công ty CIRI vẫn không hiểu nổi vì sao Đoàn thanh tra lại kéo dài việc ra kết luận thanh tra khi chính ông Trưởng đoàn đã từng nói trong cuộc làm việc với Công ty và UBND quận Cầu Giấy rằng: “Thanh tra phát hiện đúng sai với tôi chỉ là phần nhỏ, chỉ một phần ba…”.

Theo các Điều 47, 48, 73, 75,78 Luật Thanh tra năm 2022 (có hiệu lực từ 01/7/2023) quy định thời gian tối đa cuộc thanh tra do Thanh tra Chính phủ tiến hành từ khi có Quyết định thanh tra đến khi có kết luận thanh tra là không quá 9 tháng. Đến nay, đã 23 tháng, Đoàn Thanh tra Chính phủ vẫn chưa ra được kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về bán đấu giá Lô đất C/D13 Cầu Giấy là vì sao?

PV

Nguồn:https://lsvn.vn/bai-2-du-an-keo-dai-20-nam-va-cuoc-thanh-tra-keo-dai-23-thang-a165706.html