Niềm tin bị “đầu độc”: Hàng giả len lỏi từ nhà thuốc tới bệnh viện

Những vụ việc về sản xuất thuốc giả, sữa giả, thực phẩm chức năng giả… với doanh thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm được cơ quan chức năng phát hiện vừa qua cho thấy “mảng tối” nguy hiểm hiện hữu khi hàng giả cùng mạng lưới “chân rết” đã bám dễ khắp mọi nơi từ thành phố, đến vùng quê, thậm chí còn len lỏi vào các bệnh viện - nơi bảo vệ và chăm sóc sức khỏe người dân.

Trục lợi trắng trợn trên niềm tin của người tiêu dùng

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh thời gian qua, các cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ việc liên quan đến sữa, thực phẩm chức năng và thuốc giả. Những hành vi này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, ngày càng tinh vi và dễ dàng len lỏi vào các khâu phân phối.

Ông Tuyên dẫn chứng từ năm 2020-2024, các cơ quan chức năng đã xử lý hàng trăm vụ vi phạm, nhiều vụ có dấu hiệu hình sự. Trong những tháng đầu năm 2025, công an phát hiện, khởi tố loạt vụ sản xuất, buôn bán hàng giả quy mô lớn như sữa, thuốc, thực phẩm chức năng mì chính, hạt nêm, dầu ăn... gây bức xúc dư luận. Nguyên nhân chủ yếu là lợi nhuận cao, thủ đoạn tinh vi, người tiêu dùng thiếu nhận thức, trong khi hệ thống giám sát còn lỏng lẻo.

Trung tá Vũ Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an), cho hay từ đầu năm đến nay, riêng về tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, cơ quan công an đã khởi tố 6 vụ án với hơn 104 bị can.

Từ những vụ khởi tố tội phạm sản xuất hàng giả, cơ quan chức năng đã xác định các nhóm thủ đoạn gồm: Các đối tượng lợi dụng cơ chế tự công bố sản phẩm, đăng ký tiêu chuẩn hàm lượng cao nhưng sản xuất không đúng tiêu chuẩn công bố; Các sản phẩm được "thổi phồng" tính năng công dụng, lừa dối người tiêu dùng nhằm mục đích trục lợi.

Bên cạnh đó các đối tượng thành lập nhiều doanh nghiệp, đăng ký tại nhiều địa điểm khác nhau, nhập nguyên liệu, nhà máy sản xuất, đăng ký sản phẩm, truyền thông, phân phối…, hoạt động khép kín để hợp thức, nhằm trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng.

Trung tá Vũ Thanh Tùng - Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an). (Ảnh: T.D/Vietnam+)

“Đặc biệt, các đối tượng có sự câu kết, móc nối với một số cơ quan chức năng, đơn vị liên quan để tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp như cung cấp phiếu kiểm nghiệm khống để hợp thức hóa thủ tục xin công bố sản phẩm. Vừa qua, Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can nguyên là lãnh đạo, cán bộ Cục An toàn Thực phẩm (Bộ Y tế),” Trung tá Vũ Thanh Tùng nói.

Về mặt hàng sữa, trong quá trình điều tra vụ việc gần 600 loại sữa giả, bước đầu Cơ quan điều tra xác định từ tháng 8/2021, nhóm do Vũ Mạnh Cường và Hoàng Mạnh Hà chủ mưu, cầm đầu thành lập Công ty CP Dược quốc tế Rance Pharma (địa chỉ tại phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội) và Công ty CP Dược Dinh dưỡng Hacofood Group (địa chỉ tại phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội) để trực tiếp tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ các sản phẩm sữa bột giả.

Đến nay, đường dây này đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại. Các loại sữa dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai, với các thành phần công bố trên sản phẩm như: Chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó... song thực tế, hoàn toàn không có những chất này. Các bị can đã bỏ một số nguyên liệu đầu vào và thay thế, bổ sung thêm một số chất phụ gia. Cơ quan công an xác định sữa bột có chỉ tiêu chất lượng một số chất đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ điều kiện để xác định là hàng giả.

Ngoài 2 công ty nói trên được lập để tổ chức sản xuất các sản phẩm sữa bột giả, các đối tượng còn liên doanh, liên kết bằng hình thức góp cổ phần với nhiều đối tượng khác thành lập 9 công ty với mục đích để đứng tên hồ sơ công bố các dòng sản phẩm (nhãn thương hiệu sản phẩm) và trực tiếp kinh doanh, phân phối, tiêu thụ các sản phẩm được sản xuất tại nhà máy của Công ty Hacofood và Công ty Rance Pharma. Trong khoảng 4 năm, các đối tượng đã tiêu thụ sữa các loại ra thị trường, mang lại doanh thu khoảng 500 tỷ đồng.

Thuốc giả trà trộn cùng thuốc thật

Với mặt hàng thuốc giả, qua công tác nắm tình hình trên không gian mạng, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện trên địa bàn thành phố Thanh Hóa và một số địa phương khác có một nhóm đối tượng với dấu hiệu nghi vấn sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh với nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi.

Tiến hành lập án đấu tranh, chỉ trong một thời gian ngắn tập trung điều tra, nhà chức trách đã thu thập đầy đủ tài liệu, chứng cứ, đồng thời huy động lực lượng, phối hợp khám xét khẩn cấp 6 địa điểm là nơi sản xuất, làm việc, cất giấu hàng hóa của các đối tượng trên địa bàn thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Vĩnh Phúc, Hưng Yên, An Giang, Đồng Tháp.

Các sản phẩm thuốc giả chủ yếu bán qua mạng và các kênh bán lẻ. (Ảnh: Công an Thanh Hóa)

Các đối tượng khai nhận đã đầu tư dây chuyền, máy móc sản xuất và nghiên cứu các thành phần của thuốc tân dược. Sau đó, đặt mua các nguyên liệu là dược phẩm, dược liệu, thảo mộc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thuê nhân công trộn lẫn nghiền thành bột, sử dụng máy móc đóng thành viên nang, ép vỉ, đóng gói thành phẩm thuốc giả sau đó bán ra thị trường qua các kênh phân phối.

Theo cơ quan công an, một trong những hoạt động phạm tội mới mà các đối tượng sử dụng đó là đối với các loại thuốc chữa bệnh về xương khớp. Theo đó, các đối tượng không làm giả các sản phẩm có sẵn đang lưu hành trên thị trường mà tự đặt ra những tên thuốc cũng như tên công ty có trụ sở ở nước ngoài, chủ yếu là tại Hồng Kông (Trung Quốc), Malaysia, Singapore… nên rất dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, các đối tượng đã thuê kho làm địa điểm sản xuất tại những khu vực vắng người qua lại, ngõ cụt nằm sâu trong hẻm trên địa bàn thành phố Long Xuyên, An Giang, Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội, sau đó thuê công nhân là anh em người nhà hoặc người quen tại các địa phương khác. Quá trình sản xuất, công nhân ăn ở khép kín tại kho xưởng, không giao tiếp với dân cư xung quanh, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình quản lý, kiểm tra và thu thập thông tin, tài liệu.

Trong việc buôn bán các loại thuốc giả ra thị trường, các đối tượng với thủ đoạn tham gia đường dây có sự móc nối, cấu kết chặt chẽ với nhau từ khâu sản xuất đến khâu tìm kiếm kênh phân phối để đưa hàng giả ra thị trường đến tay người tiêu dùng. Dưới vỏ bọc là nhân viên dược sĩ buôn bán thuốc cho các công ty dược, các đối tượng thông qua các trang mạng xã hội… quảng cáo có nguồn thuốc kháng sinh của các công ty chính hãng "tuồn" ra từ nguồn hàng thầu hoặc bán chạy doanh số trái khu vực không xuất được hóa đơn nên giao bán rẻ hơn so với hàng chính hãng.

Đối với các loại "giả mạo" nguồn gốc nước ngoài, các đối tượng giới thiệu đây là hàng "xách tay" nên không có hóa đơn chứng từ kèm theo để lấy lòng tin của người mua hàng. Giai đoạn để tạo dựng lòng tin các đối tượng thường mua thuốc thật trà trộn vào nguồn thuốc giả do các đối tượng sản xuất bán ra thị trường để đối phó với sự kiểm tra của các cơ quan chức năng. Sau đó, khi đã có lượng khách hàng nhất định, các đối tượng chỉ bán những loại thuốc giả tự sản xuất, đa phần khách hàng hướng tới nhóm dược sĩ kinh doanh thuốc tự do tại các chợ thuốc.

Sử dụng phiếu kiểm nghiệm khống

Trong công tác điều tra về đường dây làm thực phẩm chức năng giả, Cơ quan điều tra xác định, cầm đầu đường dây là Nguyễn Năng Mạnh - Giám đốc Công ty MegaPhaco, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần dược phẩm MEDIUSA, trụ sở tại quận Hoàng Mai, Hà Nội và các đối tượng đã thành lập ra các doanh nghiệp từ năm 2015, gồm 6 công ty. Hàng chục tấn thực phẩm chức năng là số hàng hóa mà các đối tượng trong đường dây này đưa đi tẩu tán, tiêu thụ ở Nam Định đã bị lực lượng công an phát hiện và thu giữ. Cơ quan công an còn phát hiện thêm 2 kho hàng thành phẩm khác ở Hà Nội.

Những sản phẩm hàng giả liên quan đến công tác chăm sóc sức khoẻ được lực lượng chức năng thu giữ. (Nguồn: PV/Vietnam+)

Theo cơ quan điều tra, hàng hóa bị thu giữ là do các bị can tự sản xuất. Các đối tượng còn có nhà máy gia công cho các đơn vị khác. Hơn 900 nhãn hiệu thực phẩm bảo vệ sức khỏe được nhóm đối tượng sản xuất, tập trung vào người lớn tuổi, trẻ em và phụ nữ có thai. Nguyên liệu được công ty này công bố nhập khẩu từ Mỹ và các nước châu Âu, nhưng trên thực tế, đa số nguyên liệu được nhập từ Trung Quốc.

Các doanh nghiệp gồm 1 công ty nhập khẩu nguyên liệu, 2 công ty sản xuất, 2 công ty phân phối và 1 công ty bao bì đã được các đối tượng lập ra nhằm hợp thức quy trình từ nhập khẩu đầu vào đến quá trình tiêu thụ thực phẩm chức năng giả trên phạm vi cả nước.

Chỉ tính riêng doanh thu của 1 công ty trong hệ thống 6 doanh nghiệp thuộc đường dây này từ năm 2021 đến nay đã lên tới hơn 800 tỷ đồng. Nhiều đối tượng cầm đầu trong đường dây đều xuất phát là trình dược viên. Phương thức tiêu thụ của các đối tượng chủ yếu qua hệ thống chợ thuốc.

Đối tượng Khúc Minh Vũ - Giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm liên doanh Việt Đức (một trong những mắt xích của vụ án), khai nhận trực tiếp đi gặp các trình dược viên ở tỉnh, nhà thuốc ở tỉnh, hoặc các công ty dược phân phối ở tỉnh để chào hàng, giới thiệu các sản phẩm. Nhằm hợp thức hóa thủ tục công bố về chất lượng sản phẩm, các đối tượng đã sử dụng phiếu kiểm nghiệm khống. Các đối tượng cũng thừa nhận, về chất lượng sản phẩm, có nhiều thành phần chỉ đạt một phần nhỏ so với công bố.

Trên thực tế, các đối tượng làm giả thuốc, sữa và thực phẩm chức năng đã tổ chức một cách chuyên nghiệp, không còn hoạt động nhỏ lẻ mà tổ chức thành mạng lưới chặt chẽ, thành lập các công ty ma, chất lượng giả, giấy chứng nhận giả, quảng cáo online rầm rộ.

Công nghệ sản xuất toàn xô, chậu

Những vụ việc được đưa ra ánh sáng còn khiến dư luận bàng hoàng về công nghệ sản xuất của kẻ gian. Vào giữa tháng 5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Hà Nội đang tạm giữ Phạm Ngọc Tiến, Lương Thị Yến, Nguyễn Văn Đức, Nguyễn Thành Tâm và Nguyễn Hữu Tuấn để điều tra về hành vi Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh.

Đột kích 20 địa điểm liên quan tới dược sĩ Phạm Ngọc Tiến, công an thu khoảng 100.000 hộp, lọ, vỉ thực phẩm chức năng giả mang mác "nhập ngoại" với công thức pha trộn do Tiến "sáng tác." Công an cũng thu nhiều loại máy móc, dây chuyền, nguyên vật liệu để sản xuất hơn 100 tấn thực phẩm chức năng, thiết bị y tế giả, với khoảng hơn 100 mã sản phẩm khác nhau.

Điều gây bất ngờ trong vụ án này không chỉ đến từ số lượng thực phẩm chức năng bị thu giữ mà còn chính từ công nghệ sản xuất ra chúng bằng một quy trình… không tưởng. Tiến dùng kiến thức dược sĩ của mình để tự tạo ra công thức các sản phẩm. Khi mua dược liệu từ các nguồn khác nhau ở trong nước, anh ta giao cho nhân viên không có trình độ, bằng cấp tự phối trộn thành viên nang và đóng gói thành thực phẩm chức năng "nhập ngoại."

Thuốc giả được đựng vào chậu để dưới nền đất (Ảnh: CACC)

Đã có hơn 100 loại thực phẩm chức năng bị làm giả. Các sản phẩm có một điểm chung là đều được dán tem nhãn mác từ nước ngoài. Trên bao bì, các sản phẩm có xuất xứ từ Ấn Độ, Tây Ban Nha, Pháp và nhiều nước khác.

Nhưng theo tài liệu điều tra của cơ quan công an, thực chất các sản phẩm này có nguồn gốc từ một kho xưởng đặt tại huyện Văn Lâm (tỉnh Hưng Yên). Thực phẩm chức năng có tác dụng bổ não, bổ gan, hỗ trợ điều trị các bệnh về xương khớp - vậy mà công nghệ sản xuất chỉ toàn xô, chậu với gáo múc. Nhiều loại bột với đủ màu khác nhau được đựng trong các bao nguyên liệu và trộn theo công thức có sẵn. Quá trình pha trộn nguyên liệu cho một mẻ viên nang mang mác hàng ngoại nhập lại diễn ra trong điều kiện sản xuất mất vệ sinh. Với tốc độ của cỗ máy sản xuất tự động, chỉ trong vòng vài phút đồng hồ, đã có hàng nghìn viên nang được ra lò… Qua dây chuyền đóng vỉ lập tức sẽ được gắn mác hàng nhập khẩu từ nhiều quốc gia khác nhau.

Đại úy Nguyễn Duy Tuấn Minh - Đội trưởng Đội 7 - Phòng Cảnh sát Kinh tế - Công an Thành phố Hà Nội cho biết thực tế người tiêu dùng nhìn thấy các thực phẩm chức năng có dán nhãn nước ngoài, từ nước ngoài nhập về là đã có sự yên tâm. Các đối tượng lợi dụng việc ấy tạo niềm tin cho người dân để thực hiện các hành vi vi phạm.

Các vụ án bị phanh phui trong thời gian cho thấy sự xuống cấp đạo đức nghiêm trọng trong một bộ phận doanh nhân, những kẻ coi sức khỏe cộng đồng như món hàng để kinh doanh lừa gạt nhằm kiếm lời, trục lợi bất chính. Đáng lưu ý, các đối tượng vận hành một cỗ máy làm giả trơn tru, kiếm lời bất chính trên sức khỏe và niềm tin của hàng triệu con người…/.

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/niem-tin-bi-dau-doc-hang-gia-len-loi-tu-nha-thuoc-toi-benh-vien-post1041415.vnp