Ontdek de wereld om jezelf te vinden

Boekvertaling en reizen lijken twee activiteiten die los van elkaar staan, zelfs tegengesteld van aard. Vanuit het perspectief van vertaler Tong Lien Anh zijn het echter reizen van wederzijdse verzorging, waarbij mensen voortdurend kennis opdoen en een leven leiden dat rijk is aan ervaring en geest.

Tong Lien Anh op reis om het noordelijkste deel van de Verenigde Staten te ervaren en verkennen. (Foto: NVCC)

Boekvertaling - Stille Reis

Wat bracht je tot het vertalen van boeken en wat vind je het meest uitdagend en interessant aan het vertalen van boeken?

Ik ben geboren en getogen in een bergachtig gebied. Mijn gigantische studeerkamer was de hemel, de aarde, de sterrenhemel in de zomernachten; mijn gigantische boek bestond uit de gedichten en verhalen die verteld werden in de herinneringen van mijn vader. Toen ik begon te lezen, was ik gefascineerd door alles wat met woorden te maken had.

Voor mij is het vertalen van boeken een vorm van diepgaand lezen om de kern van een werk te doorgronden. Het enige verschil is dat ik nu niet alleen voor mezelf lees, maar ook voor duizenden en tienduizenden lezers.

Dat dwong me van een 'beloningslezer' tot een meer verantwoordelijke, toegewijde en volhardende lezer van het werk. Het is ook een emotioneel avontuur in de wereld van woorden, maar boeken vertalen is een stil avontuur dat je vaak alleen moet beleven en moet accepteren om de eenzaamheid onder ogen te zien.

Mark Twain heeft een prachtige spreuk over taal: "Het verschil tussen het juiste woord en het bijna juiste woord is echt heel groot, het is het verschil tussen de bliksem en de vuurvlieg."

Vertalen is een uitdagende klus omdat het niet alleen taalvaardigheid vereist, maar ook een diepgaand begrip van het werk, gevoeligheid en verbondenheid met het werk. Het verfijnen van de tekst is vaak het meest tijdrovend en "pijnlijk". Soms ben ik wekenlang bezig met het vertalen van een woord of een term en ben ik nog steeds niet tevreden. Er zijn passages die ik blijf hervertalen wanneer het boek voor de eerste of tweede keer wordt herdrukt... maar waar ik nog steeds niet tevreden over ben.

Het meest recente boek dat ik vertaalde, was tijdens een zakenreis door het noordwesten, de Centrale Hooglanden en Centraal-Vietnam. Elke dag zette ik mijn wekker om 4 uur 's ochtends om twee uur te kunnen vertalen voordat ik honderden kilometers naar de dorpen zou reizen.

Deze ervaring heeft mij geholpen mijn doorzettingsvermogen en geduld te vergroten en mijn motivatie te voeden om voortdurend te leren mijn eigen grenzen te overwinnen.

Ontdek de wereld om jezelf te vinden

Verplaatsing - Een levendige reis

Zoals je al zei, vereist het vertalen van boeken stilte, hoge concentratie en is het relatief eenzaam. Maar je bent iemand die veel reist en je hebt net verteld over je reis van "reizen en vertalen" van je meest recente boek. Wat maakt dat je zo van reizen houdt en hoe verhoudt dat zich tot het lezen en vertalen van boeken?

Ik zie mezelf als een rivier waarvan het leven in het hart wordt gekoesterd, of alle rijkdom die aan beide oevers groeit, wordt verkregen dankzij het vrijmaken van de stroom. Voor mij is verhuizen niet alleen een kwestie van ver weggaan, van een andere locatie op de geografische kaart, maar ook een manier om mezelf onder te dompelen en op de meest levendige en directe manier te interacteren met de kennis en schoonheid van de natuur, cultuur, maatschappij, mensen...

Ik ben dankbaar voor mijn werk, dat me de mogelijkheid geeft om de zee in te stromen. Tot nu toe heb ik bijna 30 landen en gebieden over de hele wereld bezocht. 2023 was een heel bijzonder jaar, ik heb onvergetelijke ervaringen gehad toen ik voet zette op vier continenten en twee keer door het land reisde. Dit waren reizen die alle fysieke grenzen, beperkte perceptiekaders en overtuigingen die ik mezelf had opgelegd, doorbraken.

Het boek "Levenslang Leren" van Peter Hollins, vertaald door Tong Lien Anh en Le Anh Thu, werd een maand na de officiële release twee keer herdrukt. Het boek werd door VTV-lezers genomineerd als een van de tien boeken die je niet mag missen.

Tijdens mijn reizen kan ik de dingen in de boeken aanraken, voelen, ruiken, vasthouden, grijpen, zien, begrijpen en testen... Ik geloof dat iemand die boeken over Israël heeft gelezen of vertaald, bij het aanraken van de Klaagmuur in het heilige land zeker een sterke vibratie zal ervaren die totaal anders is dan bij een reiziger die dit land alleen maar bezoekt. Evenzo zal iemand die gepassioneerd is door het werk van Jack London overlopen van emotie wanneer hij midden in een wilde maanverlichte nacht in het verre noorden van Amerika woont en dat ongerepte licht ziet schijnen op de bevroren rivieren en meren, omringd door stille witte sneeuwbossen.

Soms zijn de mooiste momenten in het leven de momenten waarop we zien wat we in onze kindertijd lazen en fantaseerden, of wanneer de wildste jeugddromen plotseling zo dichtbij komen dat we ze kunnen aanraken en grijpen. Dat is het onvergelijkbare geluk van iemand die leest, boeken vertaalt, ervaringen opdoet en zich volledig in dit leven verdiept.

Tong Lien Anh tijdens een bezoek aan een cursus over de bestrijding van analfabetisme in het dorp Phong, provincie Nghe An. (Foto: NVCC)

Avontuur en het droomleven

Wat is volgens jou de betekenis van lezen, vertalen en reizen voor de leerreis van elk individu, zodat ze zichzelf kunnen vinden en het leven kunnen leiden dat ze willen?

In het boek Lifelong Learning van Peter Hollins staat een zin die ik erg mooi vind: "Het enorme, nog onontgonnen gebied van de menselijke ervaring, dat zich buiten de nauwe grenzen van formele scholen bevindt, is het belangrijkste gebied van onderwijs."

Lezen is de basis van zelfstudie, de eerste stap in een levenslang leertraject. Boeken vertalen, een stap verder, is een manier van lezen en 'verslaggeven', waarbij je wat je leest met veel mensen deelt. Maar daar blijft het niet bij. Door voortdurend die ervaringen te ervaren en je er volledig in te verdiepen, kun je de enorme kennis die je opdoet door te lezen en te vertalen, verbinden met de praktijk.

Lezen, vertalen en reizen zijn voor mij dan ook reizen die elkaar voortzetten, verweven, verrijken en voeden. Op die reis zal ieder van ons de wereld buiten en in onszelf op de meest diepgaande, volledige en complete manier ontdekken.

Mevrouw Tong Lien Anh is een expert op het gebied van volwasseneneducatie en levenslang leren. Ze studeerde cum laude af aan de Master of Education aan de Monash University met een volledige beurs van de Australische overheid en ontving tweemaal de UNESCO Lifelong Learning Scholarship.

Zij is een expert/consultant voor organisaties zoals UNESCO, DVV International, SEAMEO CELLL... Tijdens haar 10 jaar durende werk bij het Ministerie van Onderwijs en Opleiding was zij verantwoordelijk voor projecten en programma's om levenslang leren te bevorderen en een lerende samenleving in Vietnam op te bouwen.

Tong Lien Anh is auteur en spreker van honderden artikelen, tv-programma's en talkshows ter promotie van lezen en leren in Vietnam. Ze is de vertaler van verschillende bestsellers, zoals: Profit Zone (2009), Mergers and Acquisitions (2010), Online Marketing in the Digital Age (2011), Where to Poop (2020) en Lifelong Learning (2023).

Bron: https://baoquocte.vn/tong-lien-anh-kham-pha-the-gioi-de-tim-ra-chinh-minh-260158.html