Związek jest „zawieszony w stanie równowagi”.

Istnieje ryzyko eskalacji wojny handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską (UE), co może skutkować powszechną inflacją po obu stronach Atlantyku, zwłaszcza że ceny stabilizują się po długim okresie wysokich wzrostów.

Relacje gospodarcze między USA a Unią Europejską stanowią jedno z najważniejszych „ogniw” na świecie. (Źródło: Centre for Europe Reform)

Taką ocenę sytuacji przedstawiło Centrum Strategicznych Studiów Międzynarodowych (CSIS) – niezależny instytut badawczy z siedzibą w Waszyngtonie – w odniesieniu do relacji między USA i Unią Europejską przed wyborami prezydenckimi w USA, które odbędą się 5 listopada.

Gotowy do odwetu

Według CSIS, stosunki gospodarcze między USA a UE są jednym z najważniejszych „ogniw” na świecie , choć w przeszłości często brakowało im głębi i bywały napięte. Jednak dzięki wzmożonemu naciskowi na bezpieczeństwo ekonomiczne, potrzebie współpracy politycznej w odniesieniu do Chin oraz konfliktowi na Ukrainie, sytuacja pod rządami prezydenta Bidena uległa znaczącej zmianie, sprzyjając bezprecedensowemu poziomowi spójności w relacjach USA-UE.

Według raportu CSIS, transatlantyckie stosunki gospodarcze mają kluczowe znaczenie zarówno dla Waszyngtonu, jak i Brukseli, z największym na świecie wolumenem dwustronnej wymiany handlowej i inwestycji. Stany Zjednoczone są największym partnerem handlowym UE, odpowiadając za jedną piątą unijnego eksportu w 2023 roku, a także są największym odbiorcą inwestycji w Unii, z udziałem 55% całkowitych inwestycji.

Tymczasem całkowite inwestycje USA w UE są czterokrotnie wyższe niż w regionie Azji i Pacyfiku , a bezpośrednie inwestycje UE w USA są dziesięciokrotnie wyższe niż łączne inwestycje w Indiach i Chinach. Stany Zjednoczone stały się kluczowym dostawcą energii dla gospodarki UE, szczególnie w imporcie skroplonego gazu ziemnego (LNG), który stanowi 50% dostaw do Europy od czasu rozpoczęcia przez Rosję specjalnej operacji wojskowej na Ukrainie.

Stany Zjednoczone stały się jednym z największych dostawców LNG do Europy. (Źródło: Reuters)

Po ponownym wyborze na stanowisko przewodniczącej Komisji Europejskiej (KE) Ursula von der Leyen toruje drogę nowej erze w Brukseli, charakteryzującej się wzrostem globalnego protekcjonizmu i wykorzystywaniem zależności gospodarczej jako broni.

Wytyczne polityczne KE na kadencję 2024-2029 wyraźnie wskazują, że bezpieczeństwo gospodarcze jest pierwszym filarem jej agendy zagranicznej polityki gospodarczej. Obecnie głównym celem nie jest już rozwijanie wolnego handlu, co stanowi istotną zmianę w stosunku do poprzedniej kadencji von der Leyen, a także w stosunku do tradycyjnych celów polityki handlowej KE.

Komisja Europejska wzmocniła swój arsenał środków obrony handlowej, na przykład poprzez stworzenie narzędzia anty-przymusowego, które umożliwia odwet wobec krajów stosujących „szantaż ekonomiczny” wobec wielu członków UE. Mając łatwą reelekcję, von der Leyen prawdopodobnie wykorzysta swoją władzę, aby przeciwdziałać wszelkim naciskom handlowym ze strony Stanów Zjednoczonych, zwłaszcza za rządów Donalda Trumpa.

Po ponownym wyborze na stanowisko przewodniczącej Komisji Europejskiej (KE) Ursula von der Leyen toruje drogę nowej erze w Brukseli. (Źródło: CEPA)

Co więcej, druga kadencja Trumpa może doprowadzić do wojny handlowej między USA a Unią Europejską. Były prezydent USA oświadczył, że cła będą kluczowym elementem jego strategii handlowej „America First”.

W niedawnym wpisie w mediach społecznościowych Trump zasugerował, że jeśli powróci do Białego Domu, rzuci wyzwanie brukselskiej polityce wolnego handlu.

„Znam Unię Europejską bardzo dobrze. Bardzo korzystają ze Stanów Zjednoczonych w dziedzinie handlu” – podkreślił Trump.

Co więcej, według ekspertów CSIS, propozycja Trumpa, aby nałożyć 10% cło na cały import do USA, stanowi poważne ryzyko dla gospodarki UE. Cła, które były prezydent nałożył w 2018 roku na europejską stal (25%) i aluminium (10%), mogą zostać ponownie nałożone. Środki te zostały wcześniej zawieszone przez administrację Bidena do marca 2025 roku. Trump wielokrotnie groził nałożeniem ceł na importowane z UE samochody, które są politycznie wrażliwą branżą dla Niemiec.

Robert Lighthizer, były czołowy urzędnik ds. handlu w administracji Trumpa, prawdopodobnie obejmie wiele kluczowych funkcji w drugiej kadencji i oczekuje się, że będzie realizował szereg polityk zakłócających porządek handlowy. Istniejące konflikty handlowe, takie jak spór o dotacje między Airbusem a Boeingiem, cła na aluminium i stal oraz europejskie podatki cyfrowe, mogą zostać wykorzystane do wywierania presji na Brukselę i skłonienia jej do ustępstw.

„Zagrożenie dla obu brzegów”

CSIS podkreśliło, że wybory w USA miały znaczący wpływ na UE. Unia odpowie na cła Trumpa własną polityką celną. Ten krok jest podobny do tego, który UE podjęła w pierwszej kadencji byłego prezydenta, nakładając cła na Harley Davidson i amerykańską whisky.

Wojna handlowa między USA a UE mogłaby zaostrzyć się i z pewnością doprowadziłaby do inflacji po obu stronach Atlantyku, zwłaszcza w czasie, gdy ceny stabilizują się po długim okresie wysokich wzrostów. Dlatego zdolność UE do wyrządzenia znacznych szkód gospodarce USA pomogłaby sojuszowi powstrzymać Trumpa przed eskalacją wojny handlowej.

Bruksela z pewnością nie będzie zaskoczona. Komisja Europejska powołała grupę zadaniową, która ma przygotować się na zmiany w polityce po wyborach w USA, w szczególności w odpowiedzi na wysokie cła i możliwość wystąpienia Waszyngtonu z NATO.

Jesienią 2024 roku Komisja zacieśni współpracę z rządami państw UE, dzieląc się wiedzą na temat potencjalnych zagrożeń dla UE i sposobów ich ograniczania. Jednym z priorytetów KE jest opracowanie planu komunikacji w odpowiedzi na istotne zmiany w polityce USA wobec Europy, takie jak żądanie, aby państwa UE wzięły na siebie większą odpowiedzialność za finansowanie obronności Ukrainy.

Europejskie firmy mogłyby skorzystać, gdyby Trump wyeliminował dotacje do kont emerytalnych IRA, które faworyzują amerykańskich producentów kosztem europejskich przedsiębiorstw. (Źródło: Bloomberg)

Co więcej, kwestie klimatyczne są również przedmiotem sporu między obiema stronami. Trump zajął nieprzyjazne stanowisko wobec Porozumienia Paryskiego i Ustawy o Redukcji Inflacji (IRA), co może wywołać falę niechęci i nastrojów antyamerykańskich w Europie, szczególnie wśród młodych ludzi, którzy są na pierwszej linii frontu działań na rzecz klimatu. Europejskie firmy mogłyby jednak skorzystać na zniesieniu przez Trumpa subsydiów w ramach IRA, które faworyzują amerykańskich producentów kosztem europejskich przedsiębiorstw.

Według CSIS, podczas gdy UE dąży do budowania jednolitego stanowiska z USA, druga kadencja byłego prezydenta Trumpa mogłaby wykorzystać jego wpływy do wywierania presji na niektóre państwa UE, uniemożliwiając zdecydowaną reakcję bloku. Animozja w stosunkach między USA a UE utrudniłaby budowanie wspólnej transatlantyckiej pozycji gospodarczej wobec Chin.

Z kolei administracja Kamali Harris ma zamiar dalej zacieśniać relacje USA-UE i unikać konfliktów handlowych. Harris, podobnie jak Biden, nie chce, aby przeszłe problemy handlowe wpłynęły na te relacje. Dlatego kwestie sporne, takie jak spór Boeing-Airbus czy cła na stal i aluminium, będą nadal odkładane na później lub poważnie rozpatrywane.

Jest wysoce prawdopodobne, że Rada ds. Handlu i Technologii UE-USA (TTC) będzie nadal funkcjonować, ułatwiając kontakty między kluczowymi urzędnikami i zapewniając większe możliwości współpracy w zakresie technologii energii odnawialnej, kluczowych łańcuchów dostaw i regulacji technologicznych między obiema stronami. Administracja Harrisa zacieśni współpracę z UE w kwestiach związanych z Chinami i bezpieczeństwem gospodarczym.

Niezależnie od tego, kto wygra wyścig o fotel w Białym Domu, do stycznia 2025 r. kolejna administracja będzie musiała wzmocnić kluczowe relacje w ramach porządku gospodarczego między USA i Unią Europejską (źródło: Getty).

CSIS twierdzi, że niezależnie od tego, kto wygra wybory prezydenckie w USA, do stycznia 2025 roku kolejna administracja będzie musiała wzmocnić tę kluczową relację w ramach globalnego porządku gospodarczego. Wojna handlowa między USA a UE zaszkodziłaby tylko obu stronom, przynosząc korzyści Chinom. Zamiast tego, relacje między USA a UE powinny być nadal wzmacniane w oparciu o postępy w TTC, przy jednoczesnym zacieśnianiu współpracy w zakresie bezpieczeństwa gospodarczego, zielonej gospodarki, odbudowy Ukrainy, polityki sankcji, subsydiów i dyskryminacyjnej polityki handlowej Chin.

Podsumowując, relacje gospodarcze między USA a UE odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu globalnego porządku gospodarczego. Niezależnie od wyniku wyborów w USA, obie strony muszą zacieśnić współpracę, aby uniknąć wzajemnie szkodliwej wojny handlowej, jednocześnie kontynuując rozwiązywanie globalnych wyzwań, takich jak bezpieczeństwo gospodarcze, odbudowa Ukrainy i konkurencja z drugą co do wielkości gospodarką świata. Stabilne relacje transatlantyckie przyniosą korzyści obu stronom i przyczynią się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego na świecie.

Źródło: https://baoquocte.vn/my-eu-moi-quan-he-lo-lung-trong-su-can-bang-290885.html