S-400 Triumph - Khi tên lửa phòng không trở thành vũ khí tấn công

Mới đây, tạp chí National Defense nhận định hệ thống S-400 Triumph của Nga có tính năng vượt trội các đối thủ về khả năng cơ động, đa nhiệm và hiệu quả chiến đấu.

Điều này hoàn toàn hợp lý khi trong thế giới vũ khí phòng không hiện đại, ít có hệ thống nào tạo ra nhiều tranh cãi và sự nể trọng như S-400 Triumph của Nga (tên mã NATO là SA-21 Growler). Được giới chuyên gia phương Tây đánh giá là một trong những tổ hợp phòng không di động nguy hiểm nhất thế giới, S-400 không chỉ là một lá chắn thép mà còn là một "sát thủ" đa năng, có khả năng định hình lại cục diện tác chiến đường không ở bất kỳ nơi nào nó hiện diện. Những gì diễn ra tại Ukraine và các sự kiện gần đây ở Ấn Độ càng làm nổi bật vai trò phức tạp và đáng gờm của hệ thống này.

Khác với nhiều hệ thống phòng không phương Tây thường được chuyên môn hóa cho một nhiệm vụ cụ thể, S-400 được thiết kế theo triết lý "tất cả trong một". Nó là một tổ hợp phòng không - phòng thủ tên lửa tích hợp, có khả năng đối phó với một dải mục tiêu cực rộng, từ máy bay chiến đấu tàng hình, máy bay ném bom chiến lược, máy bay cảnh báo sớm (AWACS), tên lửa hành trình, cho đến tên lửa đạn đạo chiến thuật.

Hệ thống S-400 Triumph đã minh chứng khả năng hoạt động hiệu quả trong chiến đấu. Ảnh: RIAN

Sức mạnh của S-400 nằm ở cấu trúc module và khả năng kết hợp nhiều loại đạn tên lửa khác nhau trên cùng một bệ phóng. Một tiểu đoàn S-400 tiêu chuẩn bao gồm: Radar chỉ huy và điều khiển 91N6E với vai trò "bộ não" của hệ thống, có khả năng giám sát không phận ở phạm vi lên tới 600 km. Radar điều khiển hỏa lực đa năng 92N6E là "mắt thần" có thể theo dõi và dẫn bắn đồng thời hàng chục mục tiêu. Bệ phóng tự hành thường là xe 5P85TE2 hoặc 5P85SE2, mỗi xe mang 4 ống phóng.

Điểm đặc biệt nữa chính là hệ thống S-400 có thể triển khai cùng lúc các loại tên lửa với tầm bắn và độ cao khác nhau, tạo ra một mạng lưới phòng thủ nhiều lớp không có kẽ hở. Lớp tầm cực xa (400 km): Tên lửa 40N6E, được thiết kế để tiêu diệt các mục tiêu giá trị cao như máy bay AWACS, máy bay trinh sát, máy bay tác chiến điện tử từ khoảng cách an toàn. Đây là "cánh tay" vươn xa nhất, có khả năng tấn công các mục tiêu bay thấp nhờ quỹ đạo đạn đạo đặc biệt.

Lớp tầm xa (250 km): Tên lửa 48N6E3/DM, "xương sống" của hệ thống, dùng để đánh chặn máy bay, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo. Lớp tầm trung (120 km): Tên lửa 9M96E2, có độ cơ động cực cao, chuyên dùng để tiêu diệt các mục tiêu bay lắt léo như tên lửa hành trình bay bám địa hình hoặc máy bay chiến đấu đang cơ động. Lớp tầm gần (40 km): Tên lửa 9M96E, phiên bản tầm ngắn hơn của 9M96E2, dùng để tự vệ và đánh chặn các mối đe dọa ở cự ly gần.

Sự kết hợp này cho phép hệ thống S-400 vừa có thể "săn" các mục tiêu chiến lược ở xa, vừa có thể tự bảo vệ mình trước các đòn tấn công ồ ạt, một khả năng mà nhiều chuyên gia phương Tây cho rằng hệ thống Patriot của Mỹ không có được sự linh hoạt tương đương.

Tạp chí The National Interest và nhiều nhà phân tích quân sự quốc tế thường xuyên đặt hệ thống S-400 với các đối thủ lên bàn cân. Đặc biệt trong các cuộc xung đột có sự tham gia của hệ thống S-400 mới đây.

Tại Ấn Độ, trong cuộc xung đột với Pakistan gần đây, S-400 được cho là đạt hiệu quả tác chiến rất cao. Chính vì thế, Ấn Độ đã không ngại chi ra hàng tỷ USD để mua sắm thêm loại vũ khí phòng không-phòng thủ tên lửa đa năng này.

S-400 đang nhận được sự quan tâm từ nhiều quốc gia trên thế giới. Ảnh: Topwar

Tại Ukraine, vai trò của S-400 trở nên phức tạp và đa chiều hơn. Nó đóng vai trò như vũ khí thiết lập “vùng cấm bay” hạn chế khả năng hoạt động của Không quân Ukraine trên tiền tuyến. Tầm bắn xa của nó cho phép Nga kiểm soát một phần lớn không phận Ukraine mà không cần đưa S-400 áp sát tiền tuyến. Cùng với đó, cũng có thông tin về việc Nga sử dụng các hệ thống S-300 và S-400 cho nhiệm vụ tấn công mặt đất, vốn không phải là nhiệm vụ thế mạnh của tên lửa phòng không.

S-400 Triumph không chỉ là một hệ thống phòng không đơn thuần mà là một tổ hợp phòng thủ đa tầng, đa năng, có khả năng thích ứng với nhiều kịch bản tác chiến. Nó chính là loại vũ khí phòng thủ, nhưng khả năng răn đe không kém gì vũ khí tấn công.

Nguồn: https://congthuong.vn/s-400-triumph-khi-ten-lua-phong-khong-tro-thanh-vu-khi-tan-cong-433971.html