Sau bão số 5, nhà màng, nhà lưới ở Nghệ An hư hỏng nặng, nông dân thiệt hại hàng tỷ đồng

Bão số 5 đổ bộ vào Nghệ An đã khiến hàng loạt mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao bằng nhà màng, nhà lưới bị đổ sập, tốc mái. Dưa lưới, rau màu ngập úng, hư hỏng, gây thiệt hại hàng tỷ đồng, đặt ra thách thức lớn cho hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong bối cảnh thiên tai ngày càng cực đoan.

Báo Nghệ An•26/08/2025

Hàng tỷ đồng tan theo bão

Nhà màng của HTX Hưng Long bị bão tàn phá nặng nề. Ảnh: T.P

Sáng 26/8, trên cánh đồng xã Thần Lĩnh, nhiều người không khỏi xót xa trước cảnh nhà lưới 5.000m² của Hợp tác xã Hưng Long tan hoang. Hơn 10.000 gốc dưa lưới đang vào vụ thu hoạch thì bão ập đến, quần thảo suốt đêm, khiến mái lưới tốc toàn bộ, khung sắt nghiêng ngả, nước ngập trắng xóa. Cây bị gió quật ngã, quả rụng la liệt.

Ông Bùi Đình Hội - Giám đốc Hợp tác xã Hưng Long cho biết: “Trước bão, chúng tôi đã tỉa lá, chằng chống nhà màng, mua tăng đơ, cáp về neo giữ, nhưng gió mạnh, thời gian kéo dài khiến tất cả sụp đổ. Giờ chỉ mong tiêu thụ nhanh số dưa đã chín, vớt vát được chút nào hay chút đó. Riêng số dưa non vừa thụ phấn coi như mất trắng”.

tan nát — Những vườn dưa đến kỳ thu hoạch rũ, rụng hết quả. Ảnh: T.P

Theo tính toán, tổng sản lượng dưa lưới của HTX khoảng 20 tấn, trong đó 4 tấn đáng lẽ được thu hoạch ngay sau bão, 2 tấn vào Rằm tháng Bảy, 2 tấn đầu tháng Tám âm lịch và 2.500 gốc đang thụ phấn. Cơn bão đã khiến toàn bộ kế hoạch sản xuất đổ vỡ, ước thiệt hại lên tới 1 tỷ đồng.

Mặc dù đã thực hiện nhiều biện pháp phòng chống, song sau một đêm bão đổ bộ, anh Lê Cảnh Hiếu ở xã Đại Huệ thất thần khi toàn bộ 4.000m² nhà màng trị giá hàng tỷ đồng bị quật đổ. Khung sắt, màng lưới chất đống, đè lên những luống dưa chín chuẩn bị thu hoạch. “Dưa đã đến kỳ cắt bán thì dập nát cả. Bao năm tích góp, dồn vốn đầu tư vào nhà lưới để làm nông nghiệp sạch, vậy mà chỉ sau một đêm bão, coi như trắng tay”, anh Hiếu nghẹn ngào nói.

dưa lưới — Thu hoạch dưa bán chạy, vớt vát vốn, công sức bỏ ra. Ảnh: T.P

Không riêng gì HTX Hưng Long hay anh Hiếu, gia đình anh Nguyễn Kim Nam ở xã Đại Huệ cũng rơi vào cảnh điêu đứng. Hai khu nhà màng 3.000m² ở Đại Huệ và Hùng Tiến bị gió thổi tốc màng, lưới, khung sắt méo mó. Toàn bộ rau bị dập nát, diện tích dưa lưới rụng quả hàng loạt.

“Màng lưới rách hết, không thể sử dụng; khung sắt méo, lệch buộc phải cắt ra hàn lại mới có thể dựng lại. Thiệt hại vài trăm triệu đồng”, anh Nam chia sẻ.

Hướng đi nào cho nông nghiệp công nghệ cao?

bna_mang-3(1).jpg — Nhà màng, nhà lưới đầu tư tốn kém. Ảnh: T.P

Nhà màng, nhà lưới được xem là giải pháp đột phá trong sản xuất nông nghiệp sạch, giúp kiểm soát sâu bệnh, hạn chế rủi ro từ mưa nắng, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Nhiều năm qua, Nghệ An đã khuyến khích phát triển mô hình này, gần 50 héc-ta nhà lưới, nhà màng được xây dựng tại nhiều địa phương trong tỉnh…

Tuy nhiên, bão số 5 đã bộc lộ hạn chế lớn nhất của loại hình sản xuất này: dễ tổn thương trước thiên tai khắc nghiệt. Khi gió bão đạt cấp 10-12, những lớp màng ni lông, khung sắt dù có chằng chống cũng khó chống đỡ. Bà con bỏ ra cả tỷ đồng dựng nhà màng, nhưng chỉ một đêm bão có thể biến tất cả thành đống sắt vụn.

bna_rach-tua-ba53788638e04abdb8166a3e39f401f8(1).jpg — Chỉ một cơn giông lốc, nhà màng tốc mái, thiệt hại hàng trăm triệu. Ảnh: T.P

Theo nhiều nông dân, cái khó hiện nay là chi phí đầu tư quá lớn, trong khi chưa có giải pháp kỹ thuật nào đủ vững chắc để bảo vệ trước những cơn bão mạnh. Một số mô hình sử dụng khung thép kiên cố, móng chôn sâu, lưới chắn gió, nhưng vẫn bị tốc mái, sập giàn. Nhiều hộ cho rằng, rủi ro thiên tai khiến họ chùn bước, không dám tiếp tục mở rộng quy mô.

Ngoài ra, thiệt hại không chỉ nằm ở cơ sở vật chất, mà còn ở cây trồng, thời vụ và thị trường. Khi nhà màng sập, hàng chục tấn dưa, rau màu bị dập nát, bà con buộc phải bán tháo, bán non, thậm chí “kêu gọi giải cứu” để vớt vát phần nào. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, cũng như uy tín sản phẩm nông sản sạch trên thị trường.

Một nhà màng ở xã Đại Huệ tan tác sau bão số 5. Ảnh: T.P

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, tần suất bão mạnh, mưa lớn dồn dập, mô hình nông nghiệp công nghệ cao ở Nghệ An đứng trước bài toán khó: Làm sao vừa phát triển bền vững, vừa thích ứng với rủi ro thiên tai?

Thực tế cho thấy, đầu tư nhà màng, nhà lưới ở Nghệ An hiện nay phần lớn dựa vào vốn tự có của hộ dân, HTX, chưa có cơ chế hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp, cũng chưa có chính sách tín dụng đặc thù để giảm rủi ro. Khi thiên tai ập đến, bà con hầu như phải tự gánh chịu. Nhiều ý kiến cho rằng, để phát triển bền vững, cần có các giải pháp đồng bộ: Từ hỗ trợ nghiên cứu, áp dụng vật liệu mới chống chịu gió bão; hướng dẫn kỹ thuật chằng chống, thiết kế nhà màng phù hợp điều kiện miền Trung; đến chính sách bảo hiểm rủi ro, tín dụng ưu đãi để người dân có điểm tựa khi thiên tai gây thiệt hại.