Tự viết - tự hát: Xu hướng mới trong giới nghệ sĩ

Nếu như trước đây, ca sĩ thường gắn liền với những nhạc sĩ “ruột” để có ca khúc phù hợp, thì nay, xu hướng tự sáng tác - tự hát đang trở thành một dòng chảy mạnh mẽ trong âm nhạc Việt. Ở Nghệ An, phong trào này không chỉ lan tỏa trong giới trẻ mà còn tạo nên những dấu ấn nghệ thuật sâu sắc, từ những nghệ sĩ chuyên nghiệp đến những gương mặt đang dần khẳng định tên tuổi.

Dấu ấn từ những nghệ sĩ xứ Nghệ

NSND Phương Thảo là một trong những nghệ sĩ đi đầu trong trào lưu “tự hát nhạc của mình” ở Nghệ An. Ca khúc "Mơ duyên" - tác phẩm của chị từng gây tiếng vang lớn khi được biểu diễn trong chương trình Con đường âm nhạc do VTV tổ chức. Trên nền chất liệu dân ca Bắc bộ, "Mơ duyên" là sự hòa quyện giữa ca từ mượt mà và lối hát tinh tế, thể hiện rõ bản lĩnh sáng tạo của một nghệ sĩ dày dặn kinh nghiệm.

Ca khúc Chàng Vinh quy được biểu diễn trong liveshow Mơ duyên. Ảnh: NVCC

Từ thành công đó, Phương Thảo tiếp tục khẳng định tên tuổi với loạt ca khúc mang âm hưởng dân gian đương đại như "Trai quê tôi", "Gái Nghệ", "Chàng vinh quy", "Bay giữa dòng Lam"… Mỗi bài hát không chỉ phản ánh vẻ đẹp văn hóa xứ Nghệ mà còn chất chứa tâm hồn người con quê hương. Đặc biệt, ca khúc "Bay giữa dòng Lam" do chị sáng tác và nghệ sĩ Thanh Hải (Trung tâm Nghệ thuật truyền thống Nghệ An) trình bày đã giành Huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn quốc - minh chứng rõ nét cho sức sống của dòng nhạc dân gian khi được làm mới bằng hơi thở đương đại. NSND Phương Thảo từng nói: “Tôi viết nhạc không phải để chứng minh điều gì, mà để kể những câu chuyện của người Nghệ bằng âm nhạc. Khi hát sáng tác của chính mình, cảm xúc luôn trọn vẹn hơn, vì đó là tiếng lòng”.

Ca sĩ Lô Thế Anh hát ca khúc "Tương tư nàng ví, giặm" trong buổi họp báo ra mắt MV cùng tên. Ảnh: Đậu Đình Sơn

Không chỉ có Phương Thảo, ca sĩ Lô Thế Anh - người con của Tương Dương cũng là gương mặt tiêu biểu của phong trào này. Anh được khán giả biết đến với chất giọng khỏe khoắn, pha rock nhưng đậm tình quê. Ca khúc "Yên Hòa quê tôi" sáng tác và thể hiện bởi chính anh nhanh chóng trở thành “bài hát nằm lòng” của người dân miền Tây Nghệ An. Bài hát dung dị, được phát triển trên làn điệu dân ca Thái, mang giai điệu mộc mạc mà sâu lắng, đạt hàng triệu lượt xem trên YouTube. Sau đó, anh tiếp tục ra mắt các ca khúc tự sáng tác như "Tương tư nàng ví, giặm", "Về hội lăm vông", khẳng định bản lĩnh của một nghệ sĩ dân tộc biết dung hòa giữa truyền thống và hiện đại.

Ca sĩ Lô Thế Anh tại buổi ra mắt MV. Ảnh: Đậu Đình Sơn

Không chỉ các nghệ sĩ trong tỉnh, Phan Mạnh Quỳnh - nhạc sĩ, ca sĩ quê Diễn Vạn, huyện Diễn Châu, nay là xã Đức Châu cũng là gương mặt tiêu biểu cho làn sóng “tự viết, tự hát”. Anh được xem như người mở đường cho dòng nhạc tự sự với loạt ca khúc đình đám: "Có chàng trai viết lên cây", "Nước ngoài", "Sau lời từ khước", "Từ đó", "Gặp gỡ, yêu đương và được bên em".

Điều đáng nói, phần lớn các bài hát của anh đều do chính mình thể hiện, mang đậm phong vị dân gian đương đại pha chất điện ảnh. Nhiều tác phẩm trở thành nhạc phim nổi tiếng, tạo nên “hiệu ứng Phan Mạnh Quỳnh” trong đời sống âm nhạc Việt. Giọng hát khàn đặc trưng, ca từ tinh tế, cách phối khí hiện đại khiến anh được xem là “người kể chuyện bằng âm nhạc” của thế hệ mới.

Nhìn rộng ra, việc các nghệ sĩ xứ Nghệ tự hát ca khúc của mình không chỉ là xu hướng sáng tạo, mà còn là hành trình gìn giữ bản sắc văn hóa vùng miền, góp phần làm giàu thêm “bản đồ âm nhạc Việt”. Nhạc sĩ Trần Quốc Chung - Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật truyền thống tỉnh nhận xét: “Việc ca sĩ tự sáng tác và hát chính tác phẩm của mình giúp âm nhạc có thêm sức sống. Những nghệ sĩ như Phương Thảo, Lô Thế Anh đang góp phần làm phong phú đời sống âm nhạc Nghệ An, khi đưa dân ca trở lại bằng hơi thở mới”.

Dễ bắt “trend”, nhưng cần cá tính

Không thể phủ nhận, “tự hát ca khúc mình sáng tác” đang là một xu hướng mạnh mẽ trong làng nhạc Việt. Ở các nền tảng trực tuyến, từ YouTube, TikTok đến Spotify, không ít ca khúc “tự viết - tự hát” trở thành hiện tượng, thu hút hàng triệu lượt nghe. Tuy nhiên, để con đường này bền vững, nghệ sĩ cần nhiều hơn khả năng bắt trend – đó là cá tính và chiều sâu sáng tạo.

Theo nhạc sĩ Nguyễn Quang Long, điểm yếu của nhiều ca sĩ trẻ hiện nay là chưa đủ bản sắc, chia sẻ với báo chí anh từng nói rằng, nhiều bài hát bắt tai, dễ viral nhưng lại thiếu hồn, thiếu câu chuyện. Một bản nhạc chỉ sống lâu khi người nghệ sĩ dám đưa chính đời sống thật của mình vào giai điệu.

Phan Mạnh Quỳnh là chủ nhân của nhiều ca khúc nhạc phim đình đám trong thời gian gần đây đều do chính anh biểu diễn.

Đó cũng là lý do vì sao những nghệ sĩ như Phan Mạnh Quỳnh, Hoàng Dũng, Vũ Cát Tường hay Đen Vâu vẫn giữ được vị thế riêng. Họ không chỉ bắt kịp xu hướng, mà còn tạo ra dấu ấn cá nhân qua phong cách sáng tác và giọng hát. Ca sĩ, nhạc sĩ Vũ (Hoàng Thái Vũ) là một ví dụ điển hình. Từng là sĩ quan đặc công, Vũ bước vào âm nhạc bằng những bản ballad nhẹ nhàng, giàu nội tâm như "Bước qua mùa cô đơn", "Lạ lùng", "Mùa hè của em"… Mỗi bài hát của anh là một mảnh ghép cảm xúc thật, khiến người nghe đồng cảm. Chính sự chân thành ấy giúp Vũ trở thành “hoàng tử indie” của Việt Nam, với hàng loạt show diễn cháy vé chỉ sau vài giờ mở bán.

Những nghệ sĩ như Vũ hay Phan Mạnh Quỳnh, tuy khác nhau về phong cách, nhưng đều chung một điểm: Họ không hát để “bắt trend”, mà để kể câu chuyện của chính mình. Đó là giá trị cốt lõi giúp âm nhạc của họ có đời sống dài hơi giữa một thị trường đầy biến động.

Thực tế, việc ca sĩ vừa sáng tác vừa trình diễn giúp họ chủ động hơn về sáng tạo, bản quyền và hình ảnh. Sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội tạo cơ hội để mỗi nghệ sĩ tự sản xuất, quảng bá và lan tỏa sản phẩm âm nhạc của mình mà không cần phụ thuộc vào hãng đĩa. Tuy nhiên, nhạc sĩ Trần Quốc Chung nhấn mạnh: “Tự hát ca khúc mình sáng tác là hướng đi đầy tiềm năng, nhưng cũng nhiều áp lực. Nếu không đủ kiến thức âm nhạc, trải nghiệm sống và cá tính, sản phẩm dễ bị hòa tan trong thị trường vốn rất nhanh thay đổi”.

Ở chiều ngược lại, chính những nghệ sĩ xứ Nghệ đã chứng minh rằng, khi người nghệ sĩ hiểu rõ mình là ai, âm nhạc sẽ tự nhiên mang bản sắc. Từ những giai điệu dân gian của Phương Thảo, hơi thở núi rừng của Lô Thế Anh đến chiều sâu tự sự của Phan Mạnh Quỳnh... tất cả đã tạo nên một “bản đồ âm nhạc Việt ” đa sắc, vừa truyền thống, vừa hiện đại.

Khi người nghệ sĩ tự hát ca khúc mình sáng tác, đó không chỉ là hành trình sáng tạo, mà còn là quá trình tự đối thoại với chính mình và với công chúng. Ở đó, mỗi giai điệu là một mảnh tâm hồn, mỗi lời ca là một trải nghiệm thật.

Từ những nghệ sĩ xứ Nghệ - nơi khởi nguồn của nhiều tài năng âm nhạc đến những giọng ca trẻ đang làm chủ xu hướng, tất cả đang góp phần làm nên một diện mạo mới cho âm nhạc Việt Nam: Tự do hơn, bản sắc hơn và giàu cảm xúc hơn bao giờ hết.

ADQuảng cáo

Nguồn: https://baonghean.vn/tu-viet-tu-hat-xu-huong-moi-trong-gioi-nghe-si-10308091.html