“Sốt” máy đuổi muỗi tích hợp công nghệ mùa mưa

Giá cả phải chăng, tiện dụng, dễ đặt hàng… là những ưu điểm nổi trội của máy đuổi muỗi hiện nay. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng nên thận trọng trong cách lựa chọn dòng sản phẩm đang hot này.

“Ma trận” thị trường

Thị trường Việt Nam hiện nay có rất nhiều loại máy đuổi muỗi sử dụng các công nghệ khác nhau. Mỗi loại đều có cơ chế hoạt động và tệp khách hàng riêng. Theo chuyên gia Nguyễn Minh Hải, Viện Nghiên cứu Côn trùng Việt Nam, máy đuổi muỗi chủ yếu được chia thành ba loại công nghệ chính gồm: sóng siêu âm, hóa hơi tinh dầu và hóa chất dạng viên hoặc dung dịch điện.

Trong đó, máy đuổi muỗi sóng siêu âm được quảng cáo là an toàn tuyệt đối do không sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào. Nguyên lý hoạt động của máy là phát ra sóng âm ở tần số cao (thường từ 20-65kHz), nằm ngoài ngưỡng nghe của con người nhưng lại gây khó chịu cho hệ thần kinh của muỗi, khiến chúng phải tránh xa. Thiết kế của dòng máy này thường nhỏ gọn, tiêu thụ điện năng thấp và chỉ cần cắm vào ổ điện là có thể hoạt động liên tục.

Máy đuổi muỗi bằng sóng siêu âm dù được quảng cáo có khả năng xua đuổi nhiều loại côn trùng, động vật nhưng hiệu quả thực tế kém.

Máy đuổi muỗi bằng tinh dầu tự nhiên được đánh giá là lựa chọn được ưa chuộng nhất nhờ sự kết hợp giữa hiệu quả đuổi muỗi và yếu tố thân thiện với sức khỏe, môi trường. Dòng sản phẩm này hoạt động bằng cách làm nóng và khuếch tán các loại tinh dầu như sả chanh, bạc hà, bạch đàn, quế vào không khí.

Bác sĩ Đông y Nguyễn Ngọc Lư – Chủ tịch Hội Châm cứu Quảng Ngãi cho biết: “Tinh dầu được sử dụng trong dân gian từ rất lâu, ngoài tác dụng thanh lọc không khí, kháng khuẩn thì cũng có tác dụng nhất định trong việc xua đuổi muỗi, côn trùng. Có thể xông tinh dầu bằng cách gia nhiệt thủ công hoặc bằng máy xông hóa hơi”.

Trên thị trường Việt Nam, các sản phẩm nổi bật có thể kể đến như máy đuổi muỗi tinh dầu Vape Nhật Bản (khoảng 200.000 - 300.000 đồng/bộ), máy đuổi muỗi tinh dầu Hacker (khoảng 150.000 - 250.000 đồng/bộ), máy đuổi muỗi tinh dầu Raid (khoảng 120.000 - 180.000 đồng/bộ). Chị Trần Thanh Huyền (Hà Nội) cho biết: "Gia đình tôi dùng máy tinh dầu Nhật hơn hai năm nay, rất hài lòng vì vừa thơm mát, vừa ít muỗi hẳn. Đặc biệt, nhà có trẻ nhỏ nên an tâm khi sử dụng."

Máy đuổi muỗi hóa chất điện (dạng lỏng hoặc viên nén) là loại rất thông dụng bởi tính tiện lợi và hiệu quả cao trong việc ngăn chặn muỗi. Tại Việt Nam, khách hàng không hề lạ lẫm với dòng sản phẩm này của các thương hiệu như Raid Electric Liquid (khoảng 120.000 - 180.000 đồng/bộ), Jumbo Vape Mat (khoảng 85.000 - 120.000 đồng/bộ) và Mosfly Electric Liquid (khoảng 100.000 - 150.000 đồng/bộ).

Máy đuổi muỗi hóa chất điện có tác dụng xua đuổi muỗi hiệu quả cao, tạo ra một “khu vực không muỗi” chỉ sau vài phút sử dụng.

Ngoài ra, thị trường còn có nhiều sản phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản của các thương hiệu như Vape, Fumakilla, Kincho với giá từ 200.000 đến dưới 500.000 đồng tùy lượng hóa chất kèm theo. Một số loại sản phẩm có thể dùng pin thay vì cắm điện, tiện lợi mang theo khi dã ngoại.

Bên cạnh các loại máy đuổi muỗi, thị trường còn có những dòng sản phẩm khác hoạt động theo nguyên lý thu hút và diệt muỗi như đèn bắt muỗi dùng tia UV kết hợp lưới điện, máy bắt muỗi bằng quạt hút hoặc máy tạo khí CO₂. Những thiết bị này có khả năng tiêu diệt muỗi hiệu quả, phù hợp hơn với không gian rộng, sân vườn hoặc các gia đình muốn diệt muỗi tận gốc. Tuy nhiên, những sản phẩm này chỉ phát huy hiệu quả khi có công suất lớn, kéo theo giá thành cao hơn nhiều.

Tranh cãi từ hiệu quả đến mức độ an toàn

Trên thực tế, yếu tố giá cả thường có ảnh hưởng lớn đến quyết định của người tiêu dùng khi lựa chọn sản phẩm máy đuổi muỗi. Các sản phẩm giá rẻ, đặc biệt là máy đuổi muỗi sóng siêu âm và một số loại máy hóa chất không rõ nguồn gốc, luôn có sức hấp dẫn nhất định. Tuy nhiên, đằng sau mức giá hấp dẫn là những tranh cãi về hiệu quả và mức độ an toàn cho sức khỏe người dùng.

Điển hình, dòng máy đuổi muỗi sử dụng công nghệ sóng siêu âm chưa chứng minh được tính hiệu quả rõ rệt. Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng muỗi có khả năng thích nghi nhanh chóng với sóng siêu âm, khiến tác dụng của máy bị hạn chế. Anh Nguyễn Hoàng Nam (TP HCM) chia sẻ: "Tôi từng sử dụng loại máy này cho phòng ngủ, nhưng sau một thời gian ngắn, muỗi vẫn xuất hiện và máy gần như không còn tác dụng."

Chuyên gia Nguyễn Minh Hải khuyến cáo, nếu chọn máy sóng siêu âm, người dùng chỉ nên sử dụng như giải pháp bổ trợ, không nên kỳ vọng vào khả năng ngăn chặn hoàn toàn muỗi.

Trong khi đó, máy đuổi muỗi bằng tinh dầu tự nhiên mặc dù có ưu điểm thân thiện môi trường, đem lại cảm giác dễ chịu cho không gian sống. Tuy nhiên, tinh dầu thiên nhiên cũng phát huy hiệu quả hạn chế với một số loài muỗi cụ thể. Chị Thu Huyền (Hà Nội) chia sẻ: “Đến mùa mưa ẩm, nhiều muỗi hơn, mình phải tăng tần suất sử dụng, ngoài máy xông tinh dầu mình còn phải pha tinh dầu vào nước lau nhà để tăng cường chống muỗi”.

Thậm chí, nguy cơ từ dòng sản phẩm này lại nằm ở chính thành phần của chúng. Chuyên gia Nguyễn Minh Hải cảnh báo, nhiều loại "tinh dầu" giá rẻ thực chất là hóa chất tổng hợp tạo mùi, không phải tinh dầu thiên nhiên. Việc sử dụng các sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc có thể gây dị ứng, đau đầu, chóng mặt và các vấn đề về hô hấp, đặc biệt nguy hiểm cho người có cơ địa nhạy cảm.

Các loại máy xông tinh dầu được sử dụng phổ biến vì tính thân thiện, có tác dụng đuổi muỗi nhất định.

Nguy hiểm hơn, các máy hóa chất không rõ nguồn gốc có thể chứa các hoạt chất không được kiểm định, với nồng độ không an toàn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe khi sử dụng trong thời gian dài, đặc biệt là trong không gian kín.

Nhận định về dòng máy đuổi muỗi hóa chất điện (dạng lỏng hoặc viên nén), chuyên gia Nguyễn Minh Hải cảnh báo, người dùng cần hết sức lưu ý đến thành phần hóa chất. Hầu hết chúng đều chứa các hoạt chất thuộc nhóm Pyrethroid như Prallethrin, Allethrin, Metofluthrin. Mặc dù an toàn ở liều lượng thấp, nhưng nếu dùng không đúng cách hoặc trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe như đau đầu, chóng mặt, hoặc kích ứng da.

Anh Phạm Văn Tú (Đà Nẵng) chia sẻ: "Tôi thấy loại máy này hiệu quả nhất trong các loại đã từng dùng, muỗi biến mất ngay sau khi bật máy khoảng 15-20 phút. Tuy nhiên, nhà tôi phải lưu ý thông thoáng phòng thường xuyên để tránh mùi hóa chất tích tụ."

Để sử dụng dòng sản phẩm này an toàn, ThS. BS Võ Lê Vi Vi (Bệnh viện Nhi đồng 1) khuyên: “Các loại hóa chất nhóm Pyrethroid có tác dụng tiêu diệt hoặc xua đuổi côn trùng cao, đặc biệt là Metofluthrin có khả năng xua đuổi muỗi đến 97% ở liều lượng cực kỳ thấp. Về cơ bản, các máy đuổi muỗi sử dụng hóa chất này được cài đặt sẵn để khuếch tán với liều lượng an toàn. Để tránh các tác dụng không mong muốn như kích ứng da, gây chóng mặt thì người dùng không nên tự ý chỉnh sửa máy, sử dụng đúng theo các khuyến cáo trên sản phẩm. Đối với hóa chất dạng lỏng, cần bảo quản cẩn thận, để xa tầm tay trẻ em”.

Ngoài ra, người dùng cũng cần lưu ý lõi hóa chất chỉ đáp ứng trong một khoảng thời gian nhất định (thường là theo tháng) và cần thay thế định kỳ theo hướng dẫn.

Có thể thấy, việc lựa chọn một chiếc máy đuổi muỗi không nên chỉ dựa vào quảng cáo hay giá cả, mà nên cân nhắc kỹ lưỡng về nhu cầu và an toàn của gia đình. Không có một công nghệ nào là hoàn hảo tuyệt đối; thay vào đó, sản phẩm phù hợp nhất là sản phẩm đáp ứng đúng điều kiện cụ thể của từng gia đình.

Nguồn: https://khoahocdoisong.vn/sot-may-duoi-muoi-tich-hop-cong-nghe-mua-mua-post1556963.html