Trang chủVăn hóa - Xã hộiY tếTác hại của khí cười Nitro oxide

Tác hại của khí cười Nitro oxide


Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai vừa có báo cáo đánh giá tác động của khí N2O với sức khỏe con người gửi Cục Khoa học và Đào tạo, Bộ Y tế.

Nitro oxide còn được gọi là “khí cười”, do Humphry Davy đặt ra, do tác dụng hưng phấn khi hít phải nó, một đặc tính đã dẫn đến việc sử dụng nó như một loại chất để giải trí. Nó nằm trong danh sách các loại thuốc thiết yếu của Tổ chức Y tế Thế giới. 





Ảnh minh họa.

Nitro oxide (Oxit Nitơ) có công thức hoá học là N2O, là hóa chất được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như trong công nghiệp, y học và công nghiệp thực phẩm.

Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, việc sử dụng Oxit Nitơ trên thế giới cho mục đích giải trí đang tăng lên nhanh chóng, đặc biệt là trong các quán bar, vũ trường và lễ hội.

Báo cáo tại Anh năm 2016, Oxit Nitơ là loại chất giải trí phổ biến nhất. Tại Việt Nam, thời gian qua liên tiếp ghi nhận các ca ngộ độc do sử dụng sản phẩm này tại các cơ sở y tế.

Còn báo cáo của Viện Sức khỏe tâm thần chỉ rõ, việc sử dụng Oxit Nitơ được cho có thể gây đến những hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Tình trạng lạm dụng Oxit Nitơ, đặc biệt là ở thanh thiếu niên đòi hỏi cần phải có một sự quan tâm đặc biệt.

N2O hoạt động rất nhanh và tạo ra các tác dụng sinh lý (như giảm đau, hưng phấn và gây ảo giác) trong vòng vài giây sau khi hít vào. Nồng độ đạt cực đại sau khoảng 1 phút và biến mất trong vòng vài phút mà không có hiệu ứng nôn nao và người dùng có thể quay lại hoạt động bình thường trong một thời gian ngắn sau khi hít vào.

Vì vậy, Oxit nitơ được sử dụng như một loại thuốc giải trí vì có khả năng tạo ra cảm giác “phê” ngắn hạn. Hầu hết người dùng giải trí đều không biết về độc tính trên bộ não và khả năng gây tổn thương cấp tính và mạn tính của nó.

Nitro oxit là một trong những khí thải gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Theo thống kê, oxit nito chiếm 6% tổng lượng khí thải nhà kính tại Hoa Kỳ, sinh ra từ các hoạt động của con người như nông nghiệp, đốt nhiên liệu, quản lý nước thải và các quy trình công nghiệp. 

Trong công nghiệp nhiên liệu, Oxit Nitơ được sử dụng làm chất oxy hoá nhiên liệu đẩy tên lửa và trong đua xe để tăng công suất đầu ra của động cơ. 

Trong công nghiệp thực phẩm, N2O được sử dụng như chất trộn và tạo bọt (R942) trong sản xuất kem đánh bông. Oxit nitơ cũng có trong khí quyển như một phần của chu trình nitơ. Các phân tử này tồn tại trong khí quyển trung bình 121 năm trước khi bị loại bỏ bởi các vi khuẩn trong đất, tia cực tím trong bức xạ mặt trời hoặc bị phá huỷ thông qua các phản ứng hoá học. 5

Để sử dụng giải trí, Oxit nitơ thường được bán trong bóng bay chứa sẵn hoặc hộp kim loại áp suất nhỏ được thiết kế cho ngành công nghiệp thực phẩm.

Sản xuất công nghiệp Oxit nitơ liên quan đến việc nung nóng amoni nitrat đến 2500C sau đó loại bỏ tạp chất, như NH3, N2, N2, NO2, HNO3 bằng các thiết bị chuyên dụng. Việc ngộ độc có thể xảy ra nếu hít phải oxit nitơ với các khí tạp chất trên. 

Oxit nitơ thường được lưu trữ trong các xi lanh dưới nhiệt độ tới hạn của nó, vì vậy nó tồn tại dưới dạng hơi trên một thể tích oxit nitơ pha lỏng. Các xi lanh này được lấp đầy để phù hợp với sự gia tăng áp suất khi pha hơi mở rộng. Việc đổ đầy xi lanh và bảo quản trên nhiệt độ tới hạn có nguy cơ gây nổ. 2

Oxit nitơ đã được sử dụng trong nha khoa và phẫu thuật, làm thuốc gây mê và giảm đau từ năm 1844.Sneader, Drug Discovery. Trong thời gian đầu, khí này được truyền qua các ống hít đơn giản bao gồm một túi thở làm bằng vải cao su.

Ngày nay, Oxit nitơ được sử dụng trong bệnh viện qua máy giảm đau tương đối tự động, với máy gây mê và máy thở y tế, cung cấp dòng khí được định lượng chính xác oxit nitơ trộn với oxy theo tỷ lệ 2:1.

Oxit nitơ là một chất gây mê toàn thân yếu và do đó thường không được sử dụng riêng lẻ trong gây mê toàn thân mà được sử dụng làm khí vận chuyển (trộn với oxy) cho các loại thuốc gây mê toàn thân mạnh hơn như Sevoflurane hoặc desflurane. Việc sử dụng Oxit Nitơ trong gây mê có thể làm tăng nguy cơ buồn nôn và nôn sau phẫu thuật.

Các nha sỹ sử dụng một chiếc máy đơn giản để lưu trữ và phát ra hỗn hợp để người bệnh hít vào khi còn tỉnh, máy có lưu lượng kế để đảm bảo tỉ lệ hỗn hợp khí giảm đau tương đối với lượng oxy tối thiểu 30% mọi lúc và giới hạn trên tối đa là 70% oxit nitơ.

Hít Oxit Nitơ được sử dụng thường xuyên để giảm đau cho sinh đẻ, chấn thương, phẫu thuật miệng và hội chứng mạch vành cấp tính. Việc sử dụng nó trong quá trình chuyển dạ đã được chứng minh là một biện pháp hỗ trợ an toàn và hiệu quả cho phụ nữ trong cuộc sinh đẻ. 

Ở Anh và Canada, Entonox và Nitronox được các đội cứu thương (bao gồm cả những người hành nghề chưa đăng ký) sử dụng phổ biến như một loại khí giảm đau nhanh và hiệu quả cao.

50% oxit nitơ có thể được xem xét sử dụng bởi những người sơ cứu không chuyên nghiệp đã được đào tạo ở cơ sở trước bệnh viện, do việc sử dụng 50% oxit nitơ làm thuốc giảm đau tương đối dễ dàng và an toàn. 

N2O làm bất hoạt cobalamine (hay còn gọi là vitamin B12) do quá trình oxy hóa Cob (I) alamin thành Cobalamin (III) và hệ quả gây ra thiếu hụt vitamin B12 chức năng, đặc biệt ở những người có lượng B12 dự trữ trong máu thấp.

Theo nghiên cứu của Gilman, N2O có tác dụng giảm đau thông qua tác động lên hệ thống opioid. N2O kích hoạt các tế bào thần kinh opioid trong não làm giải phóng các opioid nội sinh trong thân não, ức chế các tế bào thần kinh giải phóng axit gamma-aminobutyric (GABA), từ đó kích hoạt các con đường noradrenergic và cuối cùng làm xoa dịu cảm giác đau.

Tác dụng của N2O cũng trung gian thông qua các thụ thể α1- adrenergic và α2- adrenergic trong tủy sống. Bên cạnh đó, N2O phong tỏa các thụ thể NMDA làm tăng sự ức chế trên các tế bào thần kinh dopamine bởi các tế bào GABAergic, đặc biệt là ở vùng mái bụng và nhân accumbens, tạo ra sự bùng nổ dopamine.

Về hệ lụy, các nghiên cứu về tác dụng phụ thuộc vào khu vực của N2O đối với hệ dopamine, noradrenaline, thụ thể NMDA đã giải thích những biểu hiện hưng phấn, triệu chứng loạn thần (hoang tưởng ảo giác), rối loạn hành vi bốc đồng, hung hăng trên lâm sàng. .

Theo Oussalah và cộng sự 2019, tiếp xúc với N2O có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Theo một cuộc khảo sát về sử dụng chất tác động tâm thần toàn cầu năm 2016 trên hơn 100.000 người trả lời từ hơn 50 quốc gia, cho thấy 4% người dùng N2O không thường xuyên có các triệu chứng tổn thương thần kinh, với khoảng 3% người dùng báo cáo dị cảm.

Các triệu chứng lâm sàng cấp tính phổ biến nhất bao gồm dị cảm (80%), dáng đi không vững (58%) và yếu chi (43%). Một số triệu chứng lâm sàng ít gặp xuất hiện cấp tính như là liệt nửa người, tê bì các chi, và rối loạn tiền đình.

Trong một cuộc khảo sát người sử dụng chất tác động tâm thần toàn cầu, bên cạnh các triệu chứng thần kinh, các triệu chứng tâm thần cũng có thể xuất hiện cấp, chẳng hạn như hoang tưởng, ảo giác, rối loạn nhận thức.

Việc sử dụng kéo dài, liên tục N2O có liên quan đến các hậu quả mạn tính nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh thần kinh ngoại biên, bệnh tủy và các bệnh do mất myelin, được gọi chung là bệnh đa dây thần kinh khử myelin (GDP). Các bệnh lý này trên lâm sàng sẽ biểu hiện thông qua yếu cơ, rối loạn tiền đình và tê bì, dần dần có thể dẫn đến liệt chi.

Các nghiên cứu dựa trên hình ảnh chụp cộng hưởng từ tủy sống gần đây cho thấy sự thoái hóa tiến triển tủy sống, cụ thể ở các cột sau và bên của tủy sống ở người dùng N2O.

Một mối tương quan thuận đã được tìm thấy giữa mức độ sử dụng N2O và mức độ bệnh lý tủy và GDP, và hầu hết người dùng N2O kéo dài (trung bình: 300 quả khí cười/ngày trong 6 tháng) có dấu hiệu của bệnh thần kinh do thiếu hụt Cobalamin.

Việc bổ sung cobalamin (vitamin B12) gây ra sự cải thiện đáng kể về thần kinh hoặc thậm chí phục hồi ở hầu hết người bệnh, tuy nhiên, có một số người bệnh sẽ chỉ hồi phục một phần, với các bệnh thần kinh dai dẳng, chẳng hạn như dị cảm, yếu chân tay và/hoặc liệt chi.

Hơn nữa, sử dụng N2O kéo dài cũng dẫn đến xuất hiện các triệu chứng tâm thần (lo âu, trầm cảm, hưng cảm, loạn thần, rối loạn nhận thức và mê sảng).

Các triệu chứng tâm thần có thể xuất hiện đồng thời với các rối loạn do tổn thương thần kinh (dị cảm, tê bì, rối loạn dáng đi, yếu, liệt chi) hoặc có thể xuất hiện độc lập mà không có các rối loạn thần kinh đi kèm.

Các biểu hiện tâm thần hay gặp: trầm cảm, hưng cảm nhẹ, lo âu, rối loạn loạn thần: hoang tưởng, ảo giác (ảo giác thính giác, ảo giác thị giác), rối loạn hành vi (xuất hiện các hành vi bốc đồng, hung hăng, hành vi bạo lực) hoặc thay đổi tính cách.

Những người lạm dụng N2O cũng có thể có những biểu hiện rối loạn nhận thức chẳng hạn như suy giảm trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn tri giác và mê sảng.

Kết luận, báo cáo của Viện Sức khỏe tâm thần nêu rõ, N2O đã được tìm ra và sản xuất, ứng dụng nhiều trong công nghiệp và y học. Tuy nhiên, gần đây, việc lạm dụng N2O như một chất giải trí ngày càng tăng lên nhanh chóng và khó kiểm soát.

Hậu quả của N2O khi sử dụng không đúng cách, ngoài khuyến cáo là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng lên nhiều cơ quan, hệ thống trên cơ thể.

Các tổn thương thần kinh thường gặp như tổn thương tủy sống, tổn thương viêm đa dây thần kinh do mất bao myelin gây ra biểu hiện dị cảm, dáng đi không vững, yếu tứ chi. 

Các rối loạn tâm thần như hoang tưởng, ảo giác, rối loạn hành vi, hưng cảm, trầm cảm, lo âu, rối loạn nhận thức. Kèm theo những nguy cơ gây lạm dụng, phụ thuộc và sử dụng kèm các chất tác động tâm thần (gây nghiện) khác.

Một số nghiên cứu báo cáo trường hợp cũng đã chỉ ra những nguy cơ tử vong do N2O khi phát hiện những tổn thương hệ hô hấp và tim mạch.





Nguồn: https://baodautu.vn/tac-hai-cua-khi-cuoi-nitro-oxide—n2o-voi-suc-khoe-con-nguoi-d226276.html

Cùng chủ đề

TP Hồ Chí Minh giữ được nhịp độ tăng trưởng nhưng chưa có đột phá

Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi phát biểu tại Phiên họp.  ...

Báo Công Thương đã tạo ra mạng lưới kết nối giữa chuyên gia và độc giả

Một trong những tờ báo uy tín của Việt Nam Nhân kỷ niệm 79 năm Ngày truyền thống Báo Công Thương, PGS.TS. Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu giá, Bộ Tài chính - chuyên gia kinh tế nhiều năm đồng hành cùng Báo Công Thương - đã có những chia sẻ, đánh giá và góp ý để Báo ngày càng phát triển. Theo PGS.TS....

Áp lực giảm giá vẫn còn hiện hữu

Giá tiêu trong nước hôm nay (1/10/2024) đã chứng kiến sự giảm nhẹ, dao động trong khoảng từ 147.500 đồng/kg đến 148.000 đồng/kg. Điều này phản ánh một thực trạng phức tạp trên thị trường tiêu hiện tại, nơi mà áp lực giảm giá vẫn hiện hữu song song với tiềm năng tăng giá trong tương lai. Sự sụt giảm nhẹ của giá tiêu hôm nay được cho là do hai...

Người có uy tín – trung tâm đoàn kết ở vùng đồng bào DTTS

Những trung tâm đoàn kết ở cơ sởCòn ở tỉnh Gia Lai, nhiều năm qua, ông Rơ Ô Bhót, Người có uy tín buôn Du, xã Chư Rcăm, huyện Krông Pa đã tích cực tham gia hòa giải nhiều vụ việc tranh chấp, mâu thuẫn tại địa phương. Cùng với lực lượng hòa giải viên trên toàn huyện Krông Pa, ông Rơ Ô Bhót đã tham gia hòa giải thành công 234 vụ việc tại cơ sở…“Để...

Nhiệm kỳ thành công của Đội Công binh số 2 và Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 5 trong sứ mệnh gìn giữ...

(Bqp.vn) - Vui mừng, phấn khởi xen lẫn tự hào trở về Tổ quốc sau một nhiệm kỳ công tác thành công để lại nhiều dấu ấn tốt đẹp. Đó là cảm xúc chung dễ nhận thấy đối với cán bộ, nhân viên Đội Công binh số 2 và Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 5 (BVDC2.5) sau một năm thực hiện sứ mệnh gìn giữ hòa bình (GGHB) Liên hợp quốc.Đội Công binh số 2 hoàn...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Quảng Ngãi điều chỉnh dự án thu gom, xử lý nước mưa, nước thải 1.000 tỷ đồng

Quảng Ngãi điều chỉnh dự án thu gom, xử lý nước mưa, nước thải 1.000 tỷ đồngHĐND tỉnh Quảng Ngãi đã thông qua điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Hệ thống thu gom, xử lý nước mưa, nước thải thành phố Quảng Ngãi lưu vực phía Nam hạ lưu sông Trà Khúc, có tổng vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng. Dự án hệ...

Doanh nghiệp địa ốc kỳ vọng vào thị trường quý IV

Trước sự chuyển biến tích cực của thị trường bất động sản từ quý II tới nay, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp địa ốc cho rằng, thị trường đang trên đà hồi phục và những tháng cuối năm sẽ là thời điểm định hình cho năm 2025. Bà Nguyễn Hương, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bất động sản Đại Phúc Land Tâm lý thị trường đang...

Tôi đã phải nể trọng, dù doanh nghiệp… tai tiếng

Chứng kiến nhiều đại án về những doanh nhân tìm mọi cách luồn cúi, sẵn sàng làm “bãi đáp”, “sân sau” cho quan tham để làm giàu, tôi không tránh khỏi ác cảm. Thế nhưng, khi đọc tâm thư của con gái chủ hãng xe Thành Bưởi, tôi phải “đằm” lại ngòi bút. Hãng Thành Bưởi tổ chức những chuyễn xe 0 đồng giúp vận...

VN-Index tiếp tục thất bại trước mốc 1.300 điểm

Lần thứ ba trong năm 2024, VN-Index chạm mốc 1.300 điểm, nhưng tiếp tục chinh phục bất thành ở phiên 1/10. Áp lực bán tiếp tục xuất hiện mạnh khi VN-Index tiến đến ngưỡng này và khiến nhiều nhóm ngành cổ phiếu suy yếu. Kết thúc quý III/2024 ở mức 1.287,94 điểm, tăng 3,42% so với quý II và tăng 13,98% so với cuối năm...

Hơn 1.000 người được khám tim mạch miễn phí; Dược phẩm Nam Hà bị xử phạt

Tin mới y tế ngày 29/9: Hơn 1.000 người được khám tim mạch miễn phí; Dược phẩm Nam Hà bị xử phạtHưởng ứng ngày tim mạch thế giới, 1.000 người dân được khàm sàng lọc bệnh tim mạch, thận, chuyển hóa tại bệnh viện Bạch Mai. Hơn 1.000 người được khám tim mạch miễn phí Ngày 29/9/2024, tại bệnh viện Bạch Mai diễn ra chương trình...

Bài đọc nhiều

Vì sao cần tiêm vắc-xin cúm mùa?

Do vị trí địa lý nằm trọn ở Bắc bán cầu, nên Việt Nam cần tiêm vắc-xin theo mùa, bao trùm từ mùa đông năm nay tới hết mùa xuân năm sau. Điều đó có nghĩa, muốn chống lại dịch cúm mùa, mỗi người dân nên tiêm vắc-xin vào mùa thu. Theo các bác sỹ, cả người lớn và trẻ nhỏ đều cần tiêm vắc-xin...

Bố mẹ nên lựa chọn sản phẩm tắm gội nào cho bé?

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các mẹ sản phẩm tắm gội 2 trong 1 đang được ưa chuộng, giúp mẹ có thêm một lựa chọn tuyệt vời chăm sóc bé yêu của mình...

Béo phì gây bệnh khớp, tiểu đường, đột quỵ

Nhiều người béo phì bị kỳ thị, sống tự ti, khép mình vì bị cho rằng do ăn nhiều nên béo phì; trong khi, béo phì là bệnh mạn tính, cần nhận thức đúng và điều trị kịp thời. TS.BS Lâm Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Tổng Thư ký...

Nha khoa tiên phong ứng dụng công nghệ cao trong trồng răng Implant

Ứng dụng kỹ thuật số hiệu quả trong điều trị trồng răng Implant Nha khoa Dr. Care là nha khoa tiên phong trong ứng dụng công nghệ kỹ thuật số vào lĩnh vực cấy ghép Implant từ...

Cùng chuyên mục

Hút thuốc lá nguy cơ mắc bệnh liên quan tới răng miệng cao

Nghiện thuốc lá 30 năm, ông Phạm Bá Giang (55 tuổi, Hà Nội) cho biết: “Răng tôi không chỉ xỉn màu, ố vàng mà còn hay bị viêm lợi, hôi miệng. Tôi đã đi tẩy răng nhưng không ăn thua”.  Đa số người nghiện thuốc lá đều phải đối mặt với tình trạng răng xỉn màu, ố vàng nghiêm...

Uống nước ngọt phát miễn phí ở cổng trường, 13 học sinh nhập viện

Trưa 1/10, thông tin từ Bệnh viện Đa khoa Thanh Oai (Hà Nội) cho biết, sức khoẻ của 13 học sinh của Trường THCS Bình Minh nghi ngộ độc thực phẩm sau khi dùng nước ngọt đóng chai được phát miễn phí ở cổng trường đã ổn định. Trước đó, vào chiều tối 30/9, Phòng Cấp cứu Bệnh viện Đa...

Người đàn ông 45 tuổi mang viên sỏi nặng 700g ở bàng quang, nguyên nhân gây bệnh rất nhiều người Việt hay mắc phải

Lấy thành công viên sỏi nặng 700g ở bàng quang người đàn ông ở Đắk Lắk Thông tin từ Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên cho biết, bệnh viện này vừa phẫu thuật và lấy thành...

Phát triển công nghệ sinh học trong lĩnh vực y tế giúp điều trị nhiều bệnh hiệu quả hơn

Lần đầu chữa khỏi bệnh tiểu đường tuýp 1 bằng tế bào gốcMột nghiên cứu mới đã đạt được bước tiến quan trọng trong việc điều trị bệnh tiểu đường tuýp 1 bằng cách sử dụng tế bào...

Mới nhất

Xây dựng xã hội học tập, bảo đảm mọi người dân có cơ hội bình đẳng trong học tập, đào tạo

Ngày 1/10, tại Trường tiểu học Quang Trung (Hoàn Kiếm, Hà Nội), UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức lễ khai mạc tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời năm 2024. Với chủ đề “Phát triển văn hóa đọc thúc đẩy học tập suốt đời”, tuần lễ Hưởng ứng học tập suốt đời quận Hoàn Kiếm có...

Hút thuốc lá nguy cơ mắc bệnh liên quan tới răng miệng cao

Nghiện thuốc lá 30 năm, ông Phạm Bá Giang (55 tuổi, Hà Nội) cho biết: “Răng tôi không chỉ xỉn màu, ố vàng mà còn hay bị viêm lợi, hôi miệng. Tôi đã đi tẩy răng nhưng không...

Petrovietnam hỗ trợ nhân dân tỉnh Hải Dương khắc phục thiệt hại bão lũ

Petrovietnam hỗ trợ nhân dân tỉnh Hải Dương khắc phục thiệt hại bão lũ 08:34 | ...

Mới nhất