VỊ TIỀN HIỀN KHAI HOANG, LẬP CHỢ
Theo nguồn tư liệu lịch sử, vào những năm đầu thời Vua Gia Long, ông, bà Đỗ Công Tường (tục danh là Lãnh), từ miền Trung đến lập nghiệp tại thôn Mỹ Trà (TP. Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp trước đây). Với tính tình cương trực và gia đình khá giả, ông được dân làng cử giữ chức Câu Đương, phân xử các vụ tranh tụng.
|
Ban Tế tự Đền thờ ông, bà Đỗ Công Tường thực hiện Lễ Nghinh Sắc theo nghi thức dân gian truyền thống. |
Ông, bà đã khai khẩn đất hoang, trồng quýt và nơi đây dần trở thành điểm tập trung mua bán sầm uất. Thấy cảnh người mua bán không nơi trú ngụ khi nắng mưa, ông, bà dựng chòi tre lá, hình thành nên chợ ban đầu, về sau được gọi là chợ Vườn Quýt, chợ Ông Câu hay Câu Lãnh - cái tên gắn liền với địa danh Cao Lãnh ngày nay.
Năm Canh Thìn (năm 1820), khi dịch tả hoành hành khắp vùng Mỹ Trà, gây ra cái chết của rất nhiều người, ông, bà Đỗ Công Tường lập bàn hương án, nguyện chết thay cho dân chúng và cầu cho dịch bệnh chấm dứt. Sau 3 ngày chay lạt, khổ hạnh, bà mất vào mùng 9 tháng 6 (âm lịch) và ông cũng qua đời vào mùng 10. Kỳ lạ thay, sau đó dịch tả dần lắng xuống.
Để tưởng nhớ công đức vô bờ của ông, bà, Nhân dân đã lập miễu phụng thờ, gọi là Miễu ông, bà chủ chợ. Khoảng 3 năm sau, người dân bàn nhau dời miễu về địa điểm cách mộ chừng 50 m để xây dựng ngôi miễu rộng thêm (vị trí đền thờ hiện tại) cho tiện việc cúng tế.
Đến năm 1963, đồng bào góp tiền tu bổ lại mặt tiền và cổng tam quan, sơn vẽ rất đẹp. Trải qua quá trình tồn tại, được trùng tu, tôn tạo, hiện nay, di tích là một tổ hợp kiến trúc gồm: Đền thờ, nhà khách, ngôi mộ, được xây dựng bằng vật liệu kiên cố, trang trí, chạm trổ nguy nga, lộng lẫy theo phong cách kiến trúc thời Nguyễn, mang tính đặc trưng của đình, đền Nam bộ nên di tích được xếp thuộc loại hình di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật.
Phó Trưởng Ban Tế tự Đền thờ ông, bà Đỗ Công Tường Nguyễn Phú Long cho biết, Đền thờ và mộ ông, bà Đỗ Công Tường tọa lạc phường Cao Lãnh đã được Trung tâm UNESCO trao tặng Bảng vàng “Top 100 điểm du lịch văn hóa tâm linh tiêu biểu - năm 2014”; năm 2019, mộ và đền thờ ông, bà được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia, khẳng định giá trị to lớn của di tích này trong lịch sử và đời sống tinh thần của người dân; đồng thời, tên ông, bà được đặt tên cho ngôi trường ở phường Cao Lãnh (THPT Đỗ Công Tường). Hằng năm, Lễ giỗ ông, bà được tổ chức trang nghiêm, với quy mô ngày càng lớn và có nhiều điểm mới.
LỄ GIỖ ĐẬM ĐÀ BẢN SẮC VĂN HÓA
Hằng năm, chính quyền địa phương tổ chức Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường vào các ngày mùng 8, 9, 10 tháng 6 (âm lịch). Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, Lễ giỗ lần thứ 205 của ông, bà được UBND phường Cao Lãnh tổ chức trang trọng với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao và kết nối du lịch đa dạng, mang đến một không gian lễ hội ý nghĩa, góp phần quảng bá hình ảnh, giá trị văn hóa tâm linh vùng đất Cao Lãnh và nghệ thuật dân gian đến du khách gần xa.
Trưởng Ban Tế tự Đền thờ ông, bà Đỗ Công Tường Nguyễn Anh Tuấn cho biết: “Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường lần thứ 205 được tổ chức quy mô lớn hơn so với mọi năm. Hằng năm, lễ giỗ có khoảng 80.000 người dân trong và ngoài tỉnh Đồng Tháp đến cúng viếng. So với những năm trước, năm nay có khoảng 10.000 người đến dự lễ giỗ, cho thấy sự gắn bó sâu sắc và lòng thành kính của người dân đối với ông, bà Đỗ Công Tường”. |
Cụ bà Huỳnh Thị Kim So (74 tuổi, ngụ xã Tháp Mười) chia sẻ: “Mỗi năm, đến dịp Lễ giỗ ông, bà chủ chợ Cao Lãnh là tôi cùng người thân, bạn bè đến cúng viếng. Tôi cầu mong cho đất nước được thanh bình, bản thân và gia đình được mạnh khỏe”.
Năm nay, UBND phường Cao Lãnh tổ chức Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường được mở rộng với nhiều chương trình đặc sắc và có nhiều điểm mới. Theo đó, Chương trình nghệ thuật và Đêm hội hoa đăng với chủ đề “Trăm năm nguồn cội”, hoạt động đặc biệt ý nghĩa, một điểm nhấn nghệ thuật - văn hóa đặc sắc, mới mẻ nằm trong chuỗi sự kiện lễ giỗ.
|
Đền thờ ông, bà Đỗ Công Tường tọa lạc tại đường Lê Lợi, phường Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp đã được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia. |
Ngoài các tiết mục, chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu, đẹp mắt, đêm hội còn được tổ chức với quy mô ấn tượng, trong đó nổi bật là Bản đồ hoa đăng - mô phỏng hình dáng của tỉnh Đồng Tháp mới, thắp sáng các địa danh bằng hàng trăm hoa đăng lung linh, tượng trưng cho sự đoàn kết và phát triển của 102 xã, phường trên toàn tỉnh.
Cùng với đó, những mô hình hoa đăng được thiết kế tỉ mỉ, khéo léo, mô phỏng các sản vật nổi tiếng của Đồng Tháp như một lời giới thiệu tinh tế về Đồng Tháp - vùng đất nghĩa tình, cần cù, sáng tạo và giàu tiềm năng.
Một điểm nhấn khác, UBND phường Cao Lãnh bố trí “Không gian trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng tiêu biểu tỉnh Đồng Tháp” tại tuyến đường Hai Bà Trưng kết nối với tuyến đường Lê Lợi cũng là một trong những điểm mới, thu hút du khách nhằm quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu, sản phẩm khởi nghiệp, các sản phẩm đặc trưng của tỉnh Đồng Tháp đến người dân và du khách.
Đồng thời, đây cũng là dịp để các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã từ 102 xã, phường mới trên địa bàn tỉnh gặp gỡ, trao đổi, tìm hiểu, quảng bá sản phẩm đặc trưng của địa phương mình và có những định hướng mới về phát triển sản xuất, kinh doanh.
Phó Chủ tịch UBND phường Cao Lãnh Hồ Huệ Thu Hằng cho biết: “Chính quyền địa phương mới tiếp tục bảo tồn, tôn tạo những di tích lịch sử - văn hóa gắn liền với ông, bà Đỗ Công Tường. Lễ giỗ là sự kiện văn hóa tâm linh quan trọng, nhằm tuyên truyền, giáo dục và tạo điều kiện cho mọi người bày tỏ lòng tôn kính, ghi nhớ công ơn của ông, bà đã có công khai khẩn đất hoang và cưu mang giúp đỡ người dân thuở khai hoang mở cõi”.
|
Du khách đến dự Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường và tham quan, chụp ảnh lưu niệm với các tiểu cảnh được tái hiện không gian xưa, góp phần quảng bá văn hóa Đồng Tháp. |
Mỗi dịp lễ giỗ, chính quyền địa phương, người dân, cộng đồng doanh nghiệp gần xa không chỉ chung tay thực hiện nhiều hoạt động thiện nguyện và đồng hành trong công tác tổ chức lễ giỗ nhằm tri ân ông, bà Đỗ Công Tường đã có công ơn với người dân, mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân Cao Lãnh, đặc biệt là những người buôn bán tại chợ Cao Lãnh, luôn cầu mong ông, bà phù hộ cho việc mua may bán đắt, làm ăn phát đạt.
Các hộ tiểu thương chợ Cao Lãnh tự nguyện đóng góp kinh phí và công sức để chế biến thức ăn, thức uống, gói bánh tét phục vụ miễn phí cho du khách. Chị Võ Thị Hạnh, một tiểu thương cho biết: “Hơn 10 năm qua, chị em chúng tôi tự nguyện đóng góp để làm bánh mì và nước uống miễn phí cho người dân đến dự Lễ giỗ ông, bà chủ chợ. Đây là cách chúng tôi thể hiện lòng biết ơn và cầu mong ông, bà phù hộ cho việc mua bán thuận lợi”.
Chủ tịch UBND phường Cao Lãnh Bùi Quốc Nam cho biết: “Thông qua Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường, chính quyền địa phương xin gửi lòng thành kính, cảm phục và biết ơn sâu sắc với công lao, sự hy sinh cao cả của ông, bà và các bậc tiền nhân.
Phường Cao Lãnh mới thành lập là địa phương vinh dự được tiếp nối và đảm trách công tác tổ chức Lễ giỗ ông, bà - một trong những nhiệm vụ lớn lao, đầy ý nghĩa của quê hương Đồng Tháp. Chính quyền mới sẽ luôn nhắc nhở nhau về trách nhiệm tiếp nối và phát huy vai trò của mình, đáp ứng mong đợi và niềm tin của Nhân dân”.
Lễ giỗ ông, bà Đỗ Công Tường trải qua 205 lần tổ chức, không chỉ là dịp tri ân công lao của bậc tiền nhân, mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân Đồng Tháp. Qua mỗi kỳ lễ giỗ, chính quyền địa phương và người dân luôn thể hiện lòng thành kính và quyết tâm tiếp nối, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp mà ông, bà Đỗ Công Tường đã để lại.
DƯƠNG ÚT
Nguồn: https://baoapbac.vn/van-hoa-nghe-thuat/202508/tam-long-nguoi-dan-dong-thap-voi-ong-ba-do-cong-tuong-1047745/
Bình luận (0)