Tàu Starship phát nổ, bốc cháy dữ dội ngay trên bệ thử

(Dân trí) - Tầng trên của tàu vũ trụ Starship gặp sự cố và phát nổ khi đang trên bệ phóng.

SpaceX gặp sự cố nghiêm trọng: Tầng trên Starship nổ tung khi thử nghiệm

Tàu Starship phát nổ, bốc cháy dữ dội ngay trên bệ thử (Video: NSF).

Tối 18/6 (giờ địa phương), một vụ nổ lớn đã xảy ra tại bãi thử Massey thuộc tổ hợp phóng Starbase của SpaceX, bang Texas (Mỹ), trong quá trình thử nghiệm đốt tĩnh tầng trên tàu vũ trụ Starship.

Theo đoạn video do NASASpaceflight.com ghi lại, vụ nổ tạo ra quả cầu lửa khổng lồ thắp sáng cả bầu trời đêm, phá hủy hoàn toàn tầng trên của nguyên mẫu Starship Flight 10 khi nó vẫn còn cố định trên bệ thử.

SpaceX xác nhận sự cố vào ngày 19/6 qua bài đăng chính thức trên nền tảng X. Công ty cho biết không có thương vong và toàn bộ quy trình an toàn tại hiện trường đã được kích hoạt. Đồng thời, SpaceX khuyến cáo người dân không tiếp cận khu vực trong thời gian lực lượng kỹ thuật tiến hành điều tra và khắc phục hậu quả.

Sự việc xảy ra ngay trước thềm chuyến bay thử nghiệm lần thứ 10 của Starship – cột mốc quan trọng trong quá trình phát triển phương tiện vũ trụ mạnh nhất từng được chế tạo.

Tầng trên của nguyên mẫu này dự kiến được trang bị 6 động cơ Raptor và thực hiện bài thử đốt đồng thời, cũng là bước cuối cùng trước chuyến bay.

Trước đó, ngày 12/5, SpaceX đã thử nghiệm thành công một động cơ đơn lẻ thuộc tầng trên. Tuy nhiên, khi nâng quy mô thử nghiệm toàn bộ cụm động cơ, sự cố đã xảy ra.

Dù vụ nổ diễn ra tại bãi thử phụ, không phải bệ phóng chính, nhưng thiệt hại là nghiêm trọng. Sự cố không chỉ gây tổn thất về thiết bị mà còn làm gián đoạn quá trình đánh giá hiệu suất và các cải tiến kỹ thuật của dòng tàu Starship mới.

Liên tiếp thất bại: Vẫn chạy đua với giới hạn công nghệ?

Hệ thống phóng Starship vẫn đang chạy đua với giới hạn để hoàn thành mục tiêu đưa con người lên Sao Hỏa vào năm 2026 (Ảnh: SpaceX).

Sự cố Flight 10 không diễn ra đơn lẻ, mà tiếp nối một chuỗi những thất bại đáng lo ngại trong các chuyến bay thử nghiệm gần đây của Starship.

Trong năm 2025, ba chuyến bay gần nhất, gồm Flight 7 (tháng 1), Flight 8 (tháng 3), Flight 9 (tháng 5) đều đã gặp sự cố và thất bại ở các mức độ khác nhau.

Ở Flight 7, tầng trên (Ship 33) đã phát nổ chỉ khoảng 8 phút sau khi cất cánh do rò rỉ oxy lỏng trong khoang kỹ thuật chứa các thiết bị kiểm soát bay và điện tử phụ trợ. Vụ rò rỉ dẫn đến rung động dữ dội và cháy lan rộng, khiến hệ thống phải kích hoạt chế độ tự hủy.

Flight 8 sau đó cũng thất bại theo cách tương tự, khi một sự cố nghiêm trọng đã được ghi nhận tại khu vực khoang động cơ ngay trước khi mất kiểm soát. 

Với Flight 9, tàu Starship (mã hiệu Ship 35) đã bay được xa hơn bất kỳ chuyến bay thử nghiệm nào trước đó, với tổng thời gian hơn 46 phút và đạt tới độ cao quỹ đạo.

Tuy nhiên, phương tiện đã mất kiểm soát khi quay trở lại bầu khí quyển, có khả năng bị phân rã do rò rỉ propellant dẫn đến áp suất không ổn định trước khi phát nổ, và các mảnh vỡ được cho là đã rơi xuống đáy biển Ấn Độ Dương.

Trong khi tầng trên tiếp tục chuỗi thất bại, tầng đẩy Super Heavy lại thể hiện kết quả đáng khích lệ. Đặc biệt, ở các chuyến bay như Flight 7 và Flight 8, tầng đẩy đã quay lại bệ phóng thành công và được cố định bởi hệ thống cánh tay cơ khí, một bước đột phá trong công nghệ tái sử dụng.

Tuy nhiên, toàn bộ triết lý tái sử dụng của SpaceX chỉ có thể thành công khi cả tầng đẩy và tầng trên cùng hoạt động ổn định. 

Starship là hệ thống tên lửa mang theo tham vọng chiến lược dài hạn mà Elon Musk vạch ra, đó là phục vụ chương trình Artemis đưa người lên Mặt Trăng, và xa hơn là đưa nhân loại định cư trên Sao Hỏa vào cuối thập kỷ này.

Tuy nhiên, tỷ lệ thành công của kế hoạch này thực tế vẫn rất thấp. Elon Musk từng cho rằng khả năng Starship đến Sao Hỏa trong năm 2026 là "50/50". Nhưng với hàng loạt sự cố liên tiếp như hiện tại, niềm tin này có thể cần được điều chỉnh.

Vẫn biết việc chấp nhận thất bại trong quá trình phát triển là một phần trong triết lý “thử nghiệm, hỏng, học hỏi” (build–fail–iterate) mà SpaceX theo đuổi.

Nhưng với quy mô ngày càng lớn và rủi ro ngày càng cao của các chuyến bay, SpaceX có lẽ nên cân nhắc chuyển dần sang một mô hình thử nghiệm ít rủi ro hơn và có kiểm soát tốt hơn nếu muốn giữ được lòng tin của cộng đồng khoa học và giới đầu tư.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/tau-starship-phat-no-boc-chay-du-doi-ngay-tren-be-thu-20250620075652252.htm