ถ่ายรูปครอบครัวช่วงวันหยุดตรุษจีน

ฉันจำได้ว่าสมัยก่อน ทุกครั้งที่ถึงเทศกาลตรุษจีน เมื่อครอบครัวมารวมกันหมด แม่จะเรียกลุงเซาให้กลับมาบ้านเพื่อถ่ายรูป ในเวลานั้นร้านของเขาเป็นสตูดิโอถ่ายภาพเพียงแห่งเดียวในพื้นที่นั้น ทุกปีภาพของเราในช่วงเติบโตและครอบครัวที่มารวมตัวกันจะถูกบันทึกไว้ผ่านภาพถ่ายที่เป็นส่วนตัว

เด็กสาวและฤดูใบไม้ผลิ - ภาพโดย: Trinh Hoang Tan

เมื่อฉันได้รับรูปภาพแล้ว ฉันจะติดไว้ในกรอบใหญ่ตรงที่รูปภาพอื่นๆ อยู่ ถ้าลองคิดดูดีๆ ก็มีคนจำนวนมากเคยทำแบบเดียวกันนี้ เมื่อคุณเข้าไปในบ้าน คุณจะเห็นกรอบรูปแขวนอยู่บนผนังอย่างชัดเจน ครอบครัวบางครอบครัวจะวางรูปถ่ายไว้บนจานแก้วใต้โต๊ะเพื่อให้แขกสามารถดูรูปถ่าย ถามคำถาม และพูดคุยเกี่ยวกับรูปถ่ายได้อย่างง่ายดาย เสมือนเป็นวิธีเริ่มต้นบทสนทนาที่เป็นธรรมชาติและเป็นส่วนตัว

ผมมักจะประทับใจภาพขาวดำ เพราะรู้สึกว่ากาลเวลาผ่านไปและทิ้งร่องรอยไว้มากมาย มีการจารึกลักษณะเก่าไว้บนหน้าและรูปของปู่ย่าตายายและพ่อแม่ ความไร้เดียงสาของเด็กๆ จางหายไป ทุกคนเติบโตขึ้นมาด้วยความกังวล ความครุ่นคิด และระมัดระวังในระดับหนึ่ง เมื่อมองดูภาพแล้ว ฉันรู้ว่าพลังของกาลเวลาเป็นสิ่งที่เลวร้าย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อมีคนอยู่ในภาพเป็นจำนวนมาก บางคนยังคงอยู่ที่นี่ บางคนก็จากไป ฟังความสงบอันไม่เที่ยงที่อยู่ใกล้ๆ

สมัยนั้นรูปถ่ายจะใช้ฟิล์มจึงใช้เวลาในการล้างค่อนข้างนาน แต่ช่วงพีคอย่างเทศกาลตรุษจีน บางครั้งใช้เวลานานกว่าหนึ่งเดือน ความรู้สึกตอนที่รอคอยที่จะได้ชมภาพที่ถ่ายก็น่าตื่นเต้นมากเช่นกัน โอกาสในการถ่ายรูปมีน้อยมาก ดังนั้นเมื่อดูทุกภาพถ่ายก็จะเห็นรอยยิ้มเขินๆ ที่ไม่เป็นธรรมชาติ ซึ่งต่างจากสมัยนี้ ตั้งแต่เด็กไปจนถึงผู้ใหญ่ ทุกคนรู้วิธี "แสดงออก" ต่อหน้ากล้อง ไม่ได้จะเปรียบเทียบนะครับ แต่ผมชื่นชมภาพเก่าเพราะว่าเป็นภาพแท้และมีมิติ ไม่ใช่แบบ "อุตสาหกรรม" เหมือนสมัยนี้

ในสมัยนั้น ลวดลายการถ่ายภาพส่วนใหญ่จะถูกกำหนดโดยช่างภาพ ดังนั้น ภาพถ่ายเทศกาลตรุษจีนของแต่ละครอบครัวจึงดูคล้ายกัน ครอบครัวต่างๆ นั่งที่โต๊ะและเก้าอี้ มองไปที่กล้องและยิ้ม บางครั้งก็ถือแก้วเพื่อปิ้ง หรือยืนอยู่ข้างกระถางดอกไม้ที่วางอยู่หน้าระเบียง ในปัจจุบันมีอุปกรณ์ประกอบฉาก ฉาก และพื้นหลังที่หลากหลาย รูปถ่ายที่ถ่ายอย่างสวยงาม และผู้คนในภาพก็มีรูปร่างที่สมบูรณ์แบบตั้งแต่ผิวหนังจนถึงหุ่น ความแตกต่างเหล่านี้เป็นสิ่งที่ชัดเจน แต่ความตื่นเต้นและความกระตือรือร้นดูเหมือนจะลดลงมาก

รูปถ่ายวันหยุดเทศกาลเต๊ตในสมัยนั้นมีค่ามาก เนื่องจากเป็นโอกาสที่เด็กๆ ได้เสื้อผ้าใหม่ ผู้ใหญ่ก็แต่งตัวดี และบ้านก็ดูสะอาดและสวยงามด้วยการเพิ่มกระถางดอกดาวเรืองหรือดอกโบตั๋นเข้าไปด้วย ต่างจากสมัยนี้ เรามีสิ่งต่างๆ มากขึ้นให้ใช้ชีวิต เรามีเสื้อผ้าไว้ซื้อได้ตลอดทั้งปี และเราใส่ใจกับรูปลักษณ์ของบ้านมากขึ้น ความตื่นเต้นในการรวมตัวกันเพื่อถ่ายรูปครอบครัวดูเหมือนจะไม่จำเป็นอีกต่อไป

การถ่ายภาพไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป เพราะใครๆ ก็สามารถบันทึกช่วงเวลาสำคัญต่างๆ ที่ต้องการได้ด้วยสมาร์ทโฟน ภาพถ่ายนับไม่ถ้วนเหล่านี้แทบจะไม่ได้รับการพิมพ์ออกมาเลย เรามีเครื่องมือต่างๆ มากขึ้นสำหรับการบันทึกและ “แสดง” จากแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย แต่เราแสดงให้คนอื่นเห็นมากกว่าที่เราเห็นตัวเอง

บางคนถ่ายรูปตัวเอง ถ่ายรูปอาหาร เครื่องดื่ม และทิวทัศน์ต่างๆ มากมาย แต่ลืมถ่ายรูปร่วมกับญาติๆ โดยเฉพาะปู่ย่าตายายและพ่อแม่ เช่นเดียวกับเพื่อนของฉัน วันหนึ่งพ่อของเขาก็เสียชีวิตกะทันหัน เขาตกใจมากเมื่อไม่พบรูปถ่ายของพวกเขาสองคนอยู่ด้วยกันเลย โชคดีที่ตอนที่คุณเปิดดูอัลบั้มเก่าๆ คุณพบรูปถ่ายซีดๆ ที่ถ่ายไว้ตอนคุณอายุ 5 ขวบ โดยคุณพ่อกำลังอุ้มคุณไว้ในอ้อมแขน รูปถ่ายอาจไม่สามารถถ่ายทอดความเศร้าโศกและความคิดถึงคุณพ่อทั้งหมดได้ แต่จะช่วยให้คุณตระหนักว่าช่วงเวลาดังกล่าวจะกลายเป็นช่วงเวลาตลอดไป

ในขณะนี้ตามสถานที่ท่องเที่ยวในช่วงฤดูใบไม้ผลิ เช่น สวนสาธารณะหรือแหล่ง ท่องเที่ยวต่างๆ ช่างภาพก็พร้อมให้บริการลูกค้าแล้ว เราสามารถเก็บภาพครอบครัวที่สนุกสนานและคึกคักในฤดูใบไม้ผลิได้ แต่ฉันยังคงชอบภาพถ่ายที่ถ่ายที่บ้าน ให้นึกถึงตอนที่ฉันอายุขนาดนี้ บ้านของฉันเป็นแบบนี้ มุมโต๊ะก็เป็นแบบนี้ กรอบหน้าต่างก็เป็นแบบนี้ เพราะใครจะรู้ เมื่อเวลาผ่านไป สิ่งของเหล่านั้นอาจไม่มีเหลืออยู่ แม้แต่ตัวฉันและผู้คนรอบข้างฉันอาจจะเปลี่ยนไปในพริบตา มันไม่จริงที่ชีวิตมนุษย์หนึ่งร้อยปีถูกใส่กรอบด้วยภาพถ่ายที่ไม่มีชีวิตชีวา คุณค่าของความทรงจำคือเมื่อมันผ่านไป เราจะเห็นว่ามันมีค่าและน่าเสียใจแค่ไหน

เทศกาลตรุษจีนนี้อย่าลืมถ่ายรูปกับครอบครัวด้วยนะ!

ความรักที่อัศจรรย์

แหล่งที่มา