รถบรรทุกฟืนคันสุดท้ายของปี

หลังจากเรียนจบมหาวิทยาลัย ฉันได้งานในหน่วยงานราชการ และตั้งรกรากอยู่ในเมืองดาลัต เมืองในฝัน ครอบครัวเล็กๆ ของฉันจึงไม่ได้ใช้เตาไม้มานานหลายปีแล้ว

ทุกครั้งที่นึกถึงเตาเผาไม้และควันจากเตาไม้ไผ่ที่ลอยขึ้นมาจากห้องครัวในบ้านหลังคามุงจากในฤดูหนาว ก็ยังคงติดตรึงอยู่ในใจเสมอ ในช่วงต้นทศวรรษ 1980 ของศตวรรษที่แล้ว ช่วงปลายปี ไม่เพียงแต่ครอบครัวของฉันเท่านั้น แต่รวมถึงครอบครัวส่วนใหญ่ในเขตเดียวกันของฮัมทวนนาม ไม่ว่าจะทำอะไร ทุกครอบครัวก็จะเตรียมฟืนไว้บนทางเท้าเพื่อใช้เป็นเชื้อเพลิงในเทศกาลตรุษเต๊ต

ฟืนถูกใช้ทำอาหารและน้ำดื่มทุกวัน ฟืนใช้จุดเตาเผาสำหรับคั่วข้าวโพดคั่ว ทำเค้ก ทำบั๋นชุง บั๋นเต๊ต ตุ๋นเนื้อ ตุ๋นหน่อไม้... และสำหรับทุกสิ่งที่ต้องใช้ไฟในการปรุง ฉันจำได้ว่าช่วงปลายปี พ่อและพี่น้องในครอบครัวจะเตรียมอาหาร 2-3 วัน เตรียมข้าว น้ำปลา ปลาแห้ง นำวัวและเกวียนคู่หนึ่งเข้าไปในป่าเพื่อเก็บฟืน ทุกบ่าย ประมาณบ่าย 3-4 โมง รถเกวียนจะมุ่งตรงไปยังภูเขาและป่า กลุ่มแล้วกลุ่มเล่า ฝุ่นฟุ้งกระจายจนเกวียนหายไปจากสายตาของหมู่บ้าน ครั้งหนึ่ง ตอนที่ฉันลาพักเรียน พ่อให้ฉันไปต้อนวัว ฉันมีความสุขมาก และฉันยังจำการเดินทางเหล่านั้นได้จนถึงทุกวันนี้ ฉันไม่รู้ว่าเส้นทางนั้นไกลแค่ไหน แต่สถานที่อย่าง Ba Bau, หมู่บ้าน Ba, Ham Can, My Thanh, Suoi Kiet, Dan Thung, Ruong Hoang... เป็นสถานที่ที่ผู้คนมักมาเก็บฟืนกลับมา ฟืนที่นำกลับมาเป็นไม้แห้ง คัดตรง ตัดปลายออก ตัดหางออก ยาวประมาณ 4 ถึง 6 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 30 เซนติเมตรขึ้นไป ส่วนใหญ่ฟืนจะถูกเผา เพราะคนเผาในทุ่งขณะที่ต้นไม้ยังสดอยู่ รถบรรทุกแต่ละคันสามารถบรรทุกฟืนได้สูงสุด 10 ถึง 15 อัน ขึ้นอยู่กับความยาวและขนาด ในบางปีพ่อของฉันจะเข้าป่าเพื่อเก็บฟืน 3 ถึง 4 ครั้งเพื่อเก็บไว้สำหรับทำอาหารในฤดูฝนของปีถัดไป นอกจากนี้ปลายปีนอกจากจะเก็บฟืนแล้ว คนบ้านเกิดผมยังเข้าป่าเก็บมะขามมาทำข้าวเกรียบ ทำแยมมะขามแห้งทำแกงส้ม ทำน้ำปลามะขาม... นอกจากนี้ยังหาตัดกิ่งมะขามเหลืองกลับบ้านมาเด็ดใบเผารากแช่น้ำจนออกดอกตั้งโชว์ในบ้านอีกด้วย

ส่วนพวกเรา เราเลื่อยฟืนที่พ่อเอากลับมาบ้านเป็นท่อนเล็กๆ สั้นๆ ประมาณ 40 เซนติเมตร แล้วใช้ค้อนและมีดพร้าตัดเป็น 5-7 ท่อน แล้วนำไปใส่ในครัวให้ยายกับแม่ทำอาหาร ความทรงจำเกี่ยวกับชนบทอันเงียบสงบที่ติดกับเมืองฟานเทียต ทำให้ฉันคิดถึงช่วงฤดูหนาวปลายปีในยามยากจน ฉันไม่สามารถลืมภาพพ่อที่ขยันหมั่นเพียรคัดสรรฟืนแห้งๆ โดยเฉพาะฟืนที่ทนไฟได้นาน มีควันน้อย รวบรวมเป็นมัดๆ แล้วลากด้วยเกวียนวัวกลับบ้าน ช่วงปลายปี หญ้าในป่าแห้งเหี่ยว บางแห่งไหม้หมด ควายและวัวกินฟางแห้งที่เจ้าของเอามากินแค่กำมือเดียว และดื่มน้ำโคลนที่เหลืออยู่ในลำธารเพื่อให้มีแรงลากเกวียนฟืนกลับบ้าน

ชีวิตเปลี่ยนไป จากเมืองใหญ่สู่ชนบท ทุกบ้านต่างเปลี่ยนเตาไม้เป็นเตาแก๊ส เตาไฟฟ้า หม้ออัดแรงดัน หม้อหุงข้าว กาต้มน้ำไฟฟ้า เตาไมโครเวฟ... ถึงแม้ว่าผมกับพี่ชายจะซื้อเตาแก๊ส หม้อหุงข้าวไฟฟ้าให้แม่แล้ว แต่แม่ก็ยังคงใช้เตาที่มีเตาเผาไม้ 3 เต๋าที่จุดไฟด้วยฟืน แม่เก็บใบมะพร้าวแห้งมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ต้มน้ำ ปรุงยา บางครั้งก็ตุ๋นปลา หุงข้าวเมื่อจำเป็น แม่มักจะบอกลูกๆ ว่า "ทุกครั้งที่แม่นั่งข้างเต๋า 3 เต๋า จุดไฟ จะเห็นภาพยายกับสามีสุดที่รักในแสงไฟริบหรี่ น้ำตาไหลพรากๆ ไม่รู้ว่าเป็นเพราะควันไฟแสบตาหรือคิดถึงคนที่รัก" ทุกครั้งที่กลับไปเยี่ยมครอบครัว นั่งข้างแม่ กลิ่นควันไฟจากเตาที่แม่ต้มน้ำก็อบอุ่น เปลวไฟที่ลุกโชนจากฟืนก็อบอุ่น ไฟแห่งความรักจากคุณย่า คุณย่า และคุณปู่ ได้หล่อเลี้ยงฉันและพี่น้องจนเติบโตเป็นผู้ใหญ่ และยังคงติดตรึงอยู่ในความทรงจำของฉัน และติดตัวฉันมาเกือบทั้งชีวิต

แหล่งที่มา