‘ฉับพลัน’ สูงตระหง่าน?

ถูกต้องแล้ว ในพจนานุกรมฮั่นนาม คำว่า "dot doc" แปลว่า "สูงเสียดฟ้า" ซึ่งแตกต่างจากความเข้าใจในปัจจุบันที่ว่า "dot doc เป็นสิ่งที่คาดไม่ถึงมาก" (พจนานุกรมเวียดนาม บรรณาธิการ Hoang Phe, 1988, หน้า 370)

เหตุใดจึงเกิดการเปลี่ยนแปลงทางความหมายข้างต้น คำตอบคือ คำว่า "ทันใดนั้น " เป็นคำที่มีความหมายหลายความหมาย และความเข้าใจขึ้นอยู่กับบริบททางสังคมและยุคสมัย

อักษร "dut" (突) ปรากฏครั้งแรกในจารึกกระดูกพยากรณ์สมัยราชวงศ์ซาง ประกอบด้วยสองส่วน ส่วนบนเป็นอักษร " huo" (穴: ถ้ำ) และส่วนล่างเป็นอักษร "khuyen" (犬: สุนัข) รูปร่างโบราณของ "dut" มีลักษณะคล้ายสุนัขที่วิ่งออกจากถ้ำ ความหมายดั้งเดิมคือการวิ่งออกไปอย่างรวดเร็ว ( บันทึกสามก๊ก เว่ยจื้อ อู๋ตี้จี๋ ) ความหมายนี้ถูกบันทึกไว้ใน Shuowen Jiezi ว่า "dut, khuyen tung huyet trung tan xuat da" ( dut คือสุนัขที่ออกมาจากถ้ำชั่วคราว)

ต่อมาคำว่า “ กะทันหัน ” ได้ขยายความหมายไปเป็น “จู่โจม” “ดูหมิ่น” “รวดเร็ว” โดยเฉพาะ “สถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและไม่คาดคิด”...

อู่ (兀) เป็นอักษรที่ปรากฏตัวครั้งแรกในกระดูกและแผ่นจารึกสำริดของราชวงศ์ซาง อักษรนี้เดิมหมายถึงศีรษะของมนุษย์ ศีรษะเป็นจุดที่สูงที่สุดของร่างกาย ดังนั้น อู่ จึงหมายถึงความสูงตระหง่านและยื่นออกมา

นอกจากนี้ "งต" ยังใช้ในความหมายว่า "รูปลักษณ์ที่สูงเด่น" (คำนำของ Nanyang Gongji โดย Lu Zhaolin); "ความเป็นอิสระ" ( Tran luan โดย Yu Dafu); "รูปลักษณ์ที่สับสนและโง่เขลา" ( Du Thien Thai Son Phu โดย Sun Chuo) หรือ "การพักผ่อน" ( Van Phu โดย Lu Ji)...

คำประสม "ฉับพลัน" (突兀) ปรากฏครั้งแรกในบทกวี "ไห่ฝู" ของมู่หัว แห่งราชวงศ์จิ้นตะวันตก คำนี้มีความหมายหลายอย่าง เช่น "โดดเด่น" ( คำศัพท์ใหม่ของโลก ) หรือ "แปลกแตกต่าง" ( โม่จี๋ ของหวังจื้อแห่งราชวงศ์ซ่ง)

ในสมัยราชวงศ์ ถัง คำที่ใช้บรรยายภูมิประเทศที่ "สูงและชัน" ( Mao oc vi thu phong so pha ca โดย Du Fu) หรือ "เหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด" ( Tong tang Trung Quan โดย Han Yu)

ความกะทันหัน ยังเป็นคำที่หมายถึงลักษณะภายนอก เช่น "นั่งตัวตรงและตั้งตรง" ( Bai Ai Thi โดย Du Fu) หรือ "ลักษณะภายนอกที่สูงใหญ่" (คำนำของ Nanyang Gong Ji โดย Lu Zhaolin)

ตั้งแต่ สมัยราชวงศ์ หมิงและชิง ความหมายอื่นๆ ก็ปรากฏขึ้น เช่น การเปลี่ยนแปลงโครงเรื่องกะทันหันในนวนิยาย

โดยทั่วไป นับตั้งแต่ศตวรรษที่ 10 เป็นต้นมา อักษรจีนเริ่มได้รับความนิยมในประเทศของเรา คำว่า "จุดจุด " (突兀) ยังคงมีความหมายตามที่กล่าวมาข้างต้น อย่างไรก็ตาม ในศตวรรษที่ผ่านมา คำนี้มีความหมายเพียงไม่กี่ความหมายเท่านั้น:

- ทันใดนั้น (突兀) แปลว่า "ไม่คุ้นเคย, ไม่คุ้นเคย: เพิ่งมาถึงและทันใดนั้น" ( Dai Nam Quoc Am Tu Vi โดย Huynh-Tinh Paulus Cua, 1895, หน้า 719)

- กะทันหัน หมายถึง "ทันใดนั้น, อย่างไม่คาดคิด: เกิดขึ้นอย่างกะทันหัน, เกิดขึ้นอย่างกะทันหัน" ( พจนานุกรมภาษาเวียดนาม โดย Le Van Duc, บรรณาธิการโดย Le Ngoc Tru, เล่มบน, 1970, หน้า 490)

- ทันใดนั้น หมายความว่า "อย่างไม่คาดคิดอย่างยิ่ง โดยไม่มีสัญญาณเตือนใดๆ: อากาศเปลี่ยนเป็นหนาวเย็นอย่างกะทันหัน" ( พจนานุกรมเวียดนาม , หน้า cit., หน้า 370)

ดังนั้น ในภาษาเวียดนาม คำว่า "ทันใดนั้น" เป็นคำพ้องความหมายกับคำสองคำ คือ ทันใดนั้น และ อย่างไม่คาดคิด

1. ทันใดนั้น เขียนด้วยอักษรนามว่า 声 灵 และ 盛 令 ปรากฏในเรื่อง Duong Tu-Ha Mau โดย Nguyen Dinh Chieu ( Phut dau co am tinh Nhong Nhong Nhong Nhong ) หรือใน เรื่อง Nhi do mai dien ca ( ทันใดนั้น โต๊ะก็สูญเสียความสุขไป )

2. ไม่คาดคิด เป็นการผสมคำสองคำ คือ bất (ฮั่น) และ ngh (นาม) ปรากฏอย่างช้าที่สุดตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 20 เช่นในหนังสือ The Country Boy ( Le Petit Campagnard , 1925) โดย Nguyen Lan แปลโดย Alfred Bouchet (หน้า 67) หรือในประโยคที่ว่า "ความไม่คาดคิดของชีวิต ใครจะหลีกเลี่ยงได้" ( Trang โดย Lan Khai, สำนักพิมพ์ Tan Van, 1939)

ที่มา: https://thanhnien.vn/dot-ngot-la-cao-chot-vot-185250822215348278.htm