Thăm đất chùa chiền

Tỉnh Sóc Trăng cũ (nay là TP.Cần Thơ) được biết đến là địa phương có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống. Cộng đồng này đã mang đến nền văn hóa đặc sắc từ tín ngưỡng, kiến trúc, phong tục, tập quán, âm nhạc, ẩm thực,... Nơi đây có sự giao thoa văn hóa, trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách tìm hiểu, trải nghiệm, hành hương, du lịch tâm linh.

Chùa Som Rong

Ở TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh Vùng Đồng bằng sông Cửu Long hầu như đều có tuyến xe khách đến với vùng đất này. Đây là địa phương có nhiều chùa Khmer được xây dựng theo kiến trúc Phật giáo Nam tông mang đậm dấu ấn thế kỷ, một địa điểm nổi bật du khách không thể bỏ qua khi đến nơi này là chùa Som Rong.

Theo tiếng Khmer, tên đầy đủ của chùa là Wat Pătum Wôngsa Som Rong. Được xây dựng từ năm 1785, ban đầu, chùa chỉ là mái lá đơn sơ được chống đỡ bằng kèo cột tre nứa. Trải qua gần 300 năm, ngôi chùa cổ được tu bổ, xây mới và tôn tạo trở thành tác phẩm kiến trúc độc đáo kết hợp giữa nghệ thuật và tôn giáo, là biểu tượng của trình độ kiến trúc vô cùng tinh xảo, đặc sắc của người Khmer. Có thể kể đến lối kiến trúc tam quan, cổng được đắp nổi bởi những phù điêu như chim thần Krud, rắn thần Naga, phía trên cổng có 5 ngọn tháp là biểu tượng của núi Meru, nơi có 5 vị thần thường an ngự. Khi bước vào cổng chùa, đi dưới hàng cây râm mát, tôi không khỏi choáng ngợp trước tượng Phật nằm sừng sững uy nghi ngay khuôn viên trung tâm.

Những kiến trúc Khmer tinh xảo và độc đáo tại chùa Som Rong

Đây là tượng Phật Thích Ca Mâu Ni nhập niết bàn dài 63m, cao 22,5m, được xem là bức tượng nằm lớn nhất Việt Nam. Ngoài ra, du khách có thể tham quan công trình Bảo tháp, khu Chánh điện và Nhà hội Sala. Tòa bảo tháp màu trắng xám có 4 mặt với 4 lối đi lên, ở trung tâm là tượng Phật Thích Ca tọa trên đài sen vô cùng uy nghi và trang trọng.

Là nơi thực hành các nghi lễ truyền thống, học tập và tổ chức các lễ hội quan trọng như Chol Chnam Thmay, Sen Dolta, Lễ Dâng y Kathina, Lễ hội cúng trăng,... chùa là nơi gắn liền với đời sống tâm linh, gần gũi đối với cộng đồng người Khmer.

Trong hành trình khám phá vùng đất chùa chiền, một địa điểm nữa không thể bỏ qua là chùa Dơi (hay còn gọi là chùa Mã Tộc hoặc Mahatup) có lịch sử hơn 400 năm. Lọt thỏm giữa những tán cây xanh cổ thụ, ngôi chùa cổ kính với kiến trúc truyền thống như càng thêm trầm mặc. Không chỉ là nơi diễn ra những sự kiện phật sự, với sự kết hợp hài hòa giữa địa chỉ tâm linh và cảnh quan thiên nhiên, khuôn viên chùa Dơi dần trở thành không gian sinh thái thu hút du khách gần xa.

Những tán cây sao, cây dầu cổ thụ trong chùa là nơi cư ngụ của hàng ngàn con dơi tạo nên vẻ đặc trưng khó tìm thấy ở nơi nào khác. Tuy nhiên, từ sau sự kiện hỏa hoạn tại chùa vào năm 2007, số lượng dơi ngày một giảm do bị săn bắt và bỏ đi. Nhưng khi đặt chân đến đây, những câu chuyện kể mang màu sắc huyền bí về dơi và những ngôi mộ heo 5 móng tại chùa vẫn thu hút một cách kỳ lạ. Năm 1999, chùa Dơi được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.

Chùa Dơi rực rỡ giữa rừng cây xanh mát

Bửu Sơn tự cũng là một địa điểm nổi tiếng của vùng đất chùa chiền, được biết nhiều hơn cả với tên chùa Đất Sét, được xây dựng từ đầu thế kỷ XX bởi dòng họ Ngô. Nơi đây nổi tiếng bởi hàng ngàn pho tượng, cột chùa được làm bằng đất sét. Với diện tích chỉ vỏn vẹn khoảng 400m², chùa mang lối kiến trúc đơn giản, chân phương.

Dù không gắn với lễ hội hay sự kiện văn hóa nhưng chùa vẫn thu hút đông đảo khách thập phương đến hành hương, tham quan bởi nét riêng có một không hai độc đáo. Tại đây, ngoài thưởng lãm, du khách còn được nghe những câu chuyện ly kỳ xoay quanh người trụ trì thứ 4 đã tôn tạo, mở rộng để chùa có dáng vẻ như hiện giờ - sư thầy Ngô Kim Tòng.

Tương truyền, lúc nhỏ, thầy bị bệnh nặng, chạy chữa thế nào cũng không khỏi, đến khi được đưa lên chùa để cầu khấn, vừa uống thuốc, vừa ngồi thiền mà thầy dần hồi phục. Sau đó, thầy xuất gia và trở thành nhà điêu khắc tượng bằng đất sét độc đáo dù không kinh qua trường lớp. Những tượng Phật lớn, nhỏ, các linh thú, tháp Đa Bảo, bảo tòa Liên Hoa,... đã trở thành các tác phẩm mang giá trị lịch sử, nghệ thuật và tôn giáo vô cùng đặc sắc.

Và đậm nét nhất có lẽ là 4 cặp nến khổng lồ nặng khoảng 200kg, cao 2m, đã tạo nên tên tuổi cho ngôi chùa này. Mỗi cây nến ước tính có thể cháy liên tục trong 70 năm. Bên cạnh còn có cặp đèn cầy với kích thước và chiều cao nhỏ hơn thì vẫn có thể cháy liên tục nửa thập kỷ.

Và quả là một thiếu sót khi đến vùng đất này mà lại bỏ qua địa điểm Bảo tàng Khmer. Nằm ở một góc yên tĩnh giữa lòng phố, từng hiện vật được trưng bày như đang kể câu chuyện của mình. Khán giả lần lượt thưởng thức từ sân khấu Dù kê đến thưởng lãm làn điệu Rô băm. Những nhạc cụ độc đáo từ dàn ngũ âm, bộ nhạc lễ như sẵn sàng cất lên để báo hiệu cho mùa lễ hội.

Ẩm thực Sóc Trăng thì đa dạng, đến đây, du khách không thể nào bỏ qua món bún nước lèo cá lóc đồng trứ danh. Nước lèo nấu hoàn toàn bằng nước dừa tươi mang độ ngọt thanh hòa quyện hương vị của mắm bò hóc. Đây là món ăn mang đậm dấu ấn giao thoa văn hóa giữa ba dân tộc Kinh - Hoa - Khmer. Ngoài cá lóc đồng và tôm, bún còn ăn kèm với thịt heo quay và các loại rau như bắp chuối, giá, hẹ, lá quế,... Chỉ một lần thưởng thức, chắc chắn du khách sẽ nhớ hoài hương vị đặc trưng để bất cứ khi nào có dịp đều muốn trở lại nơi này.

Có lẽ những địa điểm được giới thiệu đều có một điểm chung là giá trị về thời gian. Văn hóa bao giờ cũng là sức mạnh mềm của dân tộc, và những chuyến đi trải nghiệm luôn là cần thiết để mỗi người tìm thấy vẻ đẹp của văn hóa từng vùng, miền./.

Hiền Dương

Nguồn: https://baolongan.vn/tham-dat-chua-chien-a202774.html