Thanh Hóa trên hành trình đổi mới mô hình tăng trưởng

(Baothanhhoa.vn) - Từng bước khẳng định vị thế cực tăng trưởng mới của cả nước, Thanh Hóa đang chuyển mình mạnh mẽ từ mô hình phát triển dựa trên lợi thế tài nguyên, vốn đầu tư và lao động giá rẻ sang lộ trình tăng trưởng theo chiều sâu; trọng tâm là chuyển dịch cơ cấu kinh tế dựa vào năng suất, chất lượng, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Công ty CP Dịch vụ kỹ thuật PTSC Thanh Hóa vận chuyển, bàn giao trụ chân đế điện gió tại Cảng Nghi Sơn, góp phần hoàn thành dự án chế tạo chân đế điện gió đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam và xuất khẩu ra thế giới.

Lĩnh vực nông nghiệp của tỉnh hiện nay không chỉ giữ vai trò đảm bảo an ninh lương thực, mà còn từng bước khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế. Cùng với chủ trương dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất, ngành nông nghiệp đã đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa, khoa học - công nghệ và tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với chế biến.

Điều đáng ghi nhận là dù diện tích trồng lúa có xu hướng giảm, tổng sản lượng lương thực toàn tỉnh vẫn duy trì ổn định trên 1,5 triệu tấn/năm, trong đó có khoảng 1,4 triệu tấn lúa. Toàn tỉnh hiện gieo cấy trên 220.000 ha lúa/năm, trong đó hơn 150.000ha là vùng thâm canh năng suất, chất lượng cao. Mô hình sản xuất “bao trọn gói” từ giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đến thu mua sản phẩm do HTX làm nòng cốt đã mang lại sự an tâm cho nông dân, đồng thời tạo cơ sở hình thành các chuỗi liên kết bền vững.

Sản xuất lúa gạo không chỉ đáp ứng nhu cầu trong tỉnh mà còn bước ra thị trường thế giới. Toàn tỉnh hiện có 8 doanh nghiệp chế biến gạo với tổng công suất hơn 274.000 tấn/năm, trong đó một số đơn vị đã có đơn hàng xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính. Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Giám đốc Nhà máy chế biến nông sản chất lượng cao Vinagreen, chia sẻ: “Chúng tôi đã có nhiều đơn hàng xuất khẩu sang Cộng hòa Séc và Đức; định hướng sắp tới sẽ đưa sản phẩm sang Nhật Bản và Trung Quốc. Giai đoạn 2 của nhà máy sẽ tiếp tục tạo ra nhiều sản phẩm nông sản chế biến sâu, chất lượng tốt đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước”.

Từ hạt gạo, câu chuyện tái cơ cấu nông nghiệp Thanh Hóa còn mở rộng sang mía, sắn, gai xanh, cói, cây ăn quả đặc sản và vùng nuôi trồng thủy sản. Đây là tiền đề quan trọng để giai đoạn 2026-2030, tỉnh đẩy mạnh hơn nữa mô hình kinh tế nông nghiệp, với các sản phẩm sạch, hữu cơ, tuần hoàn, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số và khoa học - công nghệ.

Bên cạnh nền tảng nông nghiệp, công nghiệp đang tiếp tục giữ vai trò chủ lực trong cơ cấu kinh tế. Giai đoạn 2021-2024, giá trị tăng thêm ngành công nghiệp tăng bình quân đạt 17%/năm; riêng năm 2024 đạt tới 21,67%, chiếm 38,5% GRDP toàn tỉnh. Cơ cấu nội bộ ngành công nghiệp chuyển dịch đúng hướng, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm 79,4%, tăng 4,2 điểm phần trăm so với năm 2020. Từ đầu năm 2025 đến nay, chỉ số sản xuất công nghiệp tiếp tục tăng trưởng, khẳng định sức bật mạnh mẽ. Hầu hết các sản phẩm công nghiệp chủ lực như lọc hóa dầu, xi măng, dệt may, giày da, điện sản xuất đều có mức tăng trưởng cao, giữ vị thế dẫn đầu cả nước.

Theo ngành công thương, đà tăng trưởng công nghiệp giai đoạn 2021 đến nay được củng cố bởi sự xuất hiện của hàng loạt dự án công nghiệp nặng và chế biến sâu, giá trị gia tăng cao như các sản phẩm của Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn, Nhà máy Cơ khí công nghệ cao Nghi Sơn, Xi măng Đại Dương, Nhà máy sản xuất thép Nghi Sơn số 2... Cùng với đó, nhiều dự án ứng dụng công nghệ hiện đại tiếp tục đi vào hoạt động, tiêu biểu như Nhà máy sản xuất, gia công lắp đặt bộ dây điện ô tô do Công ty TNHH BOB Thanh Hóa làm chủ đầu tư, Nhà máy sản xuất lốp ô tô Radial do Công ty TNHH Lốp Cofo Việt Nam làm chủ đầu tư. Những công trình này không chỉ bổ sung năng lực sản xuất mới mà còn tạo thêm việc làm, tăng thu ngân sách và tạo động lực lan tỏa đến các ngành công nghiệp hỗ trợ.

Điển hình là Nhà máy sản xuất lốp ô tô Radial của Công ty TNHH Lốp Cofo Việt Nam tại Khu Công nghiệp Bỉm Sơn vừa khánh thành với tổng vốn đầu tư ban đầu 64 triệu USD, công suất gần 1 triệu sản phẩm/năm. Nhà máy hướng tới mở rộng công suất lên 6,2 triệu sản phẩm/năm, doanh thu dự kiến đạt 450 triệu USD, nộp ngân sách 20 triệu USD/năm và giải quyết việc làm cho 3.500 lao động. Ông Chan Yung, Tổng Giám đốc Cofo Việt Nam, khẳng định: “Thanh Hóa có môi trường đầu tư thuận lợi. Chúng tôi sẽ tiếp tục ứng dụng công nghệ tiên tiến, phát triển sản phẩm chất lượng cao, gắn với mục tiêu xanh và bền vững”.

Nổi bật ở lĩnh vực năng lượng, Thanh Hóa hiện có 19 nhà máy điện đang vận hành, tổng công suất 2.946MW. Dự án Nhà máy điện khí LNG Nghi Sơn công suất 1.500MW đang lựa chọn nhà đầu tư, cùng nhiều dự án năng lượng tái tạo khác đang triển khai, góp phần hình thành nền tảng trung tâm năng lượng Bắc Trung bộ.

Khu vực dịch vụ những năm gần đây tăng trưởng mạnh mẽ. Đặc biệt, xuất khẩu của tỉnh liên tục chinh phục “đỉnh” mới bởi chất lượng và yếu tố cạnh tranh. Du lịch khởi sắc với sản phẩm mũi nhọn là nhiều khu, điểm, sản phẩm du lịch mới được đưa vào khai thác, khẳng định thương hiệu du lịch xứ Thanh trên bản đồ cả nước. Các ngành vận tải, logistics, tài chính, ngân hàng, viễn thông tiếp tục phát triển nhanh, tạo động lực thúc đẩy chuyển đổi số, từng bước xây dựng Thanh Hóa thành trung tâm dịch vụ chất lượng cao của vùng.

Phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, Thanh Hóa định hướng phát triển nhanh và bền vững với công nghiệp nặng, nông nghiệp quy mô lớn, giá trị gia tăng cao làm nền tảng; các ngành công nghiệp năng lượng, chế biến - chế tạo, dịch vụ logistics làm đột phá; du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu được tỉnh xác định là bước đi chiến lược, vừa mở rộng quy mô, vừa nâng tầm chất lượng phát triển.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, cùng với đặt mục tiêu duy trì sản lượng lúa gạo ổn định từ 1,3 triệu tấn/năm, mở rộng xuất khẩu gạo trên 60.000 tấn/năm, Thanh Hóa đang trong lộ trình định hướng phát triển thêm 50.000ha sản xuất quy mô lớn ứng dụng công nghệ cao, đẩy mạnh nông nghiệp sạch, hữu cơ, tuần hoàn.

Ông Lê Đức Thuận, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: “Tới đây, ngành nông nghiệp sẽ đề xuất việc quy hoạch rõ sản phẩm chủ lực, hình thành các vùng chuyên canh tập trung để đầu tư hạ tầng và tổ chức sản xuất hiện đại, tránh tình trạng manh mún dẫn tới giá thành cao. Cùng với việc phát triển vùng cây ăn quả tập trung như vải, mía; cần xác định các vùng sản xuất gỗ phục vụ xuất khẩu, cũng như quy hoạch vùng nuôi thủy sản theo hướng tập trung, hiệu quả”.

Trong công nghiệp tiếp tục định hướng ưu tiên công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng sạch, công nghiệp hỗ trợ; thu hút đầu tư công nghệ cao, hiện đại, giá trị gia tăng lớn, đồng thời tiếp tục bố trí hợp lý các ngành sử dụng nhiều lao động vào khu vực nông thôn, miền núi để góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động. Song hành với đầu tư sản xuất, ngành sẽ đổi mới phương thức xúc tiến thương mại và đầu tư, chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát các nhà đầu tư tiềm năng và ngành ưu tiên. Lĩnh vực dịch vụ sẽ phát triển mạnh logistics, thương mại điện tử, du lịch chất lượng cao, tài chính - ngân hàng, dịch vụ viễn thông, tạo nền tảng quan trọng cho quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng của cả hệ thống và cộng đồng doanh nghiệp, Thanh Hóa có cơ sở vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh và hiện đại; một trong những trung tâm lớn của vùng Bắc Trung bộ và cả nước về công nghiệp năng lượng và chế biến, chế tạo; nông nghiệp giá trị gia tăng cao; dịch vụ logistics, du lịch, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu và văn hóa, thể thao; một cực tăng trưởng mới cùng với Hà Nội, Hải Phòng và Quảng Ninh tạo thành tứ giác phát triển ở phía Bắc của Tổ quốc; đồng thời hướng tới là “hạt nhân” hình thành một số trung tâm công nghiệp, dịch vụ, hợp tác quốc tế lớn ngang tầm khu vực Châu Á với các khu kinh tế ven biển hiện đại, hệ thống đô thị ven biển thông minh, bền vững, có bản sắc riêng như định hướng từ Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bài và ảnh: Tùng Lâm

Nguồn: https://baothanhhoa.vn/thanh-hoa-tren-hanh-trinh-doi-moi-mo-hinh-tang-truong-260576.htm