Tháo gỡ rào cản, mở rộng không gian tín dụng xanh

Khi “nút thắt” chính sách đã được tháo gỡ, để tận dụng hiệu quả nguồn vốn xanh, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao nhận thức về giá trị của chuyển đổi xanh, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng mô hình sản xuất tuần hoàn…

Tín dụng xanh - động lực cho kinh tế bền vững

Trên địa bàn NHNN chi nhánh Khu vực 10 (gồm Khánh Hòa và Lâm Đồng), tiềm năng phát triển các ngành công nghiệp và nông nghiệp sạch, thân thiện môi trường là rất lớn. Cả hai địa phương đều có điều kiện tự nhiên thuận lợi, nguồn lao động dồi dào và chính sách thu hút đầu tư hướng về kinh tế xanh - chìa khóa cho tăng trưởng bền vững và bảo vệ hệ sinh thái.

Trong xu hướng đó, hệ thống ngân hàng ở khu vực đã nỗ lực đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp trong hành trình chuyển đổi xanh. Thông qua các gói tín dụng ưu đãi, các tổ chức tín dụng (TCTD) tập trung đầu tư vào công nghệ sạch, mô hình sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, ISO, HACCP, hay các chứng chỉ nông nghiệp hữu cơ...

Ở nhiều địa phương như Ninh Sơn, Lâm Sơn, Mỹ Sơn (Khánh Hòa), dòng vốn ngân hàng đã giúp hình thành hàng loạt mô hình sản xuất xanh, mở ra hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương. Tại xã Lâm Sơn, ông Đinh Công Vàng - một trong những người tiên phong phát triển mô hình nông nghiệp công nghệ cao - chia sẻ, để xây dựng trang trại dưa lưới hữu cơ cần vốn đầu tư ban đầu rất lớn, đặc biệt là cho hệ thống nhà lưới, thiết bị tưới tự động và công nghệ kiểm soát nhiệt độ.

“Nhờ được Agribank Ninh Sơn hỗ trợ vốn, tôi có điều kiện đầu tư ba nhà lưới rộng hơn 7.000m². Mỗi vụ dưa, doanh thu đạt hơn 600 triệu đồng, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận khoảng 90 triệu đồng mỗi nhà”, ông Vàng nói.

Khánh Hòa và Lâm Đồng có nhiều tiềm năng phát triển các ngành công nghiệp và nông nghiệp sạch….

Theo ông Hoàng Quang Siêu, Giám đốc Agribank Ninh Sơn, đơn vị luôn coi tín dụng xanh là hướng đi trọng tâm để phát triển kinh tế tuần hoàn, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và bảo vệ môi trường. Theo đó, chi nhánh ưu tiên tài trợ các dự án năng lượng sạch, nông nghiệp xanh, carbon thấp và công nghệ thân thiện với môi trường. Đến nay, dư nợ tín dụng xanh tại Agribank Ninh Sơn tăng trưởng ổn định, góp phần định hình xu hướng đầu tư bền vững ở địa phương.

Không chỉ trong lĩnh vực nông nghiệp, tín dụng xanh còn lan tỏa đến các ngành công nghiệp trọng điểm. Một ví dụ điển hình là Công ty TNHH Đóng tàu HD Hyundai Việt Nam - doanh nghiệp FDI lớn tại Khánh Hòa. Đơn vị này đang triển khai các đơn hàng đóng tàu sử dụng năng lượng sạch, tiết kiệm nhiên liệu, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ xanh trong ngành công nghiệp tàu thủy toàn cầu. Hỗ trợ cho doanh nghiệp, Vietcombank Khánh Hòa đã ký kết hợp đồng tín dụng tài trợ vốn, giúp doanh nghiệp ổn định tài chính, mở rộng sản xuất và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng xanh quốc tế.

Việc hình thành các khu công nghiệp, cụm công nghiệp theo hướng xanh như Diên Thọ VCN cũng là bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển công nghiệp bền vững của tỉnh Khánh Hòa. Địa phương xác định lấy công nghệ cao, sản xuất sạch và năng lượng tái tạo làm trụ cột; ưu tiên xây dựng hệ sinh thái công nghiệp xanh, tuần hoàn nhằm thu hút các nhà đầu tư có trách nhiệm với môi trường.

Đầu tư phát triển mô hình nông nghiệp sạch, áp dụng công nghệ cao ở Lâm Sơn, Khánh Hòa.

Tính đến ngày 30/9/2025, dư nợ cấp tín dụng đối với các lĩnh vực xanh trên địa bàn NHNN chi nhánh Khu vực 10 đạt 4.773,8 tỷ đồng. Trong đó, cho vay năng lượng xanh chiếm 58,78% (2.806 tỷ đồng), cho vay nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản và bảo tồn đa dạng sinh học đạt 1.819,52 tỷ đồng, tương đương 38,11% tổng dư nợ. Những con số này cho thấy tín dụng xanh đang trở thành một cấu phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế các địa phương.

Danh mục phân loại xanh - nền tảng pháp lý cho tài chính bền vững

Trên thực tế, Khánh Hòa và Lâm Đồng đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, lấy đổi mới công nghệ và quản trị môi trường làm động lực. Đây không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là cách để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư quốc tế và thực hiện cam kết giảm phát thải ròng của Việt Nam vào năm 2050.

Để dòng vốn tín dụng tiếp tục hỗ trợ hiệu quả cho các dự án xanh, các TCTD trong khu vực đã và đang cơ cấu lại danh mục cho vay, ưu tiên vốn cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, đầu tư công nghệ sạch, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Theo ông Võ Văn Thanh, Phó Giám đốc NHNN chi nhánh khu vực 10, ngành ngân hàng xác định rõ trách nhiệm “xanh hóa” dòng vốn đầu tư, hướng tới phát triển bền vững. Hoạt động cho vay các dự án năng lượng tái tạo, nông nghiệp hữu cơ… được NHNN ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, thúc đẩy các TCTD tích cực tham gia và nâng cao nhận thức xã hội về bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu.

Tín dụng xanh đang trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế ở các địa phương.

Các ngân hàng trong khu vực cũng triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, xây dựng sản phẩm tín dụng xanh cho từng lĩnh vực; hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế; hoàn thiện quy trình quản lý rủi ro môi trường - xã hội trong hoạt động cấp tín dụng. Một số ngân hàng tiên phong đã cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế về rủi ro khí hậu và ESG, chủ động nghiên cứu thị trường để phát triển sản phẩm tài chính xanh phù hợp thực tế từng địa phương.

Tuy nhiên, tín dụng xanh tại Việt Nam nói chung và khu vực Nam Trung Bộ - Tây Nguyên nói riêng vẫn đang đối diện nhiều “nút thắt”. Các dự án xanh thường cần nguồn vốn lớn, trong khi quy trình thẩm định đòi hỏi năng lực chuyên môn cao về kỹ thuật môi trường, khiến ngân hàng phải đầu tư thêm chi phí quản trị và đào tạo nhân lực. Nhiều doanh nghiệp còn hạn chế về nhận thức, e ngại khi tiếp cận sản phẩm tín dụng xanh do cho rằng quy trình phức tạp, lợi ích chưa rõ ràng. Ngoài ra, hệ thống dữ liệu môi trường hiện còn phân tán, gây khó khăn cho công tác giám sát và đánh giá rủi ro.

Đặc biệt, không ít dự án năng lượng tái tạo vẫn gặp khó trong xác định tiêu chí “xanh” để được hưởng ưu đãi tín dụng. Một số dự án còn chồng lấn quy hoạch hoặc vướng thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản, khiến việc triển khai chậm trễ, lỡ cơ hội tiếp cận vốn.

Để tận dụng hiệu quả nguồn vốn xanh, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao nhận thức về giá trị của chuyển đổi xanh, đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng mô hình sản xuất tuần hoàn…

Nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn đó, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg, xác định rõ danh mục phân loại xanh, tiêu chí đánh giá và cơ chế hỗ trợ cho các dự án phát triển bền vững. Đây được xem là bước ngoặt quan trọng, tạo hành lang pháp lý đầu tiên cho thị trường tài chính xanh tại Việt Nam.

Danh mục phân loại xanh gồm 45 loại hình dự án thuộc 7 nhóm ngành, giúp doanh nghiệp, nhà đầu tư và TCTD có cùng “ngôn ngữ chung” trong xác định điều kiện để hưởng ưu đãi từ tín dụng và trái phiếu xanh.

Ngay sau khi có Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg, NHNN chi nhánh Khu vực 10 cũng đã ban hành Văn bản số 1246/KV10-TH hướng dẫn triển khai cấp tín dụng xanh theo quy định mới, kịp thời phổ biến đến toàn bộ các TCTD trên địa bàn.

Theo các chuyên gia, khi “nút thắt” chính sách đã được tháo gỡ, để tận dụng hiệu quả nguồn vốn xanh, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao nhận thức về giá trị của chuyển đổi xanh, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý môi trường, xây dựng mô hình sản xuất tuần hoàn và tăng cường hợp tác công - tư. Đồng thời, nghiên cứu kỹ nội dung Quyết định 21/2025/QĐ-TTg để sớm được xác nhận dự án thuộc danh mục xanh, từ đó có cơ hội được hưởng ưu đãi tín dụng ngân hàng.

Nguồn: https://thoibaonganhang.vn/thao-go-rao-can-mo-rong-khong-gian-tin-dung-xanh-173380.html