Thi hành án dân sự - trách nhiệm phải rõ

Quy trách nhiệm rõ - tránh "phối hợp chung chung"

Thực tiễn cho thấy, nhiều bản án có hiệu lực nhưng triển khai còn vướng do quy định về trách nhiệm, thẩm quyền của các cơ quan liên quan chưa đủ rõ. Tại phiên thảo luận của Tổ 15 về Dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), đa số đại biểu tán thành sự cần thiết phải sửa đổi toàn diện nhằm khắc phục bất cập hiện nay, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bà Thái Quỳnh Mai Dung, Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ nhấn mạnh, bên cạnh việc làm rõ quyền, nghĩa vụ của đương sự, cần quy định cụ thể trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện bản án, quyết định và yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự. Theo bà Dung: "Bên cạnh chức năng của Bộ Tư pháp thì UBND cấp tỉnh, xã đóng vai trò rất lớn trong thi hành án dân sự, do đó phải đưa một số nhiệm vụ, quyền hạn quan trọng vào trong các điều 173, 175 của dự thảo luật; đối với các nhiệm vụ cụ thể sẽ do Chính phủ quy định".

Bà Thái Quỳnh Mai Dung, Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ

Chia sẻ quan điểm này, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ đề nghị tách riêng một khoản quy định nhiệm vụ, quyền hạn của UBND các cấp trong thi hành án dân sự, thay vì để rải rác và khái quát. Bà Ngọc nêu rõ: "Nếu quy định chung, không cụ thể về trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan sẽ rất khó khăn trong việc phối hợp thực hiện". Theo các đại biểu, việc luật hóa trách nhiệm của UBND các cấp sẽ tạo cơ sở pháp lý để huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, nhất là với các vụ việc khó, phức tạp, có liên quan đến trật tự an toàn xã hội, đất đai, tài sản công.

Bà Đặng Bích Ngọc Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ

Cùng với đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo rà soát, chuẩn hóa các quy trình phối hợp giữa cơ quan thi hành án dân sự với công an, tài nguyên - môi trường, ngân hàng, cơ quan đăng ký tài sản… theo hướng "rõ đầu mối - rõ thời hạn - rõ kết quả", gắn trách nhiệm người đứng đầu khi chậm trễ hoặc không thực hiện yêu cầu hợp pháp của cơ quan thi hành án.

Thời hiệu, thủ tục phải khả thi và bảo đảm quyền lợi

Một nội dung nhận được nhiều ý kiến là thời hiệu thi hành án. Ông Ngô Trung Thành Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk đề nghị cân nhắc việc có nên đồng nhất thời hiệu giữa thi hành án của Nhà nước và thi hành án dân sự. Ông nói: "Đối với thời hiệu trong thi hành án dân sự, theo tôi cần có thêm thời gian. Tôi tán thành với thời hạn 5 năm mà ban soạn thảo đưa ra. Tuy nhiên, nếu trong thời gian đó không thực hiện mà hết hiệu lực thi hành thì đương sự không được bảo đảm quyền lợi".

Thi hành án dân sự - trách nhiệm phải rõ - Ảnh 1. — Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Ngô Trung Thành Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk

Từ góc nhìn kỹ thuật lập pháp, nhiều ý kiến đề nghị quy định rõ cơ chế "tạm dừng - gia hạn - khôi phục" việc thi hành khi có trở ngại khách quan, đồng thời xác định trách nhiệm bồi thường, xin lỗi công khai nếu việc chậm trễ do lỗi của cơ quan nhà nước. Cùng với thời hiệu, các thủ tục kê biên, định giá, đấu giá, phân chia tiền thi hành án… cũng cần được đơn giản hóa, số hóa và đồng bộ dữ liệu để giảm chi phí tuân thủ, tăng tính minh bạch.

Các đại biểu nhấn mạnh, trong bối cảnh chính quyền địa phương vận hành theo mô hình 2 cấp, luật sửa đổi phải là công cụ để "chia việc đúng chỗ, giao quyền đúng người, đo đếm được kết quả". Theo đó, UBND cấp tỉnh, xã cần được giao rõ nhiệm vụ hỗ trợ xác minh điều kiện thi hành; bảo đảm trật tự cưỡng chế; bố trí lực lượng, phương tiện, địa điểm; chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền cơ sở phối hợp kịp thời theo yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự. Cơ quan thi hành án chịu trách nhiệm chủ trì, thống nhất đầu mối; định kỳ công khai tiến độ, tỷ lệ thi hành xong, số vụ việc có điều kiện nhưng chậm thi hành; báo cáo và kiến nghị xử lý các trường hợp không chấp hành.

Thi hành án dân sự - trách nhiệm phải rõ - Ảnh 2. — Thảo luận về Luật THADS (sửa đổi), các đại biểu đề nghị quy định rõ trách nhiệm cơ quan, tổ chức, cá nhân

Một số ý kiến gợi mở, dự thảo cần bổ sung các công cụ hiện đại như: cơ sở dữ liệu tài sản thống nhất, kết nối hệ thống đăng ký đất đai, phương tiện, tài khoản ngân hàng; áp dụng thông báo điện tử, lịch cưỡng chế điện tử; mở rộng thanh toán không tiền mặt trong nộp tiền thi hành án; tăng chế tài đối với hành vi tẩu tán, che giấu tài sản.

Các đại biểu đề nghị hoàn thiện dự thảo theo ba trục: quy định thật rõ nhiệm vụ - quyền hạn - trách nhiệm giải trình của từng chủ thể; thiết kế thời hiệu và thủ tục khả thi, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của đương sự; chuẩn hóa quy trình phối hợp liên thông trong mô hình chính quyền 2 cấp. Khi trách nhiệm không còn "chung chung", kỷ cương thi hành án dân sự sẽ được củng cố, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân được bảo đảm, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của pháp luật trong đời sống.

Nguồn: https://vtv.vn/thi-hanh-an-dan-su-trach-nhiem-phai-ro-100251106140218813.htm