Thị trường chứng khoán được nâng hạng: Giải pháp hút vốn ngoại

VTV.vn - FTSE Russell nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ 21/9/2026. Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì trước cơ hội này?

Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa ghi dấu mốc son chói lọi khi FTSE Russell, tổ chức xếp hạng uy tín toàn cầu, công bố quyết định nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp.

Sáng 8/10, FTSE Russell chính thức nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi thứ cấp, hiệu lực từ 21/9/2026. Đây là cột mốc lịch sử, mở toang cánh cửa hút vốn ngoại, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Bước "nhảy vọt" của thị trường.

Thị trường chứng khoán Việt Nam vừa ghi dấu mốc son khi FTSE Russell, tổ chức xếp hạng uy tín toàn cầu, công bố quyết định nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi thứ cấp. Sự kiện diễn ra đúng vào 3 giờ sáng ngày 8/10/2025 theo giờ Hà Nội, đánh dấu hành trình dài hơi mà Việt Nam đã kiên trì theo đuổi từ tháng 9/2018, khi lần đầu được đưa vào danh sách theo dõi. Lúc ấy, thị trường chứng khoán còn vướng hai tiêu chí quan trọng then chốt: chu kỳ thanh toán DvP và phương thức xử lý giao dịch thất bại, cả hai đều bị đánh giá ở mức "hạn chế".

Nhưng với quyết tâm cải cách, đến tháng 11/2024, các cơ quan quản lý đã triển khai mô hình giao dịch không yêu cầu ký quỹ trước (Non-Prefunding), cho phép các công ty chứng khoán trong nước đảm bảo vốn hỗ trợ nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán. Đồng thời, quy trình xử lý giao dịch thất bại được thiết lập chính thức, nhằm tháo gỡ nhanh những rào cản cuối cùng.

Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell (IGB) đã ghi nhận những thành quả ấy, xác nhận Việt Nam đáp ứng toàn bộ tiêu chí theo Khung phân loại thị trường cổ phiếu FTSE.

Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell (IGB) đã ghi nhận những thành quả ấy, xác nhận Việt Nam đáp ứng toàn bộ tiêu chí theo Khung phân loại thị trường cổ phiếu FTSE. Tuy nhiên, cơ quan này cũng chỉ ra hạn chế về vai trò của các công ty chứng khoán toàn cầu (global brokers) trong giao dịch, nhấn mạnh nhu cầu "mô phỏng chỉ số" theo Tuyên bố Nguyên tắc. FTSE Russell kỳ vọng nỗ lực hiện tại của cơ quan quản lý sẽ đưa thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận chuẩn mực quốc tế, giảm rủi ro đối tác và tăng niềm tin nhà đầu tư.

Lộ trình nâng hạng được chia giai đoạn, với rà soát giữa kỳ vào tháng 3/2026, và hiệu lực chính thức từ 21/9/2026. Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (SSC), đây là "cột mốc quan trọng đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ", nhờ chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, phối hợp chặt chẽ từ Ngân hàng Nhà nước, các bộ ngành, cùng sự đồng hành của Sở Giao dịch Chứng khoán, VSDC và báo chí. SSC cam kết tiếp tục phối hợp với FTSE Russell, triển khai giải pháp toàn diện để thị trường minh bạch, hiệu quả, hội nhập sâu rộng vào tài chính toàn cầu.

Cơ hội vàng và trách nhiệm lớn

Nâng hạng không chỉ là tấm huy chương danh dự mà còn là chìa khóa mở ra thị trường vốn ngoại, đưa thị trường chứng khoán thành động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế. Với dân số gần 100 triệu và GDP tăng ổn định quanh 6%/năm, Việt Nam đang ở vị thế lý tưởng để đón làn sóng đầu tư. Đối với doanh nghiệp niêm yết, đây là cơ hội huy động vốn chưa từng có, đặc biệt khi hệ thống ngân hàng đang chịu lãi suất cao và rủi ro tín dụng.

Một làn sóng IPO mới có thể bùng nổ ở các ngành tiêu dùng, ngân hàng, năng lượng, bất động sản công nghiệp và hạ tầng, nhờ hệ thống KRX vận hành suôn sẻ, minh bạch hóa quy trình niêm yết. Thực tế quốc tế chứng minh sức hút ấy: khi Pakistan được MSCI nâng hạng từ cận biên lên mới nổi năm 2017, giá trị IPO tăng gấp đôi chỉ trong hai năm. Việt Nam hoàn toàn có thể kỳ vọng quy mô lớn hơn, thực thi hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị, thúc đẩy kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 40% GDP và hướng đến mức tăng trưởng 10-12%/năm.

Nâng hạng là bước ngoặt, là động lực then chốt giúp Việt Nam hội nhập toàn cầu, cải thiện thanh khoản.

TS. Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế, nhấn mạnh: từ góc nhìn doanh nghiệp, nâng hạng giúp giảm phụ thuộc vay ngân hàng với chi phí vốn trung bình 8-10%/năm, mở kênh phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu dễ dàng, thu hút vốn ngoại giá rẻ chỉ 4-6%/năm từ quỹ quốc tế. Điều này đa dạng hóa nguồn vốn, tài trợ dự án chiến lược như chuyển đổi số hay mở rộng xuất khẩu, đồng thời là tiền đề xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng theo Chiến lược phát triển tài chính quốc gia đến 2030. TP Hồ Chí Minh, với vị thế đầu tàu, có thể vươn mình thành "Singapore của Đông Nam Á" nếu thị trường đạt chuẩn mới nổi, thu hút FTSE Russell hay MSCI đầu tư hạ tầng hiện đại. Đà Nẵng thì chuyên biệt hóa thành trung tâm tài chính xanh, hỗ trợ dự án bền vững, tạo việc làm chất lượng cao và cân bằng phát triển vùng miền.

Dẫu vậy, cơ hội luôn song hành trách nhiệm nặng nề. Nhà đầu tư ngoại đòi hỏi minh bạch cao, quản trị tốt và tuân thủ IFRS hay ESG. Luật sư Vũ Ánh Dương, Phó Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), khuyên Nhà nước cần ban hành bộ tiêu chí tín nhiệm sơ bộ, ưu đãi thuế cho quỹ đầu tư, khuyến khích ESG và vay xanh; doanh nghiệp phải cải thiện quản trị nội bộ, xây dựng chiến lược rõ ràng.

Đặc biệt, trung tâm đánh giá rủi ro độc lập sẽ tăng niềm tin và giảm thiểu rủi ro. Doanh nghiệp cần hành động ngay: nâng chất lượng công bố thông tin, áp dụng IFRS, tăng thành viên độc lập trong hội đồng quản trị, minh bạch chiến lược bền vững. Khi dòng vốn ngoại đổ bộ, sự phân hóa sẽ khốc liệt: công ty lớn, minh bạch được ưu ái, còn doanh nghiệp yếu kém dễ bị loại khỏi rổ đầu tư. Nâng cao quản trị rủi ro, ứng dụng công nghệ và mở rộng thị trường quốc tế chính là chìa khóa biến thách thức thành lợi thế.

Nâng hạng là bước ngoặt, là động lực then chốt giúp Việt Nam hội nhập toàn cầu, cải thiện thanh khoản. Một thị trường minh bạch, cạnh tranh và bền vững sẽ tạo sức hút lâu dài với vốn ngoại, trở thành kênh huy động vốn trung dài hạn hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng tầm vị thế quốc tế.

Nguồn: https://vtv.vn/thi-truong-chung-khoan-duoc-nang-hang-giai-phap-hut-von-ngoai-100251008071300097.htm